هر چیزی که باید درباره دستگاه ونتیلاتور بدانید!

ونتیلاتور یا دستگاه تنفس مصنوعی، وسیله‌ای است که برای بهبود شرایط تنفس مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، زمانیکه به دلایل مختلف، ریه‌ها نتوانند به درستی کار کنند و اکسیژن مورد نیاز بدن را بین سلول‌ها تبادل کنند، دستگاه ونتیلاتور نجات‌دهنده فرد از مرگ خواهد شد. به کمک دستگاه ونتیلاتور، هوای مورد نیاز بدن به ریه‌ها وارد می‌شود و سپس از طریق گردش خون به نقاط مختلف بدن رفته و اکسیژن مورد نیاز سلول‌ها تامین می‌شود.

ونتیلاتور به‌طور معمول در بیمارستان‌ها و محیط‌های مشابه، مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از بیماران مبتلا به کووید19 که در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شدند، از دستگاه ونتیلاتور کمک گرفتند. همچنین از ونتیلاتورها در آمبولانس‌ها نیز کمک گرفته می‌شود. برای برخی از بیماری‌هایی که نیاز به تهویه هوا برای طولانی مدت دارند، از دستگاه ونتیلاتور در منزل به‌کارگیری می‌شود. حال ما در این مقاله می‌خواهیم درباره چگونگی عملکرد دستگاه ونتیلاتور و قیمت دستگاه ونتیلاتور صحبت کنیم. یکی دیگر از نکاتی که حائز اهمیت است، عوارض دستگاه ونتیلاتور است. در ادامه بطور کامل عوارض دستگاه ونتیلاتور را نیز بررسی خواهیم کرد.

برای خرید و مشاهده دستگاه های ونتیلاتور اینجا کلیک کنید!

دستگاه ونتیلاتور چگونه کار می‌کند؟

مهم‌ترین راه‌های هوایی و تنفسی بدن شامل بینی، دهان، گلو (حنجره) و نای است. دستگاه ونتیلاتور برای منتقل کردن اکسیژن از دستگاه به ریه‌ها به کمک نیروی فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای منتقل کردن اکسیژن از ونتیلاتور به ریه‌ها می‌توان از روش‌های مختلفی، بسته به شرایط فرد استفاده کرد. زمانیکه فرد در شرایط حاد و بحرانی برای نفس کشیدن قرار نداشته باشد، با گذاشتن ماسک روی صورت در ناحیه بینی و دهان، اکسیژن موردنیاز بدن فرد تامین می‌شود. اما زمانیکه فرد در شرایط بحرانی و اورژانسی برای نفس کشیدن قرار داشته باشد، لوله‌ای را از طریق دهان یا سوراخ کردن گلو، در نای فرد قرار می‌دهند تا هوا به‌طور مستقیم به ریه‌ها وارد شود. به‌طور معمول دستگاه ونتیلاتور در مدت زمان یک ثانیه هوا را به ریه‌ها می‌دمد و سپس تقریبا سه ثانیه مکث می‌کند تا بیمار بازدم را انجام دهد. این رویه تا زمانی که دستگاه روشن باشد تکرار می‌شود. برای استفاده از دستگاه ونتیلاتور، توجه به تنظیم فشار، رطوبت، حجم و دمای مقدار هوای ورودی به ریه‌ها حائز اهمیت است که باید توسط پزشک یا کاربر دستگاه ونتیلاتور مورد کنترل قرار بگیرد.

 

انواع دستگاه ونتیلاتور

هیچگاه یک نوع از دستگاه ونتیلاتور برای بیماران استفاده نمی‌کنند. با توجه به علائم حیاتی بیمار، شدت بیماری، مدت زمان استفاده از ونتیلاتور و ... خرید این دستگاه و شیوه استفاده از آن متفاوت است. در حالت کلی با توجه به عوامل ذکر شده می‌توان دستگاه ونتیلاتور را به انواع مختلف تقسیم‌بندی کرد.

• فشار منفی
• فشار مثبت
• فشار خنثی

 

ونتیلاتور فشار منفی

اولین دستگاه‌های ونتیلاتور بصورت فشار منفی بودند. در این روش تمام قسمت‌های بدن غیر از سر و گردن را تحت نظارت قرار می‌دهد. بدلیل ایجاد فشار منفی، شش‌ها را وادار به مکش هوا به شیوه درست می‌کنیم. در این روش از همین طریق هوا وارد ریه‌ها می‌شود سپس فشار منفی کاسته می‌شود. درنهایت قفسه سینه منقبض شده و می‌توانید بازدم را به راحتی انجام دهید. حتما متوجه شدید که این روش می‌تواند به بدن کمک کند تا تنفس طبیعی را انجام دهد.

مهم‌ترین مزیت دستگاه ونتیلاتور بصورت فشار منفی این است که روی عضلات تاثیر می‌گذارد و دیگر نیازی به داروهای شل‌کننده عضلات نخواهد بود. درکنار مزیت، چند معایب نیز دارد که نمی‌توانیم چشم‌پوشی کنیم.

• استفاده از آن راحت و آسان نیست.
• حمل کردن آن می‌تواند کمی دشوار باشد.
• خطر انسداد راه هوایی فوقانی را افزایش می‌دهد.

انسداد راه هوایی فوقانی زمانی رخ می‌دهد که بدلیل مسدود شدن مسیر نای یا حنجره تنفس فرد دچار مشکل شود. در ادامه مقاله با عوارض دستگاه ونتیلاتور بیشتر آشنا می‌شوید.

 

ونتیلاتور فشار مثبت

نوعی که امروزه بیشتر پزشکان از آن استفاده می‌کنند، ونتیلاتور فشار مثبت است. در این روش هوا با فشار بالا وارد ریه می‌شود و ریه‌ها در نهایت منبسط خواهند شد. اتساع قفسه سینه، تنفس طبیعی را به همراه دارد. این مدل از دستگاه ونتیلاتور شامل ونتیلاتور خانگی و بیمارستانی است.

این نوع ونتیلاتور با عملکرد هوشمندی که دارد می‌تواند نجات دهنده بیمار در بسیاری از شرایط باشد. برای مثال در بیمارستان زمانی که فرد تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد هر زمان امکان دارد تنفس بیمار دچار مشکل شده و اکسیژن به بدن بیمار نرسد. در این زمان با کمک دستگاه ونتیلاتور شرایط حیاتی بیمار کنترل می‌شود و همچنین از بوجود آمدن انواع سکته قلبی و مغزی نیز جلوگیری خواهد شد. امکان دارد پزشک پس از مرخص شدن از بیمارستان بدلیل پایدار ماندن سیستم بدنی استفاده از دستگاه ونتیلاتور را تجویز کند. استفاده از این دستگاه می‌تواند از عوارض اقامت طولانی در بیمارستان جلوگیری کند همچنین آرامش روانی بسیار زیادی به همراه دارد. درصورت قطعی برق نیز باتری‌ها می‌تواند در مدت طولانی هوای مورد نیاز را تامین کنند البته دوام باتری دستگاه ونتیلاتور به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد. دستگاه ونتیلاتور خانگی به احتمال بسیار زیاد با لوله تراشه و ماسک مورد استفاده قرار می‌گیرد. دستگاه ونتیلاتور خانگی همانند مدل بیمارستانی هوای مورد نیاز را برای ریه‌های شما فراهم می‌کند.

همچنین برای استفاده از دستگاه ونتیلاتور از دو روش تهاجمی و غیرتهاجمی استفاده می‌شود. اینکه از کدام روش استفاده شود بستگی به شرایط بیمار دارد که پزشک تشخیص می‌دهد.

 

تهاجمی: انتقال اکسیژن از ونتیلاتور به بدن از طریق لوله تنفسی

استفاده از یک لوله تنفسی، روش دیگری برای انتقال اکسیژن از دستگاه ونتیلاتور به بدن فرد است. (تراکئوستومی) این روش به عنوان یک روش تهاجهی شناخته می‌شود و به این ونتیلاتورها، ونتیلاتور مکانیکی نیز می‌گویند. این روش با درد همراه است به همین دلیل قبل از انجام این روش نیاز به مصرف آرام‌بخش است.

 

غیرتهاجمی: انتقال اکسیژن از ونتیلاتور به بدن از طریق ماسک صورت

این روش به‌عنوان یک روش غیرتهاجمی برای انتقال اکسیژن از دستگاه ونتیلاتور به بدن است. در این روش، از یک ماسک پلاستیکی کمک گرفته می‌شود. از مزیت استفاده از این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسان بودن و راحت‌تر بودن استفاده از ماسک صورت تنفسی نسبت به لوله تنفسی؛
• عدم نیاز به تزریق و یا مصرف آرام‌بخش؛
• امکان صحبت کردن، قورت دادن و سرفه کردن به فرد داده می‌شود؛
• خطر و عوارض ابتلا به عفونت و یا ذات‌الریه، در این روش نسبت به روش لوله تنفسی کمتر است.

کیسه‌های احیاگر پلاستیکی نیز نوعی ساده از دستگاه ونتیلاتور هستند. این دستگاه از یک کیسه خالی تشکیل شده است که با فشار دادن آن هوا به ریه‌ها پمپ می‌شود.

 

موارد استفاده از دستگاه ونتیلاتور

تمامی سلول‌های بدن برای زنده ماندن و انجام فعالیت‌های خود نیاز به مولکول‌های اکسیژن دارند. زمانیکه اندام‌های مختلف بدن مانند مغز، کبد، کلیه و قلب اکسیژن کافی دریافت نکنند، عملکردشان دچار اختلال خواهد شد. بنابراین دستگاه ونتیلاتور به جبران کمبود اکسیژن در بافت‌ها کمک می‌کند و از این لحاظ، اهمیت بالایی در حفظ تنفس سلول‌ها و زنده ماندن دارد.

در بسیاری از موارد، زمانیکه سلامتی و شرایط جسمانی فرد، مورد آسیب قرار گرفته باشد، از دستگاه ونتیلاتور کمک گرفته می‌شود. نارسایی تنفسی مهم‌ترین دلیل برای استفاده از دستگاه ونتیلاتور است. در ادامه چند نمونه از بیماری‌هایی که در آن شرایط نفس کشیدن دشوار و سخت خواهد شد و استفاده از دستگاه ونتیلاتور می‌تواند نجات‌دهنده باشد، ذکر می‌گردد:

• سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS)
• بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)
• آسم
• آسیب مغزی
• ایست قلبی
• پنومونی
• سکته
• کما یا از دست دادن هوشیاری
• مصرف بیش از حد دارو
• نارسایی تنفسی هیپرکاپنیک
• عفونت ریه
• آسیب های نخاعی فوقانی
• رشد زودرس ریه در نوزادان
• جراحی

دستگاه ونتیلاتور بیماری را درمان نمی‌کند؛ بلکه وظیفه دستگاه ونتیلاتور این است که اکسیژن مورد نیاز بدن را در هنگام موارد ذکر شده تامین می‌کند.

 

تنظیمات دستگاه ونتیلاتور

دستگاه ونتیلاتور دارای یک سری متغیر است که با توجه به شرایط بیمار و نوع دستگاه این اعداد و مشخصات روی دستگاه متفاوت خواهد بود. هرگز نباید همراه بیمار یا کارشناس عدد ثابتی را روی دستگاه تنظیم کند و همواره باید شرایط بیمار سنجیده شود. حال در ادامه متغیرهای روش دستگاه‌ها به ترتیب ذکر می‌کنیم.

تنظیم شروع دم و حجم هوایی که وارد ریه می‌شود به عنوان تریگر شناخته می‌شوند. درواقع تنظیم دستگاه ونتیلاتور می‌تواند به سه شکل زیر انجام شود.

1. حساسیت به تغییر فشار (Pressure Trigger)

در این نوع تنظیم دستگاه ونتیلاتور از طریق تغییر فشار انجام می‌شود. درواقع با تنفس بیمار فشار منفی 1 تا منفی 5 ایجاد خواهد شد که دستگاه به تنفس بیمار پی خواهد برد.

2. حساسیت به تغییر زمان (Time Trigger)

در این حالت بایستی از قبل تعداد تنفس را روی دستگاه ونتیلاتور تنظیم کنید تا دستگاه یک سیکل مشخص تنفسی ایجاد کند.

3. حساسیت به تغییر جریان (Flow Trigger)

امروزه بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند دستگاه بصورت حساسیت به تغییر زمان تنظیم شود. در این نوع تنظیم، دم زمانی شروع می‌شود که فشار قفسه سینه کاهش یابد و جریان هم به حد Flow peak برسد. در این حالت سنسور روی دستگاه متوجه تنفس بیمار خواهد شد.

Peep و CPAP چیست؟

Peep و CPAP دو اصطلاح رایج در تنظیمات تریگر ونتیلاتور است. بهتر است معنی این اصطلاحات را درجهت آسان شدن استفاده از دستگاه بدانید.

Peep: در انتهای بازدم، فشار مثبتی ایجاد می‌شود که به آن پیپ می‌گویند که همواره این مقدار ثابت خواهد بود. این نوع فشار می‌تواند مانع از تخلیه کامل هوای بازدمی باشد.

CPAP: به فشار مثبت مستمر و مداوم بر راه‌های هوایی CPAP  گویند. این فشار می‌تواند در حضور یا عدم حضور لوله بر تنفس بیمار اضافه شود.

 

 

آیا استفاده از دستگاه ونتیلاتور عوارضی دارد؟

استفاده از دستگاه ونتیلاتور، می‌تواند نجات‌دهنده جان یک انسان باشد اما مانند سایر روش‌های درمانی ممکن است باعث بروز مشکلاتی برای فرد شود. هرچه استفاده از دستگاه ونتیلاتور طولانی‌تر شود، احتمال بروز عوارض دستگاه ونتیلاتور بیشتر می‌شود. عفونت، تحریک و ایجاد خراش روی گلو و نای، آسیب به حنجره و تارهای صوتی، پر شدن کیسه‌های هوایی ریه با مایع، افزایش احتمال خطر لخته شدن خون، آسیب به اعصاب و عضلات به سبب دراز کشیدن طولانی مدت و سایر موارد شود. همچنین استفاده نادرست از ونتیلاتور می‌تواند سبب آسیب دیدن بافت ریه شود. درواقع آسیب دیدن بافت ریه خطرناک‌ترین عوارض دستگاه ونتیلاتور است. عوارض دستگاه ونتیلاتور درصورت استفاده مداوم از این دستگاه بسیار جدی خواهد بود.

بنابراین در حالت کلی عوارض دستگاه ونتیلاتور را می‌توان به بدین شکل بیان کرد:

• اختلال در اعصاب و ایجاد شرایط بد روانی برای بیمار
• ایجاد لخته خون بدلیل دراز کشیدن در مدت بسیار طولانی
• تجمع میکروب‌ها در ریه و سپس ابتلا به ذات الریه
• هذیان‌گویی در پی استفاده از داروهای آرام بخش
• پر شدن ریه‌ها با مایعات و ادم ریوی
• درگیر شدن تارهای صوتی

 

قیمت دستگاه ونتیلاتور

هزینه تجهیزات آزمایشگاهی مخصوصا بخش ICU همواره درحال افزایش است. قیمت دستگاه ونتیلاتور نیز همانند سایر تجهیزات روند صعودی را طی می‌کند.

تعیین قیمت دستگاه ونتیلاتور به عوامل متعددی بستگی دارد. برند و نوع دستگاه در تعیین قیمت بسیار تاثیرگذار هستند. عده‌ زیادی بدلیل نوسات ارزی و افزایش قسمت دستگاه ترجیح می‌دهند از ونتیلاتور دست دوم استفاده کنند. برای خرید دستگاه ونتیلاتور و همچنین خرید دست دوم این دستگاه می‌توانید وارد سایت مدینیوم شوید و مدل دستگاه موردنظرتان را در قسمت سرچ جست‌و‌جو کنید.

نمی‌توان در این بخش حداقل و حداکثر قیمت دستگاه ونتیلاتور را درج کرد. برای راهنمایی بیشتر و اطلاع از قیمت‌ها بهتر است به سایت مدینیوم مراجعه کنید و با کارشناسان ما تماس بگیرید.

 

جمع‌بندی

مشکلات تنفسی می‌تواند زندگی بیماران را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اگر بیمار بخوبی نتواند تنفس کند در این صورت دستگاه ونتیلاتور هوای مورد نیاز را وارد ریه‌های او می‌کند سپس اکسیژن به سلول‌های بدن شما خواهد رسید. دستگاه ونتیلاتور انواع مختلفی دارد که نوع فشار منفی آن قدیمی‌ترین دستگاه ونتیلاتور است.

در استفاده از دستگاه ونتیلاتور امکان دارد ماسک به شما در دریافت هوا کمک کند و اگر مشکل بیمار حاد باشد لوله تنفسی انتقال اکسیژن را انجام می‌دهد. این دو روش به ترتیب به عنوان روش غیرتهاجمی و تهاجمی شناخته می‌شوند. شرایطی که فرد به دستگاه ونتیلاتور نیاز دارد تنها بعد از عمل‌های جراحی و مشکلات ریوی نیست بلکه می‌تواند پس از مصرف بیش از حد دارو، سکته و آسیب نخاعی فوقانی تجویز شود.

در استفاده از دستگاه ونتیلاتور همواره باید توجه بسیار زیادی به تنظیمات و نوع لوله مورد استفاده داشت. اگر به مدت طولانی از دستگاه ونتیلاتور استفاده شود امکان دارد بیمار دچار عوارض دستگاه ونتیلاتور شود. از عوارض دستگاه ونتیلاتور می‌توان به آسیب ریوی و ایجاد لخته خون اشاره کرد. امیدواریم این مقاله در جهت افزایش اطلاعات دستگاه ونتیلاتور برای شما مفید واقع شود.