پیرچشمی و علائم آن
پیرچشمی یا Presbyopia وضعیتی است که در آن در طول زمان چشمها توانایی انطباق خود را به مرور از دست میدهند و به اصطلاح ضعیف میشوند. این اتفاق به طور طبیعی با پیر شدن برای همه افراد رخ میدهد. هنگام نگاه کردن به اجسام دور و نزدیک و تغییر بین آنها، چشمها با تغییر ضخامت عدسی، تصویر واضحی از شی برای ما ایجاد میکنند. در طول زمان عدسی انعطاف پذیری خود را از دست داده و به خوبی گذشته تغییر ضخامت نمیدهد. همین امر سبب کاهش توانایی تطابق چشمها و پیرچشمی میشود.
علائم پیرچشمی
علائم پیرچشمی به طور معمول حول و حوش 40 سالگی آغاز میشوند. توصیه میشود حتی افرادی که علامتی نیز ندارند، در سن 40 سالگی از نظر پیرچشمی معاینه شده تا در صورت وجود مشکلات بینایی، زودتر تحت درمان قرار بگیرند. اولین علائمی که فرد را متوجه شرایط میکنند معمولا کاهش توانایی در هنگام مطالعه و یا کار کردن و نگاه کردن به نزدیک است. علائم شایع دیگر عبارتند از:
- خستگی چشمها و یا داشتن سردرد پس از مدت کوتاهی مطالعه و یا کارکردن
- افزایش دشواری خواندن نوشتههای نزدیک
- خستگی و درد چشمها در هنگام نگاه کردن به اجسام نزدیک
- کاهش توانایی در مطالعه با نور پایین
- دورتر نگه داشتن صفحات حین مطالعه، نسبت به گذشته
دوربینی مشکلی است که علائم آن بسیار شبیه به پیرچشمی است و در مواقع بسیاری این دو بیماری توسط عامه مردم یکی فرض میشوند. در هر دو این بیماریها در دیدن اجسام نزدیک اشکال وجود داشته و اجسام دور به خوبی دیده میشوند. دوربینی به دلیل کوچک بودن کره چشم و یا صاف بودن عدسی رخ میدهد. اما تفاوت این دو در این است که دوربینی از بدو تولد وجود داشته در حالی که پیرچشمی در طول زمان به وجود آمده و در سن بالا خود را نشان میدهد.
عوامل ایجاد کننده پیرچشمی
در سنین پایینتر و جوانی، عضلات چشمی که به عدسی متصل هستند به راحتی میتوانند ضخامت آن را کم و زیاد کرده و انطباق را انجام دهند. با افزایش سن، انعطاف پذیری عدسی کمتر شده و توانایی انطباق آن برای ایجاد تصاویر واضح نزدیک، کاهش مییابد. بنابراین مهمترین عامل تاثیرگذار، سن است. هر چقدر سن بالاتر برود احتمال پیرچشمی و شدت آن افزایش مییابد. این پروسه برای همه اتفاق میافتد اما در برخی از افراد زودتر رخ میدهد.
عواملی مانند مصرف برخی داروها و یا ابتلا به برخی از بیماریها میتواند سبب تسریع این روند شده و سبب پیرچشمی در سنین زیر 40 سال شود. مثالهایی از این موارد عبارتند از:
- آنمی یا همان کمخونی
- بیماری قلبی عروقی
- دیابت
- بیماری مالتیپل اسکلروزیس
- بیماری میاستنی گراویس
- مشکلات عروقی
- و...
7 ماده غذایی که افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس نباید مصرف کنند!
برخی از داروهایی که میتوانند این شرایط را ایجاد کنند:
- الکل
- داروهای ضد افسردگی
- آنتیهیستامینها
- داروهای روانپزشکی
- برخی داروهای فشارخون
تشخیص پیرچشمی
زمانی که مشکلاتی در بینایی خود احساس کردید و یا اگر مشکلی ندارید اما سن شما حدود 40 سال است، بهتر است برای معاینه به چشم پزشک مراجعه کنید. مشکلات بینایی حتی در مراحل زودهنگام و همچنین پیرچشمی، با معاینه توسط پزشک متخصص چشم به راحتی تشخیص داده میشود.
درمان پیرچشمی
برای پیرچشمی درمانی وجود ندارد و در واقع عدسی که پیر شده و توانایی انطباق آن کاهش پیدا کرده است، برگشت پذیر نیست. برخی روشها برای بهبود بینایی وجود دارند که بنابر شرایط بیمار یکی از آنها انتخاب میشوند.
- لنزهای بدون نسخه: چنانچه شما قبل از ابتلا به پیرچشمی عینکی نبودهاید، به احتمال زیاد با استفاده از این لنزها نتیجه میگیرید. این لنزها در داروخانههای معمولی نیز موجود بوده و سبب بهبودی نسبتا خوبی در مطالعه و کارهای با دید نزدیک میشوند. در هنگام خرید این لنزها بزرگنماییهای مختلف را با خواندن از روی یک صفحه کاغذ امتحان کرده و کمترین بزرگنمایی که با آن واضح میبینید را انتخاب کنید.
- لنزهای با نسخه: چنانچه با لنزهای بدون نسخه نتیجه مطلوب را نگرفتهاید، به این نوع لنزها نیاز دارید.
- جراحی: چندین انتخاب برای جراحی پیرچشمی وجود دارد. به عنوان مثال از رادیوتراپی برای برگرداندن قدرت انطباق عدسی، جراحی با لیزر جهت بهبود انطباق یک چشم و جایگزینی عدسی با یک عدسی مصنوعی از انتخابهای درمانی هستند.
چطور از پیرچشمی جلوگیری کنیم؟
هیچ راهی برای جلوگیری قطعی از پیرچشمی وجود ندارد و همانطور که گفتیم این پروسه برای همه اتفاق میافتد. اما رعایت برخی از مثال میتوانند این پروسه را کند کرده و سبب ایجاد عوارض و مشکلات در سن بالاتری شوند. برخی از این موارد عبارتند از:
- انجام معاینات منظم چشم پزشکی
- در صورت ابتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت و فشارخون، تحت کنترل قرار دادن آنها
- استفاده از عینک آفتابی
- مراقبت از چشمها در برابر ضربه
- استفاده از نور مناسب هنگام مطالعه
- در صورت نیاز به عینک، مطمئن شدن از استفاده از شماره مناسب
- استفاده از یک رژیم غذایی سالم