۶ نکته‌ای که افراد بیش فعال(ADHD) باید رعایت کنند!
ADHD مخفف اختلال کمبود توجه بیش فعالی است، که معمولا با نام بیش فعالی در میان مردم شناخته می‌شود. این اختلال، یک وضعیت از سلامت روان می باشد که به دلیل تاثیر در رشد و فعالیت مغز، می‌تواند باعث رفتارهای غیر عادی، عدم تمرکز حواس و فعال شدن غیر طبیعی افراد شود. هم بزرگسالان و هم کودکان می‌توانند بیش فعال باشند. این اختلال در صورت عدم درمان، می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر روی تحصیل، کار و زندگی شخصی و روزمره افراد داشته باشد. بسیاری از والدین علاقه دارند دلیل این اختلال را بدانند تا از وقوع آن در فرزند خود پیشگیری کنند، اما لازم است بدانید که بیش فعالی هیچ دلیل قطعی ندارد. برخی از افراد تصور می‌کنند، خوردن بیش از حد مواد شیرین و انرژی‌زا باعث این اختلال می‌شود، در صورتی که این تصور اشتباه است. در ادامه با ما همراه باشید تا زمینه‌ها و راه‌های تشخیص و درمان این بیماری را بررسی کنیم.
بیش فعالی چند نوع دارد؟
تشخیص نوع بیش فعالی برای درمان این اختلال بسیار مهم است. بسته به اینکه کدام نوع علائم در فرد قوی‌تر است، سه نوع مختلف ADHD وجود دارد:
- عمدتا بی‌توجه: افراد مبتلا به این نوع بیش فعالی، در تمرکز، تکمیل وظایف و پیروی از دستورالعمل‌ها و مکالمات، با مشکل شدید روبرو هستند. این افراد به راحتی حواسشان پرت می‌شود و کارهای روزمره خود را فراموش می‌کنند. این نوع از اختلال بیش فعالی در دختران شایع‌تر است.
- بیش فعال تکانشی: در این نوع بیش فعالی، فرد بی‌قرار است و بسیار صحبت می‌کند. نشستن طولانی مدت، گوش دادن به حرف دیگران و صبر کردن برای این افراد بسیار سخت است. کودکان کوچک‌تر مبتلا به این نوع اختلال، ممکن است به طور مداوم بدوند و بپرند. این افراد ممکن است بیش از دیگران تصادفات و جراحات داشته باشند.
- بیش فعال ترکیبی: این افراد علائم هر دو نوع فوق را با هم دارند.
چه علائمی نشان می‌دهند فرد بیش فعال است؟
افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی معمولا دارای نشانه‌های زیر می‌باشند:
- مشکل در تمرکز کردن
- فراموشی در انجام کارها
- مشکل در نشستن برای مدت طولانی
- قطع کردن حرف افراد در حین صحبت کردن
- صحبت کردن بیش از حد
- عجول بودن
- مشکل در بازی کردن یا انجام کارهای بی سر و صدا
- داشتن اشتباهات مکرر یا فراموشی جزئیات در هنگام مطالعه یا کار
- بی قراری
- مشکل در ارتباط با دیگران
چه دلایلی باعث بیش فعالی در افراد می‌شوند؟
محققان هنوز نتوانستند علت دقیقی برای این اختلال پیدا کنند. اما بسیاری از پزشکان معتقدند که بیش فعالی منشأ عصبی و ژنتیکی دارد. همچنین برخی از منابع هم نشان می‌دهند، کاهش دوپامین که یک ماده شیمیایی در مغز است ممکن است بر روی این اختلال اثر بگذارد.
چه عواملی روی بیش فعالی اثرگذار هستند؟
با اینکه علت خاصی برای بیش فعالی مشخص نشده است، اما برخی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند، مانند:
- آسیب مغزی
- قرار گرفتن در معرض خطرات محیطی (مانند سرب) در دوران بارداری یا در سنین پایین
- مصرف الکل و تنباکو در دوران بارداری
- زایمان زودرس
- داشتن وزن کم در هنگام تولد
آیا خوردن بیش از حد مواد قندی بر روی بیش فعالی اثر دارد؟
بر خلاف تصور عموم، تحقیقات، اثرات ناشی از خوردن بیش از حد قند، تماشای بیش از حد تلویزیون یا عوامل اجتماعی و محیطی مانند فقر یا مشکلات خانوادگی را بر روی این اختلال، تایید نمی‌کنند. ممکن است این عوامل باعث بدتر شدن علائم در برخی از افراد شوند، اما اینها علل اصلی بیش فعالی نمی‌باشند.
چگونه تشخیص دهیم فرزندمان یا خودمان اختلال بیش فعالی داریم؟
هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند تشخیص دهد شما یا فرزندتان ADHD دارید یا خیر. برای تشخیص، پزشک علائمی که فرد مشکوک به بیش فعالی در ۶ ماه گذشته داشته است را ارزیابی می‌کند. همچنین او اطلاعاتی را از معلمان یا اعضای خانواده فرد جمع آوری می‌کند تا با تمام رفتارهای او آشنا شود. پس از به دست آوردن این اطلاعات، در صورتی پزشک ADHD را تشخیص می‌دهد، که مشکل فرد در توجه و بیش فعالی، بیشتر از حد معمول برای سنش باشد و این رفتارها از دوران کودکی در او وجود داشته باشند. اگر پزشک تشخیص دهد فرد اختلال بیش فعالی دارد، ممکن است او را به روانپزشک یا متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد. بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی مشکلات یادگیری، رفتارهای مخالف و نافرمانی یا مشکلات خلقی و اضطرابی دارند که پزشک در حین درمان اختلال، این موارد را هم درمان می‌کند.
بیشتر بخوانید: بیش فعالی یکی از عواملی است که ممکن است منجر به ابتلا کودکان به تیک عصبی شود.
بیش فعالی چگونه درمان می‌شود؟
در بیشتر موارد، بیش فعالی با ترکیبی از رفتار درمانی، گفتار درمانی و مصرف دارو درمان می‌شود. برای کودکان مبتلا به این اختلال، رفتار درمانی و آموزش برای والدین، به عنوان اولین خط درمان به شمار می‌رود. در رفتار درمانی باید روند ایجاد تغییرات در شخص مبتلا به اختلال، به طور مداوم در طی مسیر درمان بررسی شود.
داروهای مورد استفاده برای درمان بیش فعالی
داروهای مورد استفاده برای درمان ADHD به دو دسته محرک و غیر محرک تقسیم می‌شوند. محرک‌های سیستم عصبی مرکزی مانند متیل فنیدات (ریتالین) و محرک‌های مبتنی بر آمفتامین (آدرال)، رایج‌ترین داروهای درمان بیش فعالی می‌باشند، که باعث افزایش مقدار مواد شیمیایی مغز می‌شوند. اگر داروهای محرک خوب کار نکنند یا عوارض جانبی دردسرساز برای فرد ایجاد کنند، پزشک ممکن است داروهای غیرمحرک مانند اتوموکستین (Strattera) و برخی از داروهای ضد افسردگی مانند بوپروپیون (ولبوترین)، را برای فرد تجویز کند. داروهای ADHD می‌توانند فواید و همچنین عوارض جانبی زیادی داشته باشند.
درمان بیش فعالی در خانه
افراد دارای ADHD باید برای کمک به روند درمان خود، نکات زیر را رعایت کنند:
- داشتن رژیم غذایی مغذی و متعادل
- انجام حداقل یک ساعت فعالیت بدنی در روز
- داشتن خواب کافی
- محدود کردن زمان استفاده از تلفن، رایانه و تلویزیون
- انجام مدیتیشن، یوگا و گذراندن وقت در فضای باز و آرام
- اجتناب از برخی آلرژن‌ها و افزودنی‌های غذایی
نقش خانواده در درمان کودک بیش فعال
اگر فرزندی دارید که اختلال بیش فعالی دارد، حتما اقدامات زیر را انجام دهید:
- هرچه می‌توانید در مورد ADHD بیاموزید و درمانی را که پزشک برای فرزندتان پیشنهاد داده است را دنبال کنید.
- داروهای فرزندتان را در زمان و دوز توصیه شده توسط پزشک به او بدهید.
- با مربی‌های فرزندتان در ارتباط باشید تا از وضعیت دقیق او مطلع شوید.
- با یک مشاور درباره رفتار مناسب در برابر یک کودک مبتلا به ADHD مشورت کنید تا بتوانید بهترین عملکرد را داشته باشید و به بهبود فرزندتان کمک کنید.
- حواستان را جمع کنید که در طول درمان، فرزندتان غذای سالم بخورد، به اندازه کافی بخوابد و ورزش کند.
قطعا حمایت شما از فرزندتان و محبتی که به او منتقل می‌کنید، در روند درمانش بسیار تاثیر گذار خواهد بود. پس سعی کنید با صبر و حوصله روند درمان را پیش بگیرید و فرزندتان را تنها نگذارید.
بیش فعالی در بزرگسالان
ADHD می‌تواند تا بزرگسالی هم ادامه پیدا کند. بیش فعالی در بزرگسالان می‌تواند باعث ایجاد مشکل در محل کار، خانه یا روابط آنها شود. علائم ممکن است در سنین بالاتر متفاوت به نظر برسند. به عنوان مثال، بیش فعالی ممکن است به عنوان بی قراری شدید در افراد ظاهر شود. در واقع هنگامی که نیازهای بزرگسالی افزایش می‌یابد، علائم می‌توانند بسیار شدیدتر شوند.
کلام آخر
ممکن است خیلی از افراد بیش فعال باشد، بدون اینکه خودشان از این موضوع خبر داشته باشند. اگر شما تصور می‌کنید در تمرکز کردن و انجام برنامه‌های روزانه خود مشکل دارید، یا هر کدام از نشانه‌های این اختلال را در خود مشاهده می‌کنید، حتما هر چه سریع‌تر با مراجعه به متخصص یا انجام تست دامنه توجه، اقدام به تشخیص و درمان این اختلال کنید. قطعا با شروع روند درمان، راحت‌تر می‌توانید به انجام کار، درس و زندگی روزمره خود بپردازید.
_1676800429066.jpg&w=3840&q=75)
