علائم و روش های درمان کیست تخمدان

کیست تخمدان چیست؟

تخمدان‌ها بخشی از دستگاه تناسلی زنان هستند که دو طرف رحم در پایین شکم قرار دارند. زنان دارای دو تخمدان هستند که وظیفه آنها تولید تخمک و هورمون‌های استروژن و پروژسترون می‌باشد. گاهی ممکن است بر روی هر کدام از این تخمدان‌ها کیسه‌های پر از مایعی ایجاد شود که کیست تخمدان نام دارند. این بیماری در زنان به خصوص زنانی که باردار هستند یا هنوز یائسه نشده‌اند، بسیار رایج است.

آیا کیست تخمدان خطرناک است؟

به طور کلی اکثر زنان دارای این کیست می‌باشند و بدون اینکه بدانند و خطری آنها را تهدید کند، این کیست خود به خود نابود خواهد شد. در واقع کیست‌های تخمدان کوچک در اکثر مواقع بدون درد و بی ضرر هستند اما اگر برطرف نشوند و بزرگ‌تر شوند باعث ایجاد درد در ناحیه شکم خواهند شد. در موارد نادر احتمال تبدیل کیست تخمدان به سرطان هم وجود دارد.

کیست تخمدان چند نوع دارد؟

 کیست تخمدان انواع مختلفی دارد اما رایج ترین نوع کیست تخمدان، کیست‌های عملکردی شامل کیست فولیکول و کیست جسم زرد می‌باشند.

• کیست فولیکول: در طول چرخه قاعدگی زنان در هر ماه، یک تخمک در کیسه‌ای به نام فولیکول که درون تخمدان قرار دارد، رشد می‌کند. در اغلب مواقع این تخمک از فولیکول آزاد می‌شود، اما اگر از کیسه خارج نشود، مایع داخل فولیکول می‌تواند یک کیست روی تخمدان ایجاد کند که کیست فولیکول نامیده می‌شود.
• کیست جسم زرد: اگر کیست‌های فولیکول پس از آزاد‌ شدن تخمک از درون آنها از بین نروند، با باز شدن دهانه فولیکول و تجمع مایع اضافی در این کیسه، کیست جسم زرد ایجاد می‌شود که ممکن است طی چند هفته از بین برود یا با بزرگ شدن خونریزی کرده و درد ایجاد کند.
• کیست درموئید: در این نوع کیست کیسه‌هایی که می‌توانند شامل مو، چربی و بافت‌های دیگر باشند، بر روی تخمدان ایجاد می‌شوند.
• کیست سیستادنوم: نوعی از کیست تخمدان می‌باشد که در سطح خارجی آن ایجاد می‌شود و غیر سرطانی است.
• کیست آندومتریوم: اگر بافت‌هایی که به طور معمول در داخل رحم رشد می‌کنند، خارج از رحم رشد کرده و به تخمدان‌ها متصل شوند، نوعی کیست تخمدان به نام آندومتریوم ایجاد می‌شود.

کیست تخمدان چه علائمی دارد؟

 کیست تخمدان در اغلب موارد بدون علامت ظاهر می‌شود اما با رشد کیست در بدن علائمی ایجاد می‌شود. این علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشد:

• نفخ یا تورم شکمی
• حرکات دردناک روده
• درد لگن قبل یا در طول چرخه قاعدگی
• درد در ناحیه کمر یا ران
• حساس شدن سینه
• تهوع و استفراغ
• تب
• ضعف یا سرگیجه
• تنفس مداوم و سریع
• احساس فشار و درد در پایین شکم

مقاله پیشنهادی:  ضعف بدن نشانه کدام بیماری است؟

 

 

آیا کیست تخمدان باعث ریزش مو می‌شود؟

بدن زنان به تولید هورمون‌های مردانه می‌پردازد که به آن آندروژن گفته می‌‌شود. آندروژن در شروع دوران بلوغ و رشد موهای زیر بغل و ناحیه لگن نقش مهمی را ایفا می‌کند و با عملکردهای مهم دیگری نیز همراه است. کیست تخمدان باعث می‌شود که سطح تولید آندروژن افزایش پیدا کند و به این ترتیب فرد دچار صفات مردانه می‌‌شود به عنوان مثال تعداد زیادی مو در برخی از نقاط بدن شروع به رشد می‌نمایند که معمولاً نباید موی وجود داشته باشد مانند صورت، گردن، قفسه سینه و شکم. افزایش سطح آندروژن باعث می‌شود که موهای روی سر شما شروع به ریزش و نازک شدن نماید به ویژه موهای نزدیک جلوی سر که به این وضعیت آلوپسی آندروژنتیک یا ریزش موی الگوی زنانه گفته می‌‌شود.

هر مویی که به علت کیست تخمدان از بین برود به صورت خود به خود رشد نخواهد کرد اما می‌‌توان به کمک برخی روش‌های درمانی به تحریک روند رشد موهای جدید کمک کرد.

بهترین راه های موثر در درمان ریزش مو 

کیست تخمدان چه عوارضی دارد؟

بیشتر کیست‌های تخمدان خوش‌خیم بوده و بدون درمان خود به خود برطرف می‌شوند و عوارض جدی هم ایجاد نمی‌کنند. اما در موارد نادر ممکن است این کیست‌ها منجر به بیماری‌های دیگر شوند.

• پیچ‌خوردگی تخمدان: یکی از عوارض نادر کیست تخمدان پیچ‌خوردگی تخمدان می‌باشد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که یک کیست بزرگ باعث پیچش تخمدان یا حرکت آن از موقعیت اولیه خود می‌شود. در این حالت خون‌رسانی به تخمدان قطع شده و در صورت عدم درمان به موقع ممکن است منجر به آسیب یا مرگ بافت تخمدان شود. البته این بیماری در بین زنان رایج نیست و درصد خیلی کمی از آنها به این بیماری مبتلا می‌شوند.
• پارگی کیست تخمدان: پاره‌شدگی یکی دیگر از عوارض نادر کیست تخمدان می‌باشد. این اتفاق می‌تواند باعث ایجاد درد شدید و خونریزی داخلی شده و خطر ابتلا به عفونت را در بدن افزایش دهد. در صورت عدم درمان این عارضه می‌تواند برای فرد بسیار خطرناک باشد. رابطه جنسی واژینال و سایر فعالیت‌ها می‌تواند احتمال پارگی کیست تخمدان را افزایش دهد.
• کیست تخمدان آلوده: این نوع از کیست تخمدان می‌تواند در پاسخ به عفونت لگن ایجاد شده و آبسه کند. آبسه برخلاف کیست، عفونتی پر از چرک می‌باشد که در صورت ترکیدن آن، باکتری‌های مضر می‌توانند در بدن شما پخش شده و بیماری‌های خطرناکی ایجاد کنند.

علائم پارگی کیست تخمدان

درد شدید در ناحیه لگن، درد ناگهانی و شدید شکم، تب، احساس ضعف یا سرگیجه، تنفس سریع و پی در پی می‌توانند نشانه پارگی کیست یا پیچ خوردگی تخمدان باشند که هر دو آنها خطرناک بوده و در صورت عدم درمان ممکن است عوارض جدی برای شما ایجاد کنند. بهتر است با بروز این علائم هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

چه عواملی خطر ابتلا به کیست تخمدان را افزایش می‌دهند؟

مواردی که ممکن است احتمال ابتلا به کیست تخمدان را افزایش دهند عبارتند از:

• مشکلات هورمونی: مصرف داروی باروری کلومیفن که برای کمک به تخمک‌گذاری مصرف می‌شود، می‌تواند خطر ابتلا به کیست تخمدان را افزایش دهد.
• بارداری: کیستی که در دوران تخمک‌گذاری ایجاد می‌شود ممکن است بعد از بارداری یا در طول بارداری روی تخمدان شما باقی بماند و از بین نرود.
• اندومتریوز: اگر سلول‌هایی که معمولاً داخل رحم شما قرار دارند، خارج از آن رشد کنند، می‌توانند به تخمدان متصل شده و باعث ایجاد کیست در آن شوند.
• عفونت شدید لگن: اگر این عفونت به تخمدان شما سرایت کند، می تواند باعث ایجاد کیست تخمدان شود.
• کیست تخمدان قبلی: اگر قبلا کیست تخمدان داشتید، احتمال اینکه دوباره بر روی تخمدان شما کیست ایجاد شود بیشتر خواهد بود.

 

چگونه کیست تخمدان را تشخیص می‌دهند؟

پزشک می‌تواند با انجام معاینه تشخیص دهد آیا شما کیست تخمدان دارید یا خیر. ممکن است پزشکان برای تشخیص دقیق‌تر از آزمایشات و تصویربرداری از داخل بدن استفاده کنند. روش‌های زیر می‌توانند برای تشخیص کیست تخمدان توسط پزشکان مورد استفاده قرار گیرند:

• سونوگرافی: پزشکان ممکن است متوجه تورم تخمدان‌های شما شوند و برای تأیید وجود کیست برای شما سونوگرافی انجام دهند. سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری است که در آن از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصویری از اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌شود. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند اندازه، محل، شکل و ترکیب کیست تخمدان شما را تشخیص دهد. از آنجا که اکثر کیست‌ها بعد از چند هفته یا چند ماه از بین می روند، ممکن است پزشک سونوگرافی را در چند هفته یا چند ماه برای شما تکرار کند تا در صورت عدم نابودی کیست به طور طبیعی در این مدت، اقدام به درمان کند.
• سی تی اسکن: این دستگاه تصویربرداری بدن که برای ایجاد تصاویر مقطعی از اندام های داخلی استفاده می شود، می‌تواند به پزشک برای تشخیص وجود یا عدم وجود کیست کمک کند.
• MRI: ام آر آی آزمایشی است که در آن از میدان های مغناطیسی برای تولید تصاویر از اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌شود. پزشک با بررسی تصاویر حاصل از این آزمایش می‌تواند وجود کیست را تشخیص دهد.
• آزمایش بارداری: نتیجه مثبت آزمایش بارداری ممکن است به این معنی باشد که شما کیست جسم زرد دارید.
• آزمایش سطح هورمون: برای بررسی مقادیر هورمون‌ها مانند استروژن یا پروژسترون و تغییرات آنها پزشک ممکن است این آزمایش را تجویز کند.
• آزمایش خون CA-125: در صورت داشتن کیست تخمدان، پزشک ممکن است بخواهد سطح پروتئین CA-125 خون شما را آزمایش کند تا اگر کیست شما به سرطان تخمدان منجر شده، اقدام به درمان آن کند.
• لاپاراسکوپی: در این روش پزشک از طریق برشی کوچک، یک ابزار باریک با چراغ و دوربین را وارد شکم شما می‌کند تا تخمدان شما را ببیند و اگر کیست کوچک باشد آن را بردارد.

کیست تخمدان چگونه درمان می‌شود؟

 از آنجایی که بیشتر کیست‌ها خود به خود از بین می‌روند، پزشکان معمولا تا زمانی که کیست رشد نکرده و درد شدیدی برای شما ایجاد نمی‌کند، اقدام به درمان نمی‌کنند. فقط ممکن است برای تسکین درد شما تا زمان رفع طبیعی کیست، داروهای مسکن تجویز کنند. آنها همچنین ممکن است قرص‌های ضد بارداری LD برای شما تجویز کنند. هورمون‌های موجود در این قرص‌ها از ایجاد کیست جدید جلوگیری می‌کنند.

در موارد حاد‌تر که کیست تخمدان بزرگ شده و به طور طبیعی از بین نرفته، نیاز به جراحی دارد. همچنین در صورت نزدیک بودن به زمان یائسگی نیز ممکن است پزشک از عمل جراحی برای برداشتن کیست استفاده کند، زیرا احتمال دارد که کیست‌ها سرطانی شده باشند. معمولا هنگامی که قطر کیست تخمدان بیشتر از ۵ سانتی‌متر شده باشد، پزشکان از جراحی برای برداشتن آن استفاده می‌کنند. در جراحی بسته به وضعیت شما، جراح ممکن است فقط کیست یا کل تخمدان را از بدن خارج کند. دو نوع جراحی برای برداشتن کیست تخمدان وجود دارد:

• لاپاراسکوپی: اگر کیست شما کوچک باشد و نتیجه آزمایش تصویربرداری نشان دهد سرطان تخمدان ایجاد نشده، پزشک از روش لاپاراسکوپی برای برداشتن کیست تخمدان استفاده می‌کند. در این روش پزشک یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد می‌کند و سپس با استفاده از یک ابزار کوچک کیست را از بدن شما خارج می‌کند.
• لاپاروتومی: اگر کیست رشد کرده باشد، پزشک از این روش برای برداشتن کیست تخمدان شما استفاده می‌کند. در این روش پزشک یک برش بزرگ در شکم شما برای خارج کردن کیست ایجاد می‌کند.

همچنین اگر پزشک تشخیص دهدکه کیست تخمدان سرطانی است، ممکن است برای برداشتن تخمدان‌ها و رحم شما هیسترکتومی انجام دهد.

 

 

چگونه می‌توان از کیست تخمدان جلوگیری کرد؟

روشی وجود ندارد که با استفاده از آن بتوان از کیست تخمدان به طور قطعی جلوگیری کرد، اما با انجام مداوم معاینات معمول زنان می‌توان با تشخیص زودتر کیست تخمدان از عوارض آن جلوگیری کرد. اگر علائمی مانند درد مداوم در لگن، تغییرات در چرخه قاعدگی، بی‌اشتهایی، کاهش وزن سریع و بی‌دلیل یا احساس سنگین بودن شکم را داشتید، حتما سریع‌تر با یک متخصص مشورت کنید.

کیست هموراژیک تخمدان چیست؟

این نوع از کیست تخمدان در اثر خونریزی در کیست‌های تخمدانی و به دلیل مشکلات در مرحله تخمک‌گذاری ایجاد می‌شود. کیست هموراژیک تخمدان فقط برای زنانی که یائسه نشده باشند، ایجاد می‌شود. وجود این کیست در اغلب موارد بدون علائم و درد می‌باشد و تنها زمانی که بزرگ شود ممکن است برای فرد مشکل ایجاد ‌کند. این کیست معمولا بر باروری هم تاثیری نمی‌گذارد.

سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

برخی از زنان ممکن است به بیماری سندروم تخمدان پلی‌کیستیک مبتلا شوند. در این بیماری تخمدان‌های فرد حاوی تعداد زیادی کیست‌های کوچک می‌باشند که می‌توانند منجر به بزرگ شدن تخمدان‌ها شوند. در صورت عدم درمان، تخمدان پلی کیستیک می‌تواند باعث ناباروری در زنان شود.

آیا کیست تخمدان می‌تواند منجر به ناباروری شود؟

برخی از کیست‌های تخمدان در صورت عدم درمان، ممکن است باروری را کاهش دهند. برای بهبود این وضعیت پزشک کیست را از بدن فرد خارج می‌کند تا فرد بتواند باردار شود. ناباروری بیشتر در اندومتریوم و سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع است و اغلب کیست‌ها مانند کیست‌های عملکردی، سیستادنوم‌ها و کیست‌های درموئید بر باروری تاثیر نمی‌گذارند. حتی اگر در شرایط وخیم لازم باشد که یک تخمدان برداشته شود، باوجود یک تخمدان هم می‌توان بارور شد، به شرطی که فرد درگیر مشکلات دیگری که بر زایایی تأثیر می‌گذارند، نباشد. در اصل کیست تخمدان در شرایطی می‌تواند باروری را دچار اختلال کند که در هر دو تخمدان مشاهده شود و برای درمان لازم باشد هر دو تخمدان از بدن خارج شوند. اگر پزشک شما کیست تخمدان را در دوران بارداری کشف کند، درمان به نوع و اندازه کیست بستگی دارد. اگر کیست کوچک باشد، نیازی به مداخله جراحی ندارد اما اگر کیست به سرطان مشکوک باشد یا دچار پارگی یا پیچ خوردگی شود، ممکن است نیاز به جراحی و برداشتن کیست باشد.

 

 مصرف چه چیزهایی برای درمان کیست تخمدان مناسب است؟

استفاده از بعضی از گیاهان و مواد غذایی یکی از آسان‌ترین درمان‌های خانگی کیست تخمدان می‌باشد. در ادامه برخی از این مواد را به شما معرفی می‌کنیم.

• بادام که سرشار از منیزیم است
• چای بابونه، چای گل داوودی و چای زنجبیل
• مواد غذایی غنی از منیزیم مانند موز، بادام زمینی، آووکادو و سبزیجات دارای برگ سبز
• عرق رازیانه
• تربچه سفید
• تخم کتان
• عصاره نخل اره‌ای
• شیرین بیا
• زنجبیل
• کوهوش سیاه
• ریشه ماکایا
• بابونه
• ریشه ی گیاه دانگ کوای
• ریشه ی گیاه توت مار
• کلم بروکلی

کلام آخر

همان طور که در طول مقاله گفته شد، کیست تخمدان در اغلب موارد بی‌خطر است و خود به خود درمان می‌شود.  پس اگر شما هج جزو افرادی هستید که کیست تخمدان دارید اصلا نگران آن نباشید. اما پیشنهاد ما به شما این است که اگر این کیست را هم ندارید، به طور منظم تحت معاینه پزشک قرار بگیرید تا از این بیماری و دیگر بیماری‌های زنان جلوگیری کنید.