علائم و دلایل ایجاد حساسیت در کودکان

حساسیت در کودکان چگونه ایجاد میشود؟
حساسیت یا آلرژي در کودکان به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن ایجاد میشود. بیشتر واکنشهای آلرژیک زمانی رخ میدهند که سیستم ایمنی بدن نسبت به مواد غیر مضر واکنش نشان میدهد. به طور معمول، بدن انسان در برابر چیزهای مضر مانند ویروسها یا باکتریها از خود دفاع میکند. اما گاهی سیستم دفاعی به اشتباه موادی مانند گرد و غبار، کپک یا گرده را مضر تشخیص میدهد. اغلب عوامل حساسیتزا بیضرر هستند، اما وقتی فردی آلرژی دارد، بدن تصور میکند که این آلرژنها مضر هستند. به همین دلیل با ترشح آنتیبادیهایی به نام ایمونوگلوبولین به آلرژنها حمله میکند. این فرایند موجب میشود که ماستسلها در بدن هیستامین و سایر مواد شیمیایی را آزاد کرده و باعث واکنش آلرژیک شوند. وقتی مواد شیمیایی بافت بینی را تحریک کنند، باعث ایجاد علائم آلرژی در بینی میشوند. وقتی این اتفاق در لولههای تنفسی میافتد، علائم آسم مانند سرفه و خس خس را ایجاد میکند و هنگامی که این واکنش کل بدن را درگیر کند، باعث یک حساسیت شدید در بدن کودک خواهد شد.
علت ایجاد حساسیت در کودکان چیست؟
بسیاری از موارد میتوانند باعث ایجاد حساسیت در کودکان شوند. اما اصلیترین علل این آلرژیها شامل موارد زیر میباشند:
- گرده درخت، چمن و علفهای هرز
- لاتکس موجود در مواد پلاستیکی
- گرد و غبار
- مو و شوره حیوانات
- بعضی از خوراکیها و مواد غذایی
- یک سری از داروها
- پر حیوانات
- کپکها
- حشرات
- مواد شیمیایی
علائم حساسیت در کودکان چیست؟
حساسیت در کودکان میتواند در هر نقطه از بدن آنها شامل پوست، چشمها، مخاط معده، بینی، سینوسها، گلو و ریهها رخ دهد و واکنش های آلرژیک زیر را ایجاد کند.
- گرفتگی بینی
- عطسه مکرر
- خارش یا آبریزش بینی
- خارش در گوش یا سقف دهان
- قرمزی و خارش چشمها
- خشکی، قرمزی و خارش پوست بدن
- کهیر یا جوشهای خارش دار
- علائم آسم مانند تنگی نفس، سرفه و خس خس کردن سینه
- تورم و التهاب
- معده درد
- آنافیلاکسی که یک واکنش آلرژیک شدید است و میتواند باعث مشکلات تنفسی، استفراغ، اسهال، فشار خون پایین و غش شود.
احتمال حساسیت در کدام کودکان بیشتر است؟
آلرژی میتواند هر کسی را صرف نظر از سن و جنسیت تحت تاثیر قرار دهد. اما به طور کلی حساسیت در کودکان، شایعتر از بزرگسالان میباشد. احتمال ابتلا به حساسیت در کودکانی که سابقه خانوادگی این مشکل را دارند، بیشتر است.
حساسیت در کودکان چکونه تشخیص داده میشود؟
پزشک با معاینه فرزند شما میتواند حساسیت را تشخیص دهد. همچنین ممکن است برای اطمینان از آزمایشات زیر استفاده کند:
- تست پوست: این تست رایجترین تست حساسیت در کودکان است. آزمایشات پوستی میزان وجود آنتی بادی به برخی از آلرژنها را اندازهگیری میکنند. در این روش مقدار کمی از آلرژن رقیق شده روی پوست کودک قرار میگیرد.اگر فرزند شما به آن آلرژن حساسیت داشته باشد، بعد از چند دقیقه برجستگی کوچکی روی پوستش ایجاد خواهد شد. ممکن است آزمایش بسیاری از عوامل حساسیتزا به طور همزمان انجام شود. یک متخصص آلرژی همچنین ممکن است آزمایش داخل پوستی انجام دهد. در این آزمایش مقدار کمی آلرژن در زیر پوست تزریق میشود. این نوع آزمایش پوست حساسیت بیشتری نسبت به تست قبلی دارد. نتایج آزمایشات پوست بلافاصله پس از انجام آزمایش در دسترس است.
- آزمایش خون: آزمایش خون میزان آنتی بادی بدن را نسبت به برخی از آلرژنهای موجود در خون اندازهگیری میکند. هنگامی که آزمایشات پوستی قابل انجام نیستند ممکن است از آزمایش خون برای تشخیص حساسیت در کودکان استفاده شود. برای مثال در افرادی که شرایط پوستی خاصی دارند یا اخیرا واکنش آلرژیک شدیدی را تجربه کردهاند، آزمایش خون مثبت همیشه به این معنی نیست که شما حساسیت خاصی دارید. هر آزمایش خون مثبت حتما باید توسط پزشک فرزند شما مورد برررسی قرار گیرد. گرفتن نتیجه این آزمایشات ممکن است زمانبر باشد. همچنین هزینه آنها بیشتر از سایر آزمایشهای آلرژی میباشد.
- آزمون چالش: این آزمایش تحت نظر متخصص آلرژی انجام میشود و در آن مقدار بسیار کمی از ماده حساسیتزا از طریق دهان به کودک داده میشود. تنها این آزمایش میتواند میزان حساسیت کودک نسبت به آلرژن را تشخیص دهد. واکنش های پوستی یا آزمایش خون تنها احتمال بروز هر نوع واکنشی را نشان میدهند نه این که واکنش چگونه و با چه شدتی خواهد بود.
حساسیت در کودکان چگونه درمان میشود؟
درمان حساسیت در کودکان بستگی به علائم، شدت، سن و سلامت عمومی کودک دارد. به دلیل اینکه علائم آلرژی اغلب مشابه سایر مشکلات سلامتی است، بهتر است همیشه برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید. ۳ روش موثر برای درمان حساسیت در کودکان شامل اجتناب از آلرژنها، مصرف دارو و ایمونوتراپی میباشد.
- اجتناب: اجتناب یعنی دوری از چیزی که بدن شما نسبت به آن واکنش آلرژیک نشان میدهد.
توصیه هایی برای اجتناب از آلرژنها
- وقتی تعداد گرده زیاد است یا باد شدید میوزد، کودک خود را درخانه نگه دارید.
- گرد و غبار را در خانه، به ویژه اتاق خواب کودک خود کنترل کنید.
- به جای باز کردن پنجرهها از تهویه مطبوع در خانه استفاده کنید.
- دستگاه رطوبت گیر را در مناطق مرطوب خانه قرار دهید. اما به یاد داشته باشید که اغلب آن را تمیز کنید.
- اگر فرزند شما وقتی تعداد گردهها زیاد است در فضای آزاد حضور دارد، بعد از بازگشت به خانه از کودک بخواهید دوش بگیرد و لباسهایش را تعویض کند.
- در مناطقی که گرده زیاد رایج نیست مانند نزدیک اقیانوسها سکونت کنید.
- مصرف دارو: داروهای مورد استفاده برای درمان حساسیت در کودکان میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- آنتی هیستامینها
- اسپری بینی
- ضد احتقانها
- داروهایی برای کاهش علائم آسم
- قرصهای آلرژی
البته توجه داشته باشید که داروهای ضد احتقان برای کودکان زیر ۴ سال توصیه نمیشوند. برای اطلاعات دقیقتر حتما با پزشک فرزندتان مشورت کنید.
- ایمونوتراپی: در این روش به کودک واکسن آلرژی تزریق میشود که باعث تقویت سیستم ایمنی او میشود.
کدام مواد غذایی ممکن است باعث حساسیت در کودکان شوند؟
مواد زیر و فرآوردههایشان و یا غذاهای درست شده به وسیله آنها میتوانند باعث ایجاد حساسیت در کودکان شوند.
- شیر گاو: بین ۲ تا ۳ درصد از کودکان زیر ۳ سال به پروتئینهای موجود در شیر گاو و شیر خشکهای حاصل از آن حساسیت دارند. از آنجایی که بیشتر شیر خشکها بر پایه شیر گاو هستند، در صورتی که کودک شما به این ماده حساسیت دارد، حتما توجه داشته باشید که شیر خشک حاصل از شیر گاو را برای او تهیه نکنید.
- تخم مرغ: حساسیت به تخم مرغ میتواند یک چالش برای والدین باشد، زیرا تخم مرغ در بسیاری از غذاهایی که کودکان میخورند استفاده میشود.
- ماهی و صدف: این آلرژی ها برخی از رایج ترین حساسیت های غذایی بزرگسالان هستند و در کودکان شیوع کمتری دارند.
- بادام زمینی و آجیلهای درختی: برخی از کودکان ممکن است به آجیلهایی مانند بادام، گردو، بادام زمینی و فندق، حساسیت داشته باشند.
- سویا: حساسیت به سویا بیشتر در نوزادان شایع است تا کودکان بزرگتر. بسیاری از نوزادانی که به شیر گاو حساسیت دارند به پروتئین موجود در شیر سویا نیز حساسیت دارند. پروتئینهای سویا اغلب جزء پنهان غذاهای آماده هستند.
- گندم: گندم در بسیاری از غذاها یافت میشود. اگرچه حساسیت به گندم اغلب با بیماری سلیاک اشتباه گرفته میشود، اما این دو با هم متفاوت هستند. بیماری سلیاک حساسیت به گلوتن است که در گندم، چاودار و جو یافت میشود، اما حساسیت به گندم میتواند واکنشهای شدیتری برای کودک ایجاد کند.
همچنین بخوانید: حساسیت به شیر با عدم تحمل شیر چه تفاوتی دارد؟
والدین برای جلوگیری از حساسیت در کودکان، چه نکاتی را باید رعایت کننند؟
برای پیشگیری از حساسیت در کودکان یا تسکین آلرژی آنها، رعایت نکات زیر الزامی است:
- حیوانات خانگی را از اتاق خواب فرزند خود دور نگه دارید.
- سعی کنید در اتاق کودک خود از فرش استفاده نکنید تا گرد و غبار در اتاق کمتر باشد.
- از پردههای سنگین و دیگر وسایلی باعث جمع شدن گرد و غبار در اتاق کودک میشوند، استفاده نکنید.
- هنگامی که کودک شما در اتاق نیست، گردگیری را انجام دهید.
- اگر کودک شما به کنههای گرد و غبار حساسیت دارد، از روکشهای مخصوص برای رویه بالش و تشک فرزندتان استفاده کنید.
- اگر فرزند شما به گرده گلها و درختان حساسیت دارد، وقتی اوج فصل گرده گل است پنجرهها را بسته نگه دارید.، از فرزندتان بخواهید بعد از آمدن به خانه لباسش را تعویض کند.
- آلرژی به کپک نوعی از حساسیت در کودکان است. اگر فرزند شما هم به کپک حساسیت دارد، او را از مناطق مرطوب مانند زیرزمین، حمام و دیگر مناطق مرطوب مستعد کپک دور نگه دارید. همچنین سعی کنید این مناطق را تا جایی که ممکن است خشک و تمیز نگه دارید.
کلام آخر
اگر فرزند شما به مادهای حساسیت دارد، حتما توجه داشته باشید که مواد غذایی که برایش تهیه میکنید فاقد آلرژنها باشد. همچنین در صورت مشاهده هر علائمی در کودک خود، با پزشک مشورت کنید.
برای آشنایی با علائم و روشهای پیشگیری و درمان حساسیت فصلی و پوستی در بزرگسالان، به لینکهای زیر مراجعه کنید.