آیا جراحی تنها درمان آرتروز زانو میباشد؟
آرتروز زانو چیست؟
در بیماری آرتروز زانو، غضروف که محافظ طبیعی استخوانها میباشد، در در ناحیه زانو از بین میرود. این اتفاق منجر به ساییدگی استخوانها بر روی هم و در نتیجه آن درد، تورم، سفتی و کاهش توانایی حرکت در این ناحیه خواهد شد.
چه کسانی به آرتروز زانو مبتلا میشوند؟
این بیماری در همه افراد ممکن است رخ دهد. در واقع سن عامل اصلی خطر ابتلا به آرتروز زانو میباشد، اما جوانان نیز میتوانند در اثر آسیب، عفونت، اضافه وزن یا داشتن سابقه خانوادگی به این بیماری مبتلا شوند.
علائم آرتروز در چه ساعاتی از شبانه روز بیشتر میشود؟
علت ایجاد آرتروز زانو چیست؟
شایع ترین علت آرتروز زانو سن است. تقریبا همه افراد با افزایش سن تا حدی به آرتروز مبتلا میشوند. اما عوامل متعددی وجود دارند، که خطر ابتلا به آرتروز زانو را در سنین پایین افزایش میدهند. این عوامل شامل موارد زیر میباشند:
- سن: با افزایش سن، توانایی ترمیم غضروف کاهش پیدا میکند. از بین رفتن غضروفها باعث ایجاد آرتروز خواهد شد.
- وزن: وزن اضافی باعث افزایش فشار بر روی مفاصل، به ویژه زانوها میشود.
- وراثت: برخی از جهشهای ژنتیکی، ممکن است فرد را در معرض ابتلا به آرتروز زانو قرار دهند. همچنین ممکن است به دلیل اختلالات ارثی، در شکل استخوانهایی که مفصل زانو را احاطه کردند، تغییری ایجاد شود که منجر به این بیماری شود.
- جنسیت: به طور معمول زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آرتروز زانو هستند.
- آسیبهای ناشی ازشغل: معمولا افرادی که دارای مشاغلی میباشند، که در آنها روزانه مجبور به انجام فعالیتهای سنگین زیادی هستند، به دلیل فشار مداوم بر مفاصل، بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز زانو قرار میگیرند.
- ورزش سنگین: کسانی که به طور مداوم در فوتبال، تنیس یا دو شرکت میکنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آرتروز زانو باشند. با این حال ورزش سبک منظم، با تقویت مفاصل، میتواند خطر ابتلا به آرتروز را کاهش دهد.
- بیماریهای دیگر: افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، بیشتر در معرض ابتلا به انواع آرتروز مانند آرتروز زانو هستند. همچنین افراد مبتلا به اختلالات متابولیک خاص، مانند وجود هورمون رشد اضافی در بدن، نیز بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز هستند.
چه علائمی نشان دهنده آرتروز زانو میباشد؟
علائم آرتروز زانو ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- دردی که هنگام فعالیت زیاد شده، اما با استراحت کمی بهتر میشود.
- تورم و التهاب در ناحیه زانو
- احساس گرما در مفصل زانو
- سفتی در زانو، به ویژه صبح یا زمانی که مدتی زیادی بیحرکت بودهاید.
- کاهش تحرک زانو
- تغییر شکل زانو
- مشکل در نشستن و بلند شدن از صندلی یا استفاده از پلهها
- صدای ترک خوردگی که هنگام حرکت، در زانو شنیده میشود.
نحوه تشخیص آرتروز زانو
تشخیص آرتروز زانو با معاینه فیزیکی توسط پزشک شروع میشود. پزشک با بررسی سابقه پزشکی و گرفتن شرح حال، تشخیص میدهد که مشکل فرد به دلیل آرتروز زانو است یا بیماریهای مفصلی دیگر باعث ایجاد آن شدهاند. همچنین پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق، آزمایشهای زیر را برای بیمار تجویز کند:
- اشعه ایکس: با استفاده از تصاویر حاصل از این آزمایش، پزشک میتواند احتمال آسیب استخوانها و غضروف و همچنین وجود خارهای استخوانی را بررسی کند.
- اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): هنگامی که اشعه ایکس دلیل مشخصی برای درد مفاصل نشان نمیدهد، ممکن است پزشک برای فرد اسکن MRI انجام دهد.
- آزمایش خون: پزشکان ممکن است از آزمایش خون برای رد سایر شرایطی که میتوانند باعث ایجاد درد در بیمار شوند، مانند آرتریت روماتوئید یا نوعی از آرتریت که ناشی از اختلال در سیستم ایمنی بدن میباشد، استفاده کنند.
آرتروز زانو چگونه درمان میشود؟
اهداف اولیه درمان آرتروز زانو، تسکین درد و بازگشت تحرک طبیعی پا میباشد. روشهای درمانی این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- مصرف مسکنها و داروهای ضدالتهاب: داروهایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم زیر نظر پزشک، به تسکین درد کمک میکند. اگر این داروها باعث تسکین درد فرد نشوند، پزشک ممکن است یک داروی ضد التهابی یا داروهای دیگر برای او تجویز کند.
- تزریق کورتیکواستروئیدها یا هیالورونیک اسید به زانو: استروئیدها داروهای ضد التهابی قوی هستند که تزریق آنها به زانو، میتواند باعث بهبود آرتروز زانو شوند. اسید هیالورونیک نیز به طور معمول در مفاصل به عنوان نوعی مایع روانکننده وجود دارد.
- استفاده از وسایلی مانند بریس: دو نوع بریس وجود دارد؛ بریسهای تخلیه کننده که وزن را از روی زانو که تحت تأثیر آرتریت قرار گرفته است بر میدارند. نوع دیگر آن بریسهای پشتیبان هستند که از کل زانو پشتیبانی میکنند.
- فیزیوتراپی و کاردرمانی: اگر بیمار در انجام فعالیتهای روزانه هم مشکل داشته باشد، فیزیوتراپی یا کاردرمانی میتواند به او کمک کند. فیزیوتراپیست روشهایی برای تقویت ماهیچهها و افزایش انعطافپذیری مفصل را به بیمار آموزش میدهد، تا فرد بتواند فعالیتهای روزانه خود را با درد کمتری انجام دهد.
- درمانهای جایگزین: ممکن است پزشک برخی درمانهای جایگزین مانند استفاده از کرمهای موضعی، طب سوزنی یا مکملها از جمله گلوکوزامین و کندرویتین را به فرد پیشنهاد دهد.
- عمل جراحي: هنگامی که هیچ کدام از درمانهای دیگر جواب نمیدهند، پزشک از روش جراحی برای درمان آرتروز زانو استفاده میکند.
انواع جراحیهای مورد استفاده برای درمان آرتروز زانو
پزشک ممکن است از آرتروسکوپی، استئوتومی و آرتروپلاستی برای درمان آرتروز زانو استفاده کند.
- آرتروسکوپی: در آرتروسکوپی با استفاده از یک تلسکوپ کوچک (آرتروسکوپ)، برشهای کوچکی در ناحیه زانو ایجاد میشود. جراح از آرتروسکوپ برای دیدن فضای مفصل از طریق برشها استفاده میکند. سپس جراح میتواند در صورت مشاهده غضروف آسیب دیده یا دیگر آسیبها، سطح استخوان را تمیز کرده و سایر بافتها را ترمیم کند. این روش اغلب برای بیماران جوانتر به منظور به تاخیر انداختن جراحی جدیتر استفاده میشود.
- استئوتومی: روشی است که هدف آن بهتر شدن حالت زانو با تغییر شکل استخوانها است. روش استئوتومی دائمی نیست و ممکن است فرد برای درمان کامل آرتروز زانو، به جراحی دیگری هم نیاز داشته باشد.
- جراحی تعویض مفصل یا آرتروپلاستی: این روش یک عمل جراحی است، که در آن مفاصل با قطعات مصنوعی ساخته شده از فلزات یا پلاستیک، جایگزین میشوند. جایگزینی میتواند در یک طرف زانو یا کل زانو انجام شود. جراحی تعویض مفصل معمولا برای افراد دارای آرتروز زانو شدید بالای ۵۰ سال، استفاده میشود. اگر مفصل مصنوعی بعد از چندین سال از بین برود، ممکن است لازم باشد جراحی بعد از مدتی تکرار شود. اما با پیشرفتهای امروزی، اغلب این قطعات بیش از ۲۰ سال دوام خواهند آورد.
درمان خانگی آرتروز زانو
فرد مبتلا به آرتروز زانو، میتواند بارعایت یک سری نکات و انجام بعضی کارها به درمان و تسکین درد خود کمک کند.
- کاهش وزن: کاهش وزن هر چند کم، میتواند درد حاصل از آرتروز زانو را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
- ورزش: ورزش با تقویت عضلات اطراف زانو، باعث تسکین درد میشود. حرکات کششی به دلیل اینکه باعث میشوند مفصل زانو متحرک و انعطاف پذیر شود، برای درمان آرتروز زانو بسیار مفید میباشند.
- استفاده از پدهای گرم و سرد: برای تسکین درد و تورم، میتوان از این پدها استفاده کرد.
- استفاده از عصا یا واکر برای حفظ تعادل
- آب درمانی: اگر درد زانو بسیار شدید باشد، میتوان برای تقویت و کاهش سفتی عضلات در اطراف مفصل زانو، از این روش استفاده کرد.
- ماساژ: از این روش نیز میتوان برای تسکین درد استفاده کرد.
کلام آخر
اگر علائمی مانند درد یا التهاب شدید در ناحیه زانو را دارید، به طوری که حرکت و انجام فعالیتهای روزمره هم برای شما دشوار شده است، سعی کنید هر چه زودتر با یک پزشک مشورت کنید تا در صورت ابتلا به آرتروز زانو، تحت درمان قرار گیرید.