راه‌های درمان کمردرد

طبق آمارها 75 الی 85 درصد افراد در طول زندگی خود کمردرد را تجربه می‌کنند و برای بیش از 50 درصد افراد کمردرد در طول یک سال بیش از یک بار تکرار می‌شود. بیماران معمولا روش‌های مختلفی را برای درمان این موضوع بکار می‌برند. در این مقاله قصد داریم این روش‌ها و تاثیرات آن‌ها را بررسی کنیم.

 

درمان کمردردهای غیراختصاصی

تقریبا 90 درصد موارد کمردرد به دلیل گرفتگی و کشیدگی عضلات نواحی کمر رخ داده و نیاز به درمان خاصی ندارند. مهم‌ترین استراتژی در رابطه با این موارد، صبر است چراکه با گذشت زمان بهبود می‌یابند. باید مشکلات روحی بیمار از جمله افسردگی، اضطراب و... مورد بررسی قرار بگیرند زیرا در برخی از موارد ممکن است دلیل کمردرد مسائل روانی باشد.

در 6 هفته اول این نوع کمردردها نیازی به تصویربرداری از جمله MRI نیست و باید توصیه به استراحت شود. البته این استراحت نباید به صورت مطلق باشد و بیشتر از 48 ساعت طول بکشد. بهترین داروهایی که برای این نوع از کمردردها به کار می‌رود، ترکیب مسکن‌های غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، ژلوفن، ایبوپروفن و... به همراه یک شل کننده عضلانی است. پس از رفع درد، توصیه می‌شود بیمار ورزش‌های کششی و حرکاتی برای تقویت عضلات کمری انجام دهد.

 

درمان کمردردهای رادیکولر

کمردرد رادیکولر، دردی است علاوه بر کمر به زیر زانو نیز انتشار یافته و به دلیل تحت فشار قرار گرفتن یک ریشه عصبی ایجاد می‌شود. گاهی در این نوع از کمردرد بی‌حسی پاها نیز تجربه می‌شود. در این نوع از کمردرد نیز در 6 هفته اول احتیاجی به تصویربرداری نیست و توصیه به استراحت می‌شود. مجددا این استراحت نباید به صورت مطلق و بیشتر از 48 ساعت باشد. در این بیماران مصرف مسکن‌های معمول به همراه یک شل کننده عضلانی کمک کننده است اما به دلیل التهاب، پزشک باید درمان را تحت نظر داشته و از داروهای ضد التهاب استفاده شود. چنانچه پس از 6 هفته درد بیمار بهبود پیدا نکرد، باید کمردرد تحت نظر یک متخصص ارتوپدی درمان شود.

عمل جراحی که معمولا در کمردرد رادیکولر صورت می‌گیرد، با برداشت فشار از روی ریشه عصب، سبب بهبود درد پا شده اما معمولا بر روی درد کمر تاثیری ندارد.

ورزش‌های مفید و زیان‌بار برای کمردرد

ورزش‌های مفید برای کمردرد عبارتند از:

• شنا ورزش بسیار خوبی برای مبتلایان به کمردرد است و بهترین نوع آن، شنای کرال است. در هنگام شنا باید از بالا آوردن بیش از حد سر اجتناب نمود. دایو رفتن و شیرجه زدن برای کمردرد بسیار بد و خطرناک است.
• دوچرخه سواری چه ثابت و چه متحرک

ورزش‌های زیانبار برای کمردرد عبارتند از:

• بدترین و خطرناک‌ترین ورزش برای کمردرد، وزنه‌برداری است.
• خم شدن به عقب در وضعیت ایستاده، قوس دار کردن کمر در وضعیت دمر خوابیده، خم نمودن کمر و زدن دست به زمین در وضعیتی که زانوها کشیده است، بلندکردن هر دو پا در وضعیتی که بیمار در وضعیت خوابیده به پشت قرار دارد، از ورزش‌های خطرناک برای کمردرد می‌باشد.
• پیاده‌روی تند، زیاد برای کمر کفید نیستو ولی درجا دویدن اشکالی ندارد.

به صورت کلی ورزش‌هایی که موجب افزایش قوس کمر می‌گردند، مضر و ورزش‌هایی که سبب کاهش قوس کمر می‌گردند، مفید هستند.

 

چگونه زندگی کنیم که دچار کمردرد نشویم؟

1- بهتر است خانم‌ها از کفش پاشنه بلند استفاده نکنند، به ویژه هنگام پیاده‌روی و یا ایستادن طولانی

2- در هنگام ایستادن طولانی، یک پای خود را روی یک پله بگذارید و هر چند دقیقه یکبار، پای خود را عوض کنید.

3- ارتفاع صندلی یا کاناپه باید به حدی باشد که در هنگام نشستن زانوها از مفصل ران اندکی بالاتر باشند.

4- در هنگام نشستن یک پای خود را روی پای دیگر بیندازند.

5- در هنگام ایستادن نباید سینه به جلو بیاید که قوس کمر بیشتر شود. بهتر است ایستادن به گونه‌ای باشد که فشار بیشتر به پاشنه پا وارد گردد، تنه کمی به جلو و زانو اندکی خم شود تا گودی کمر کاهش یابد.

6- مبتلایان به کمردرد هیچ‌گاه نباید به صورت دمر بخوابند.

7- بیماران باید هنگامی که به پشت می‌خوابند، بالش زیر زانو بگذارند.

8- بهترین وضعیت خوابیدن، خوابیدن به پهلو می‌باشد.

9- روی تشک‌های سفت و محکم بخوابند و از تشک‌های فنری و شل استفاده نکنند.

10- برای تقویت عضلات کمر و کاهش قوس کمری باید ورزش‌های مخصوص کمر انجام شوند. بهترین این ورزش‌ها، ورزش‌های ویلیامز هستند که با سرچ در اینترنت پیدا می‌شوند. این ورزش‌ها باید زمانی انجام شود که کمردرد حاد بهبود یافته و بیمار قادر به راه‌رفتن باشد.

11- هرگز در وضعیتی که زانوها کشیده و کمر خم است اجسام را از زمین بلند نکنید.

12- هنگام بلند کردن اجسام، ابتدا نشسته و سپس جسم را بلند کنید و هنگام جابجا کردن جسم، آن را دور از تنه نگه دارید.

13- نکات مهم که در رانندگی باید مورد توجه قرار بگیرند عبارتند از:

الف) رانندگی درازمدت انجام نشود.

ب) در هنگام تعویض تایر پنچر شده بنشینید و کمر را خم نکنید.

ج) از کمربند استفاده کنید.

د) در زمان نشستن، صندلی را به قدری جلو بکشید که زانو بالاتر از مفصل ران قرار بگیرد.

14- در مورد استفاده از کرست‌های کمری به نکات زیر توجه کنید:

الف) استفاده از کرست کمری باید کوتاه مدت باشد و سریعا قطع شود.

ب) بیماران جوان نباید از کرست کمری استفاده کنند زیرا اگرچه کرست‌های کمری سبب رفع علائم آن‌ها و تسکین درد می‌شود، ولی سبب ضعیف شدن عضلات تنه و کمر شده و قطع کرست موجب تشدید درد می‌گردد. بنابراین بهتر است به جای استفاده از کرست به تقویت عضلات کمری بپردازند.

ج) در افراد سالخورده چون امکان اصلاح وضعیت مهره‌های کمری وجود ندارد، استفاده از کرست موجب تسکین درد می‌شود.

در ادامه مقاله، به پاسخ به برخی از پرسش‌های پرتکرار در رابطه با درمان کمردرد می‌پردازیم:

 

آیا ورزش بر آب برای کمردرد مفید است؟

طبق مطالعات انجام شده ورزش‌های آبی و شنا مفیدترین فعالیت‌ها برای کمردرد هستند. این فعالیت‌ها که شامل شنا کردن (به خصوص شنای کرال)، راه رفتن در آب، غوطه ور شدن بر آب و... است همگی زیر مجموعه آب درمانی بوده و از روش‌های اثبات شده برای بهبود درد و ناراحتی بیماران است.

برای کمردرد چه بخوریم؟

به صورت کلی رژیم غذایی تاثیر آنی و فوری روی کمردرد ندارد. اما از آنجا که اضافه وزن، یکی از دلایل عمده کمردرد است (هر کیلو وزن اضافه 8 کلیوگرم فشار بیشتر بر زانوها و کمر وارد می‌کند) هرچقدر رژیم غذایی سالم‌تر باشد، کنترل کمردرد در طولانی مدت بهتر و راحت‌تر است. در تمامی رده‌های سنی به خصوص در افراد مسن، مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم، برای حفظ تراکم استخوانی و جلوگیری از عوارضی مانند پوکی استخوان و شکستگی الزامی است.

همچنین طبق تحقیقات مصرف مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان‌ها، اثرات ضد التهابی داشته و در روند بهبود درد و زخم، مفید هستند. مثال‌های از این مواد غذایی عبارتند از:

• میوه و سبزی‌جات
• دانه‌ها
• زیتون و روغن زیتون
• چای‌ها و دمنوش‌های گیاهی
• سیر
• ماهی

 

آمپول متاکاربامول برای کمردرد

این دارو جز شل کننده‌های عضلانی است. از آنجایی که بیش از 90 درصد موارد کمردرد به دلیل اسپاسم و گرفتگی عضلات ایجاد می‌شوند، این دارو در اکثر موارد کمردرد به همراه مسکن‌ها به کار رفته و موجب بهبود قابل توجه علائم بیماران می‌شود. همچنین در مواردی که بر اثر بیرون زدگی دیسک یک عصب تحت فشار قرار می‌گیرد، ایجاد التهاب سبب انقباض عضلات ناحیه شده که درد را تشدید می‌کند. در این موارد نیز استفاده از آمپول متاکاربامول برای بهبود کمردرد مفید است.

 

آمپول متیل پردنیزولون برای کمردرد

متیل پردنیزولون یک نوع کورتون بوده و به دلیل اثرات ضد التهابی، در برخی از موارد کمردرد به کار می‌رود. توجه شود که کورتون‌ها عوارض زیادی داشته و این دارو باید فقط بر اساس صلاح دید پزشک تجویز شده و مورد استفاده قرار بگیرد.

 

درمان کمردرد در بارداری

کمردرد یکی از شایع‌ترین شکایت زنان باردار است. دلیل اصلی این اتفاق شل شدن تاندون‌های بدن در جریان حاملگی و فشار بیشتر بر روی مفاصل است. توصیه‌های زیر برای درمان کمردرد در بارداری مفید می‌باشند:

• اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین
• تغییر جهت دادن به جای چرخاندن کمر
• استفاده از کفش‌های طبی بدون پاشنه
• تقسیم وزن بین پاها در هنگام ایستادن
• استفاده از بالشتک‌های مخصوص بارداری هنگام خواب
• استفاده از تشک مناسب

 

بهترین تشک برای کمردرد

استفاده از تشک مناسب یکی از موارد اساسی برای پیشگیری و درمان کمردرد است. در صورت وجود کمردرد طولانی مدت، بهتر است خرید تشک طبی را در اولویت قرار دهید . در باقی موارد تشک بهتر است که کمی سفت بوده تا پشتیبانی کاملی در طول شب از کمر داشته باشد.

 

بهترین روش خوابیدن برای کمردرد

وضعیت خوابیدن نه تنها برای درمان کمردرد بسیار اهمیت دارد، بلکه خوابیدن در وضعیت اشتباه، خود می‌تواند یکی از دلایل اصلی درد کمر باشد. بهترین وضعیت خوابیدن برای رفع کمردرد و پیشگیری از آن، خوابیدن به پهلو است در حالی که یک بالش کوچک بین زانوها قرار گرفته باشد.

درصورت خوابیدن در وضعیت دمر باید یک بالش زیر شکم، و در صورت خوابیدن به پشت باید یک بالش زیر زانوها قرار بگیرد.