۸ روش ساده برای پیشگیری از واریس

واریس که یک بیماری شایع به خصوص در بانوان و افراد مسن میباشد، در اثر اختلال ایجاد شده در دریچه رگهای واریسی رخ میدهد. تحقیقات نشان میدهند بیشتر از ۲۰ درصد افراد بزرگسال به این بیماری مبتلا میشوند.
رگهای واریسی، رگهای بزرگ و متورمی هستند که اغلب به رنگ آبی یا بنفش تیره دیده میشوند. اگر چه آنها ممکن است دردناک و مخرب باشند، اما در اغلب موارد بی ضرر هستند. واریس زمانی اتفاق میافتد که دریچههای معیوب در رگهای واریسی اجازه میدهند خون در جهت اشتباه جریان پیدا کند. این اتفاق منجر به تجمع خون در رگها شده و حتی گاهی ممکن است باعث پاره شدن رگها شود. علائم این بیماری میتواند شامل پا درد، تورم قوزک پا، خارش پوست، درد در اندام آسیب دیده و ایجاد وریدهای عنکبوتی باشد. افراد مسن، زنان باردار و کسانی که اضافه وزن دارند، بیشتر به واریس مبتلا میشوند. در ادامه بیشتر با این بیماری آشنا میشویم.
چه دلایلی باعث ایجاد بیماری واریس میشوند؟
برای کمک به گردش خون، شریانهای شما دارای لایههای ضخیمی از ماهیچه هستند. برای بازگرداندن خون به قلب، رگها با کمک فشار عضلات اطراف و دریچههایی به نام دریچههای لانه کبوتری، خون را به سمت قلب هدایت میکنند و سپس برای جلوگیری از از برگشت خون بسته میشوند. در وریدهای واریسی، این دریچهها به درستی کار نمیکنند؛ در نتیجه ماهیچهها نمیتوانند خون را به سمت بالا هدایت کنند و خون به جای جریان از یک دریچه به دریچه دیگر، در ورید تجمع پیدا میکند. این اتفاقات در نهایت فشار وریدی را افزایش میدهند و در عین حال باعث برآمدگی و پیچش وریدها میشوند. از آنجایی که وریدهای سطحی نسبت به وریدهای عمقی حمایت عضلانی کمتری دارند، احتمال واریسی شدن آنها بیشتر است.
بعضی عوامل میتوانند باعث ضعیف شدن عضلات رگها و در نتیجه آن واریس شوند. این عوامل شامل موارد زیر میباشند:
- افزایش سن
- آسیب قبلی ناحیه پا
- زمینه ارثی واریس
- بارداری
- یائسگی
- چاقی
- ایستادن طولانی مدت
- یبوست مزمن
- برخی تومورها
علائم بیماری واریس کدامند؟
اصلیترین و شناخته شدهترین نشانه واریس، رگهای بدشکل و متورمی هستند که معمولاً روی پاها مشخص میشوند. اما واریس میتواند علائم و نشانههای دیگری هم داشته باشد؛ این علائم شامل موارد زیر میباشد:
- رگهای پیچ خورده، متورم و برآمده که به رنگ آبی یا بنفش تیره دیده میشوند.
- احساس درد و سنگینی در پاها به خصوص در شب یا بعد از فعالیت بدنی.
- خونریزی طولانیتر از حد معمول در صورت آسیب به ناحیه واریس.
- لیپودرماتواسکلروز که در آن چربی زیر پوست در ناحیه بالای مچ پا، سفت و منقبض میشود.
- تلانژکتازی در پای آسیب دیده یا همان وریدهای عنکبوتی.
- اگزمای وریدی (درماتیت استاز) که در آن پوست در ناحیه آسیب دیده، قرمز، خشک و خارشدار میشود.
- گرفتگی ناگهانی عضلات پا در هنگام ایستادن ناگهانی.
- آتروفی بلانچ که در آن لکههای سفید نامنظم که شبیه جای زخم هستند، در مچ پا ظاهر میشوند.
- در موارد شدید واریس، سیاهرگها ممکن است به میزان قابل توجهی خونریزی کرده و زخم ایجاد کنند.
واریس چگونه تشخیص داده میشود؟
همان طور که میدانید، اولین مرحله تشخیص همه بیماریها، معاینه بالینی و گرفتن شرح حال توسط پزشک میباشد. برای تشخیص واریس هم پزشک ابتدا شما را معاینه کرده و در مورد هر گونه درد یا علائمی که دارید سوال میپرسد. بعد از این مرحله پزشک اگر مشکوک شود که شما واریس دارید ممکن است از سونوگرافی یا ونوگرافی برای تشخیص روش درمانی مناسب استفاده کند. این آزمایشات معمولا برای اطمینان از عدم وجود اختلالات دیگر مانند لخته شدن خون یا انسداد رگها، استفاده میشوند.
- سونوگرافی: سونوگرافی به پزشک اجازه میدهد تا نحوه جریان خون در رگهای شما را بررسی کند.
- ونوگرافی: آزمایشی است که در آن پزشک رنگ مخصوصی را به پاهای شما تزریق کرده و از ناحیه مورد نظر با اشعه ایکس عکس میگیرد. با استفاده از عکس حاصل از این آزمایش، پزشک دید بهتری از نحوه جریان خون شما در دسترس دارد.
راه های درمان واریس
اگر علائم یا ناراحتی شدیدی نداشته باشید، ممکن است نیازی به درمان نباشد. با این حال، در صورت وجود علائم، برای کاهش درد یا ناراحتی و رفع عوارض، امکان دارد از روشهای زیر برای درمان واریس شما استفاده شود:
- عمل جراحي: اگر وریدهای واریسی بزرگ باشند، از روش جراحی همراه با بیهوشی عمومی برای درمان استفاده میشود. این جراحی معمولا عوارض خاصی ندارد و بیمار خیلی زود بهبودی کامل خود را به دست میآورد.
- درمان های لیزری: برای بستن رگهای کوچکتر و همچنین رگهای عنکبوتی، اغلب از این روش استفاده میشود. در این روش با استفده از نور لیزر، رگهای واریسی را از بین میبرند.
- برش : در این روش، دو برش بر روی بدن شما ایجاد میشود. یکی در نزدیکی کشاله ران در بالای ورید مورد نظر و دیگری در پایین ساق پا، مچ یا زانو. سپس یک سیم نازک و منعطف را از پایین رگ عبور میدهند و به همراه رگ بیرون میکشند. این روش معمولاً نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. اما گاهی اوقات میتواند منجر به کبودی، خونریزی و درد شود.
- اسکلروتراپی: در اسکلروتراپی، یک ماده شیمیایی به رگهای واریسی کوچک تا متوسط تزریق شده،که باعث ایجاد زخم و در نتیجه بسته شدن آنها میشود. بسته به شدت بیماری، تعداد دفعات تزریق ممکن است متفاوت باشد.
- فرسایش بسامد رادیویی: در این روش که معمولا با بی حسی موضعی انجام میشود، یک برش کوچک در بالا یا زیر زانو و با کمک اسکن اولتراسوند ایجاد میشود. سپس یک لوله باریک به همراه یک پروب برای ساطع کردن فرکانس رادیویی، به داخل ورید وارد میشود. انرژی این فرکانس رادیویی ورید را گرم میکند و باعث میشود دیوارههای آن فرو بریزند و رگ بسته شود. این روش برای وریدهای واریسی بزرگتر ترجیح داده میشود.
- فلبکتومی برقی ترانس ایلومینیت: در این روش، یک ترانس روشن کننده آندوسکوپی از طریق برش، وارد پوست میشود، تا پزشک بتواند ببیند کدام وریدها باید خارج شوند. وریدهای هدف بریده شده و با یک دستگاه مکش برداشته میشوند. ممکن است برای این روش از بی حسی عمومی یا موضعی استفاده شود. بعد از این عمل احتمال خونریزی یا کبودی در ناحیه تحت عمل وجود دارد.
آیا میتوان از واریس پیشگیری کرد؟
حتی اگر سابقه ارثی این بیماری را داشته باشید، میتوانید با رعایت موارد زیر از ابتلا به واریس جلوگیری کنید:
- فعالیت بدنی منظم: ورزش و فعالیت بدنی با تناسب اندام، تقویت عضلات پا و ایجاد جریان خون منظم در جلوگیری از واریس نقش دارد.
- حفظ وزن سالم: اگر اضافه وزن دارید، حتما سعی کنید وزن خود را کاهش دهید تا از فشار اضافی بر روی وریدهای پا جلوگیری کنید.
- عدم استفاده از لباسهای تنگ: از پوشیدن لباسهای تنگ برای جلوگیری از محدود کردن جریان خون، خودداری کنید.
- خودداری از پوشیدن کفشهای پاشنه بلند: پوشیدن این کفشها برای مدت طولانی، میتواند گردش خون را مختل کند.
- ترک سیگار: برخی از مطالعات نشان میدهند که سیگار ممکن است باعث ایجاد رگهای واریسی شود.
- اگر باردار هستید، به جای پشت به پهلوی چپ بخوابید: این کار فشار رحم را بر روی سیاهرگهای ناحیه لگن شما به حداقل رسانده و جریان خون جنین را بهبود می بخشد.
- از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید: اگر به دلیل شرایط کاری خود مجبور به ایستادن طولانی مدت هستید، سعی کنید هر ۳۰ دقیقه یک بار حرکت کنید.
- پوشیدن جوراب ساق بلند: پوشیدن این جورابها، با ایجاد فشار ملایم، جریان خون را به سمت قلب هدایت میکند.
چه عواملی میتوانند خطر ابتلا به واریس را افزایش دهند؟
در بسیاری از موارد ممکن است اختلال در دریچه رگها بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد. با این حال برخی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به واریس را افزایش دهند:
- یائسگی
- بارداری
- ایستادن برای مدت طولانی
- ژنتیک و داشتن سابقه خانوادگی واریس
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان به واریس مبتلا میشوند.
- چاقی: اضافه وزن یا چاقی، به دلیل ایجاد فشار اضافه بر روی رگهای پا، خطر ابتلا به واریس را افزایش میدهد.
- سن: افزایش سن میتواند باعث ساییدگی و پارگی دریچههای وریدی و در نتیجه آن واریس شود. معمولا افراد بالای ۵۰ سال بیشتر به این بیماری مبتلا میشوند.
- برخی از مشاغل: فردی که مجبور است مدت طولانی را در محل کار خود ایستاده بگذراند، ممکن است شانس بیشتری برای ابتلا به واریس داشته باشد.
۵ روغن گیاهی مناسب برای بهبود واریس
از بعضی از روغنهای گیاهی میتوانید به عنوان درمان جایگزین برای واریس استفاده کنید. البته حتما قبل از استفاده از این روغنها با پزشک خود مشورت کنید. این روغنها عبارتند از:
- اسانس اسطوخودوس: این اسانس بر مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و گابا که با تسکین درد مرتبط هستند، تأثیر میگذارد. استفاده از اسطوخودوس روی پوست ممکن است درد و اندازه زخمهای پوستی ناشی از واریس را کاهش دهد.
- اسانس شاه بلوط اسب: عصاره دانه شاه بلوط اسب (HCSE) را میتوان به صورت ژل موضعی، خوراکی یا قرص برای کاهش تورم، درد و خارش، استفاده کرد.
- اسانس کاج دریایی: اسانس کاج دریایی که اثر ضد التهابی دارد، میتواند تورم یا ادم را در پاهای شما کاهش دهد.
- اسانس تاک انگور: اسانس انگور ممکن است تورم ناشی از واریس در پای شما را کاهش دهد.
- اسانس بومادران: اسانسهای استخراج شده از گیاه بومادران، برای درمان رگهای واریسی استفاده میشود.
کلام آخر
واریس در اغلب موارد مشکل حادی برای شما ایجاد نمیکند. اما ممکن است به دلیل ظاهری که به پاهایتان میدهد، باعث آزرده خاطر شدن شما شود. خوشبختانه این بیماری به راحتی قابل کنترل و درمان است. اگر هنوز به واریس مبتلا نشدید، حتما مواردی را که برای پیشگیری از این بیماری در طول مقاله ذکر کردیم، رعایت کنید تا از ایجاد واریس جلوگیری کنید.