روشهای درمان قطعی زخم معده
شاید در زندگی روزمره خود افراد زیادی را دیده باشید، که زخم معده دارند و یا اینکه خودتان درگیر این بیماری باشید. طبق آماری که از کشورهای غربی به دست آمده، نشان میدهد که در این مناطق از هر ده نفر، یک نفر حداقل در بخشی از زندگی خود دچار زخم معده میشود. این آمار نشان میدهد که این بیماری تقریبا شیوع زیادی دارد.
زخم معده، زخم دردناکی در پوشش معده است که در اثر کاهش بافت مخاطی که در برابر شیرههای گوارشی معده، از آن محافظت میکند، ایجاد میشود. از بین رفتن این لایه، به اسیدهای گوارشی اجازه میدهد، تا بافتهای معده را از بین برده و باعث ایجاد زخم شوند. با اینکه این بیماری خطرناک نیست و معمولا به راحتی و حتی با روشهای خانگی درمان میشود، اما اگر فرد تحت درمان قرار نگیرد، میتواند باعث بروز عوارض شدید و جدی شود. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با این بیماری و روشهای درمان آن آشنا شوید.
چه چیزی باعث زخم معده میشود؟
معمولا درمان زخم معده، مبتنی بر علت آن است. پزشک با تشخیص علت زخم معده در شما، روش درمانی مناسب را انتخاب میکند. علل عمده ایجاد زخم معده، شامل موارد زیر میباشند:
- عفونت با هلیکوباکتر پیلوری ( pylori).
- استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن.
- سندرم زولینگر-الیسون که یک بیماری نادر است، که با افزایش تولید اسید در بدن، باعث زخم معده میشود.
- افزایش اسیدیته معده در اثر ژنتیک، کشیدن سیگار، استرس، رژيم غذایی نامناسب و موارد دیگر.
چه عواملی خطر ابتلا به زخم معده را افزایش میدهند؟
برخی رفتارها و عوامل، احتمال ابتلا به زخم معده را افزایش میدهند، مانند:
- استفاده مکرر از استروئید
- سیگار کشیدن
- هیپرکلسمی یا همان تولید بیش از حد کلسیم
- سابقه ژنتیکی
- مصرف مکرر الکل
- افزایش سن
در ابتدا معده خود احساس سوزش و درد میکنید؟ با علائم رفلاکس معده آشنا شوید!
زخم معده باعث بروز چه علائمی میشود؟
همان طور که همه ما میدانیم، علامت اصلی و مرسوم زخم معده، احساس درد در اطراف معده است. اما بر خلاف تصور عموم، زخم معده علامتهای دیگری هم دارد که ممکن است آن را تجربه کنید از جمله:
- کاهش وزن
- حالت تهوع و استفراغ
- آروغ زدن
- نفخ
- کمخونی
- مدفوع تیره و قیری رنگ
- عدم تمایل به غذا خوردن به دلیل درد شدید در ناحیه معده
- احساس سوزش در قفسه سینه
- استفراغ خونی
- سوء هاضمه که باعث درد در ناحیه معده میشود.( البته همه زخمهای معده باعث بروز این علامت نخواهند شد)
چگونه تشخیص دهیم زخم معده داریم؟
تشخیص و درمان، به علائم و شدت زخم شما بستگی دارد. برای تشخیص زخم معده، پزشک ابتدا سابقه پزشکی شما را همراه با علائم و هر گونه دارویی که مصرف میکنید، بررسی میکند. سپس ممکن است از آزمایشهای زیر برای رد سایر دلایلی که ممکن است باعث علائم شما شده باشند، استفاده کند:
- آزمایش خون و مدفوع: برای رد عفونت هلیکوباکتر پیلوری، از این آزمایشها استفاده می شود.
- بلع باریم: در این روش، بعد از اینکه شما باریم را مینوشید، این ماده دستگاه گوارش را میپوشاند و به پزشک اجازه میدهد تا با استفاده از اشعه ایکس، بتواند راحت معده و روده شما را بررسی کند.
- آندوسکوپی (EGD): از این آزمایش برای بررسی زخم، خونریزی و تشخیص بافت غیر طبیعی، استفاده می شود.
- بیوپسی آندوسکوپی: در این روش، تکهای از بافت معده را برمیدارند، سپس آن را در آزمایشگاه بررسی میکنند تا در صورت وجود اختلال، آن را تشخیص دهند.
زخم معده چگونه درمان میشود؟
همان طور که پیشتر هم ذکر کردیم، درمان مورد استفاده بسته به علت زخم شما متفاوت خواهد بود. بیشتر این زخمها با روشهایی مانند مصرف دارو، پروبیوتیکها و مکمل بیسموت درمان میشوند، اما اگر این روشها در درمان شما تاثیری نداشته باشند، پزشک از جراحی استفاده میکند.
داروهای مورد استفاده برای درمان زخم معده
اگر زخم معده شما نتیجه هلیکوباکتر پیلوری باشد، پزشک برای شما آنتیبیوتیکها و مهارکنندههای پمپ پروتون (PPIs) را تجویز میکند. همچنین ممکن است، مسدود کنندههای گیرنده H2 را برای جلوگیری از تولید اسید در معده، پیشنهاد کند.
عوارض جانبی این داروها، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- حالت تهوع
- سرگیجه
- سردرد
- اسهال
- درد شکم
البته این عوارض معمولا موقتی هستند. اگر عوارض طولانی مدت داشتید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین حتما به این نکته توجه کنید، که در صورتی که علائم زخم معده با درمان از بین رفت، باز هم مصرف داروها را ادامه دهید تا درمان به طور کامل صورت بگیرد.
جراحیهای مورد استفاده برای درمان زخم معده
در موارد بسیار نادر مانند داشتن خونریزی، زخم معده نیاز به جراحی دارد. جراحی مورد استفاده برای این بیماری، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- برداشتن کل زخم
- برداشتن بافت از قسمت دیگری از روده و چسباندن آن بر روی محل زخم
- بستن شریانی که باعث خونریزی شده
- قطع جریان عصبی معده برای کاهش تولید اسید
رژیم غذایی مناسب برای افراد دارای زخم معده
تغییرات رژیم غذایی میتواند تا حد زیادی از ایجاد زخم معده جلوگیری کرده و یا آن را درمان کند. رژیم غذایی مناسب برای شما، باید شامل موارد زیر باشد:
- میوه ها و سبزیجات: مصرف انواع میوهها و سبزیجات، به دلیل داشتن آنتی اکسیدان، ترشح اسید معده را مهار میکند. کلم بروکلی، گل کلم و تربچه، جزو سبزیجات مفید برای افراد دارای زخم معده میباشند.
- فیبر: رژیمهای غذایی سرشار از فیبر، خطر ابتلا به زخم معده را کاهش میدهند.
- پروبیوتیکها: غذاهای حاوی باکتریهای فعال مانند ماست پروبیوتیک و کلم ترش میتوانند به کاهش عفونت هلیکوباکتر پیلوری کمک کنند و همچنین علائم سوء هاضمه و عوارض جانبی آنتی بیوتیکها را بهبود بخشند.
- ویتامین C: این ویتامین که یک آنتی اکسیدان قوی است، میتواند هلیکوباکتر پیلوری را از بین ببرد. میوهها، حبوبات و سبزیجاتی مانند پرتقال و گوجه فرنگی حاوی سطوح بالایی از ویتامین C هستند.
- روی: این ریزمغذی برای حفظ سلامت سیستم ایمنی و بهبود زخمها موثر است. صدف، اسفناج و گوشت گاو حاوی سطوح بالایی از روی هستند.
- سلنیوم: سلنیوم میتواند، عفونت را کاهش دهد. آجیل برزیلی، ماهی تن زرد باله و هالیبوت، حاوی مقادیر بالایی از سلنیوم هستند.
۳ نکته ای که افراد دارای زخم معده باید به آن توجه کنند!
- از مصرف الکل و کافئین به دلیل تحریک بدن برای ترشح بیشتر اسید معده، خودداری کنید.
- بهتر است تا زمانی که زخم در حال بهبود است، از خوردن غذاهای تند و ترش خودداری کنید.
- برای جلوگیری از زخمهای ناشی از NSAID ها، در صورت امکان استفاده از این داروها را متوقف یا محدود کنید. همچنین حتما دوز توصیه شده آن را رعایت کنید و همیشه این داروها را با غذا و مایعات کافی مصرف کنید.
کلام آخر
در صورت داشتن علائم زخم معده و درد ناگهانی معده که به طور مداوم بدتر میشود، که میتواند نشاندهنده سوراخ شدن معده باشد، حتما سریعتر به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت ابتلا به زخم معده، حتما از موادی که در طول مقاله اشاره شد در رژیم غذایی خود استفاده کنید، تا به روند درمان خود سرعت ببخشید.