نحوه استفاده از دستگاه تست قند خون

امروزه تمامی افراد برای ثابت نگه داشتن سطح قند موجود در خون از دستگاه تست قند خون استفاده می‌کنند. بدن انسان سطح گلوکز خون را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که در حد متوسط باقی بماند. برای کاهش خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی، باید سطح قند خون را در محدوده ایمن نگه داشت.

دستگاه اندازه‌گیری گلوکز یا گلوکومتر برای اندازه‌گیری میزان قند موجود در خون استفاده می‌شود. برای افرادی که دیابت نوع ۱ یا نوع ۲ دارند، ابزارهایی مانند گلوکومتر می‌تواند بسیار کاربردی باشد. خرید دستگاه تست قند خون کمک می‌کند تا در زمانیکه فرد در منزل است، از میزان بالا یا پایین بودن سطح گلوکز خون خود آگاه شود.

ما در این مقاله اطلاعات جامعی از نحوه کار با دستگاه گلوکومتر در خانه و چگونگی تفسیر پس اندازه‌گیری دقیق میزان قند موجود در خون دراختیار شما قرار می‌دهیم.

زمان مناسب برای گرفتن تست قند خون

در رابطه با اینکه چند بار و در چه ساعاتی از روز باید قند خون بررسی شود، مشورت با پزشک معالج توصیه می‌شود. برای انجام اقدامات لازم در زمان کم یا زیاد بودن میزان قند موجود در خون، می‌توان از پزشک مشورت گرفت. قطعا انجام اقدامات لازم بسته به اینکه دیابت فرد از کدوم نوع است، متفاوت خواهد بود.

دیابت نوع ۱

به طور کلی، اگر به دیابت نوع ۱ مبتلا هستید، ممکن است لازم باشد سطح گلوکز خود را چهار تا ۱۰ بار در روز اندازه‌گیری کنید. تعداد استفاده از دستگاه گلوکومتر می‌تواند طبق شیوه زندگی شما یا بیماری متغیر باشد. بدن افراد مبتلا به دیابت نوع 1 در تولید انسولین ناتوان است، در همین راستا بایستی مرتبا بررسی شود تا از عواقب جبران ناپذیر کاهش شدید قند موجود در خون جلوگیری شود.

دیابت نوع ۲

اگر مبتلا به دیابت نوع ۲ یا دیابت حاملگی هستید، بسته به اینکه انسولین مصرف می­‌کنید یا خیر ممکن است ضروری باشد قند خون خود را دو تا چهار بار در روز اندازه‌گیری کنید. به طور کلی، شما باید سطح قند موجود در خون را قبل از غذا و قبل از خواب بسنجید. درصورتی که درجهت کنترل میزان قند موجود در خون از داروهای غیر انسولین استفاده می‌کنید، ممکن است نیازی به اندازه‌گیری روزانه قند نباشد. بهتر است برای اطلاع از این شیوه به پزشک خود مراجعه کنید.

میزان قند خون با دستگاه خانگی

میزان قند خون نرمال برای افراد مبتلا به دیابت توسط انجمن دیابت آمریکا مشخص شده است. از جمله سوالاتی که پس از استفاده از دستگاه قند خون در ذهن افراد شکل می‌گیرد این است که قند خون خطرناک چند است؟ اختلاف دستگاه قند خون با آزمایشگاه به چه میزان است؟

این انجمن، محدوده سالم گلوکز خون توسط گلوکومتر برای افراد مبتلا به دیابت، 70 الی 130 میلی‌گرم در دسی‌لیتر قبل از خوردن غذا اعلام کرده است. درصورتی که تصمیم دارید بعد از شروع وعده غذایی تست بگیرید، بهتر است 1 الی 2 ساعت صبر کنید. حال در این زمان محدوده نرمال برای بزرگسالان کمتر از 180 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. همچنین در بیماران مبتلا به دیابت این عدد نباید کمتر از 70 باشد، در صورت کاهش زیاد این عدد جان بیمار در خطر خواهد افتاد.

 

بهتر است تست قند خون در چه بازه‌های زمانی انجام شود؟

هر پزشک با توجه به شرایط بیمار، ممکن است زمان خاصی را برای گرفتن تست سطح قند خون در نظر بگیرد. اما به طور کلی این تست بهتر است که در سه بازه زمانی انجام شود:

صبح ناشتا:  کار با دستگاه گلوکومتر در صبح ناشتا، اطلاعاتی راجع به سطح گلوکز خون قبل از خوردن و نوشیدن چیزی برای فرد فراهم می‌کند.

قبل غذا: به دلیل آنکه گلوکز خون قبل از غذا کم می‌شود، بنابراین قند موجود خون بالا در این زمان مشکلات مدیریت قند موجود در خون را نشان می‌دهد.

بعد از غذا : تست قند موجود در خون توسط دستگاه گلوکومتر از غذا، به منظور بررسی چگونگی واکنش بدن نسبت به غذا انجام می‌شود.

 

 

چند نوع دستگاه تست قند خون وجود دارد؟

دستگاه‌های گلوکومتر به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. برای انتخاب بهترین دستگاه، لازم است شناخت کافی روی انواع دستگاه‌های گلوکومتر داشته باشید.

دستگاه اندازه‌گیری پیوسته قند موجود در خون (CGM):

استفاده از این نوع دستگاه، یک پیشرفت چشم‌گیری در صنایع تولید تجهیزات پزشکی است.

جایگاه دستگاه CGM در زیر پوست است که بطور مداوم در زمان‌های مخصوصی می‌تواند قند موجود در خون را گزارش دهد. این مدل از دستگاه از یک سنسور یا گیرنده‌ای استفاده می‌کند که وظیفه دریافت و ارسال اطلاعات را برعهده دارد.

بنابراین این دستگاه ابزار کارامدی برای برخی از بیماران مبتلا به دیابت نوع یک است که در درمان خود از انسولین استفاده می‌کنند. اما کمی تفسیر داده‌ها می‌تواند برای بیماران سخت باشد از این رو بسیاری از افراد تمایل کمی به خرید این نوع دستگاه دارند.

دستگاه گلوکومتر خانگی بدون نوار و سوزن:

استرس سوزن برای سوراخ کردن نوک انگشتان در برخی از افراد دیده می‌شود. قطعا این استرس بیشتر در کودکان مبتلا به دیابت رخ می‌دهد. این نوع دستگاه‌ها از حسگرهای شیمیایی-فیزیکی استفاده می‌کنند و از طریق تماس با پوست قند موجود در خون را اندازه‌ می‌گیرند. نکته قابل توجه در این نوع دستگاه‌ها ضدآب بودن آنها است که بسیار کاربردی خواهد بود.

دستگاه تهاجمی همراه با سوزن و نوار:

دستگاه تهاجمی توسط یک سوزن یکبار مصرف و نوار لانست کار می‌کند. مقدار خون مورد نیاز بایستی روی نوار قرار گیرد سپس وارد دستگاه شود، حال می‌توانید عدد دقیق میزان قند خون را در صفحه نمایشگر دستگاه مشاهده کنید.

 

جعبه دستگاه قند خون، باید دارای چه محتویاتی باشد؟

محتویات جعبه دستگاه گلوکومتری که تهیه می‌شود، باید شامل موارد زیر باشد:

• دستگاه تست گلوکز خون
• نوار تست
• محلول کنترل
• لنست
• کابل شارژر
• راهنمای نصب سریع
• راهنمای کاربری

 

کار با دستگاه قند خون در خانه

اغلب اوقات، ممکن است پزشک نسخه ای برای یک گلوکومتر به شما داده باشد بدون اینکه صریحاً توضیحی برای نحوه استفاده از آن بدهد. با وجود اینکه دفترچه‌­های راهنما برای استفاده کاربر مناسب هستند، اگر همچنان احساس می­‌کنید که کار با دستگاه گلوکومتر برایتان دشوار به نظر می‌­رسد، دستورالعمل‌­های زیر را دنبال کنید.

وسایلی که برای استفاده از گلوکومتر لازم دارید:

1. دستگاه گلوکومتر
2. پد الکی (یا آب و صابون، در صورتی که به یک مکان برای شستن دست­‌ها دسترسی داشته باشید)
3. لنست ( وسیله ای برای ایجاد سوراخ ریز بر پوست جهت نمونه برداری از خون)
4. نوار تست
5. یک دفترچه برای ثبت نتایج

 

مراحل استفاده از دستگاه تست قند خون

برای انجام تست قند خون با دستگاه گلوکومتر، مراحل زیر را انجام دهید:

1. ابتدا گلوكومتر، نوار تست، لنست و پد الكلی را آماده کنید.
2. توصیه می‌­شود برای جلوگیری از عفونت دستان خود را بشویید. اگر به سینک دستشویی دسترسی ندارید می­‌توانید از پد الکلی برای ضدعفونی کردن محل انجام تست، استفاده کنید. اما اگر درجایی هستید که امکان شستن دست­‌هایتان را دارید، دیگر نیازی به استفاده از پدالکی نیست.

 

 

      3. گاهی اوقات گرم شدن دست­‌ها کمک می‌­کند تا جریان خون راحت­تر شود.

          می­‌توانید دستان خود را سریع به هم بمالید و یا آنها را زیر آب گرم قرار دهید، سپس مطمئن شوید که آنها را خوب خشک کردید زیرا دستان خیس می­‌توانند نمونه خون را رقیق کنند و نتیجه در تعداد کمتری ایجاد می­‌شود.

     4. دستگاه گلوكومتر (تست قند خون) را روشن كرده و نوار تست را در دستگاه قرار دهید. با آماده شدن دستگاه، یک پیغام روی صفحه نمایش آن جهت قراردادن نمونه (خون) روی نوار تست ظاهر می‌­شود.

 

 

        5. مطمئن شوید که دست‌­هایتان خشک هستند سپس ناحیه ای را که برای تست قند خون انتخاب کرده­‌اید با یک پد الکلی پاک کنید و صبر کنید تا الکل بخار شود.

        6. قسمت کناره نوک انگشت دست ( قسمت کناره انگشت جایگاه مناسبی برای اندازه­‌گیری است) را به دستگاه لنست بزنید و سوراخ کنید. نوع قطره خون مورد نیاز با توجه به نوع نوار مورد استفاده دستگاه شما تعیین می­‌شود.

 

 

      7. قطره خون را روی نوار یا کنار آن قرار دهید.

      8. بسته به اینکه دستگاه تست قند خون جدید باشد یا قدیمی، بین 5 تا30 ثانیه طول می­‌کشد تا نتیجه تست به شما نمایش داده شود. هنگامی که گلوکومتر اندازه گیری میزان قند خون را انجام دهد نتیجه توسط یک اعلان یا بوق به شما اعلام می‌­شود. 

 

 

       9. نتیجه در صفحه دیجیتال گلوکومتر شما نشان داده می­شود. بسته به اینکه چه ساعتی از روز، چه نوع غذایی را در چه زمانی خورده اید، نتایج متفاوت خواهد بود. بنابراین یک نتیجه خوب و ثابت برای هر شخص وجود ندارد، لذا شما باید اطلاعات و نتایج تست خود را با پزشک            تان در میان بگذارید.

 

 

هشدار!

• همیشه از نوارهای جدیدی که برای استفاده در دستگاه شما ساخته شده، استفاده کنید.
• علاوه براین، مطمئن شوید که دمای توصیه شده توسط سازنده دستگاه را حین گرفتن تست قند خون رعایت می‌­کنید.
• استفاده از نوارهای قدیمی یا انجام تست قند خون در شرایط بسیار سرد یا گرم می‌­تواند در دستگاه شما خطا ایجاد کند.

 

       10. اگر همچنان محل انجام تست خونریزی دارد، می‌­توانید از پد الکی جهت پاک کردن محل استفاده کنید.

        11. نتایج تست قند خون خود را بنویسید. ثبت یک پرونده برای خودتان سبب می­‌شود پزشک راحت تر بتواند یک برنامه درمانی مناسب ایجاد کند. بعضی از دستگاه­‌های تست قند خون این قابلیت را دارند تا نتایج شما را در حافظه خود ذخیره کنند که در این صورت ثبت کردن نتایج راحت تر خواهد شد.

 

چگونه یک دستگاه تست قند خون مناسب پیدا کنیم؟

زمانی که قصد انتخاب دستگاه سنجش قند خون را دارید، بهتر است اطلاعات کافی در این زمینه را کسب کنید و در نهایت دستگاه مورد نظر را انتخاب کنید. برای انتخاب دستگاه مورد نظر خود، بهتر است موارد زیر را در نظر بگیرید:

• هزینه

 قیمت دستگاه‌های تست قند خون متفاوت می‌باشد و در زمان انتخاب مطمئن شوید که فروشنده هزینه نوارهای آزمایش را نیز با خود دستگاه در نظر گرفته باشد.

• نگهداری و استفاده راحت از دستگاه

استفاده از بعضی دستگاه ها نسبت به برخی دیگر آسان‌تر است و فرد می‌تواند بدون کمک دیگران خودش میزان گلوکز خون خود را اندازه بگیرد.

• بازیابی و ذخیره اطلاعات

در هنگام خرید دستگاه تست قند خون بهتر است که نحوه ذخیره‌سازی و بازیابی دستگاه را در نظر بگیرید. برخی از این دستگاه‌ها می‌توانند هر آنچه را که معمولا در یک گزارش می نویسند، مانند زمان و تاریخ آزمون، نتیجه و روند  نتایج در طول زمان را ثبت کنند. همچنین برخی از دستگاه‌ها توانایی به اشتراک گذاشتن اطلاعات شما در زمان ملاقات با پزشکان را با یک برنامه تلفن هوشمند فراهم می‌کنند. حتی برخی دیگر قادر به ذخیره‌سازی اطلاعات قند خون در رایانه یا تلفن همراه می‌باشند و سپس شما می‌توانید نتایج آزمایش را برای پزشک خود ارسال کنید.

• پشتیبانی و خدمات پس از فروش

بسیاری از تولید کنندگان دستگاه‌های تست قند خون یک شماره در اختیار مشتریان قرار می‌دهند تا بتوانید با آنها تماس بگیرید. در زمان انتخاب دستگاه به دنبال دستگاه‌هایی باشید که روش صحیح استفاده از دستگاه را در دفترچه راهنمایشان نشان دهند. همچنین برخی از تولید‌کنندگان کتابچه‌های راهنمای کاربر را در وب سایت‌های خود ارائه می‌دهند.

 

دستگاه  قند خون چه لوازم جانبی به همراه دارد؟

دستگاه اندازه‌گیری قند (گلوکز) خون دارای دو لوازم جانبی است:

1. نوار تست:هر نوار تست را تنها یکبار می‌توان استفاده نمود.
2. محلول کنترل:محلول کنترل دارای مقدار مشخصی گلوکز می‌باشد که با نوارهای تست واکنش داده و برای اطمینان از صحت عملکرد دستگاه و نوارهای تست استفاده می‌شود.

تست سالم بودن دستگاه قند خون توسط محلول کنترل

در شرایط زیر بهتر است محلول کنترل دستگاه قند خون را انجام دهید:

• برای اولین بار دستگاه را خریداری کرده‌اید.
• برای بررسی دستگاه و نوارهای تست که باید حداقل هفته‌ای یکبار انجام شود.
• هنگامی که می‌خواهید از ظرف جدید نوار تست استفاده کنید.
• زمانی که فکر می‌کنید دستگاه یا نوارهای تست به درستی کار نمی‌کنند.
• نتایج تست قند خون با انتظارات شما همخوانی ندارند و یا فکر می‌کنید نتایج صحیح نیست.
• نوارهای تست در شرایط خاص قرار گرفته باشند.
• دستگاه زمین افتاده باشد یا به هر دلیلی آسیب دیده باشد.

نکات مهمی که باید هنگام استفاده از دستگاه قند خون به آن‌ها توجه کنید!

• کمبود آب شدید و از دست دادن زیاد آب بدن ممکن است باعث مشاهده نتایجی کمتر از مقدار واقعی شود. اگر می‌دانید که بدن شما دچار کمبود آب است، سریعا با پزشک مشورت کنید.
• اگر نتایج تست اندازه‌گیری سطح قند موجود در خون شما کمتر یا بیشتر از معمول است و علائم بیماری ندارید، تست را تکرار کنید. اگر علائم بیماری در شما وجود دارد و یا هنوز نتایجی بالاتر و یا پایین‌تر از معمول دریافت می‌کنید، توصیه‌های درمانی پزشک خود را انجام دهید.
• برای تست گلوکز خون خود تنها از نمونه خون تازه مویرگی استفاده کنید؛ زیرا استفاده از نمونه‌های دیگر باعث نتایج نادرست می‌شود.

• نتایج نادرست ممکن است در افراد مبتلا به فشار خون پایین یا بیمارانی که در شوک هستند، مشاهده شود. همچنین قند خون کمتر از مقدار واقعی ممکن است در حالت بیماری دیابت، مشاهده شود. به همین دلیل بهتر است پیش از استفاده از دستگاه قند خون، با پزشک خود مشورت کنید.

 

برای نگهداری صحیح از گلوکومتر، چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟

• با احتیاط از گلوکومتر استفاده کنید. زمین انداختن یا پرتاب کردن دستگاه به آن آسیب می‌رساند.
• دستگاه اندازه‌گیری قند (گلوکز) خون، نوارهای تست و محلول کنترل را در شرایط خاص نظیر رطوبت، دمای بالا و یا خیلی پایین و گردوغبار قرار ندهید.
• پیش از استفاده از دستگاه قند خون و نوارهای تست، دست‌های خود را با آب و صابون به خوبی شسته و خشک کنید.

پیام‌های دستگاه تست قند خون را چگونه تفسیر کنیم؟

جدول زیر لیستی از پیام‌های مشابه و مشترک برندهای موجود در بازار است. قطعا پیام برخی از دستگاه‌ها در این لیست نیامده است، درجهت اطلاع از چگونگی تفسیر آن بایستی به دفترچه راهنما مراجعه کنید.

دستورالعمل‌های ایمنی مهمی که در هنگام استفاده از گلوکومتر باید رعایت شوند!

• دستگاه گلوکومتر خود را با هیچ فردی، حتی اعضای خانواده خود به اشتراک نگذارید.
• دستگاه بی‌سیم تست قند خون را درون یا در نزدیکی مایعات قرار ندهید.
• دستگاه را تنها برای اهداف نامبرده شده استفاده نمایید.
• از لوازم جانبی که توسط کارخانه سازنده تایید نشده‌اند، استفاده نکنید.
• اگر دستگاه آسیب دیده و یا به درستی کار نمی‌کند، از آن استفاده نکنید.
• دستگاه بی‌سیم تست قند خون را از گرما دور نگه دارید و آن را روی سطوح داغ قرار ندهید.
• ورودی‌های تست را مسدود نکنید و یا دستگاه را بر سطوحی قرار ندهید که باعث مسدود شدن آن شود. ورودی‌های تست را از پرز، مو، گردوغبار و غیره دور نگه دارید.
• اجسام دیگر را روی دستگاه قرار ندهید.
• اجسام خارجی را در ورودی تست دستگاه قرار ندهید.
• هیچگاه این دستگاه را برای کودکان و افرادی که نمی‌توانند به صورت ارادی از دستگاه استفاده کنند، به کار نبرده و آن را در محلی قرار ندهید که در دسترس کودکان باشد.
• دستگاه گلوکومتر را در محل‌های استفاده از اسپری و یا اکسیژن زیاد، به کار نبرید.
• به روشی مخالف آنچه در راهنما توصیه شده است، از دستگاه استفاده نکنید.

جدول راهنمای مقادیر طبیعی میزان قند خون در افراد سالم و دیابتی (جدول قند خون بزرگسالان)

 

نتیجه‌گیری

کنترل میزان قند موجود در خون برای بیماران مبتلا به دیابت توسط پزشک یا بیمار یک امر حیاتی و ضروری درجهت سلامت بدن است. افرادی در معرض عوارض کاهش یا افزایش قند خون هستند، بایستی استفاده از دستگاه قند خون را به خوبی آموزش ببینند. برخی از دستگاه‌ها دارای کاتالوگ واضحی است که این امکان را ایجاد می‌کند و برخی دیگر خدمات پس از فروش مطلوبی ارائه می‌دهند.

بهتر است ابتدا دستگاه مورد نظر خود را در میان برندهای مختلف از مراکز معتبر خریداری کنید. فروشگاه مدینیوم دارای صفحه خرید قدرتمند دستگاه گلوکومتر است که این امکان را برای شما فراهم کرده است بتوانید بهترین دستگاه‌های موجود در بازار را با خدمات پس از فروش فوق‌العاده خریداری کنید.

امیدواریم این مقاله توانسته باشد به شما کمک کند تا با نحوه استفاده از دستگاه اندازه‌گیری قند موجود در خون آشنا شوید.