نحوه استفاده از سرنگ انسولین

اجزای سرنگ انسولین

برای بیمارانی که دیابت دارند نوعی از سرنگ طراحی و تولید شده است که کاربری راحتی داشته و به آسانی می‎‌توانند از آن استفاده کنند. نحوه استفاده از سرنگ انسولین،  کار بسیار راحتی بوده و با دیدن یک بار آموزش، خود بیمار می‌تواند انسولین را به خود تزریق کند.

هر سرنگ انسولین دارای سه قسمت است:

بدنه:  محفظه یا همان بدنه ، بخش اعظم سرنگ انسولین را تشکیل می‌دهند. در بدنه سرنگ انسولین مواد تزریقی قرار می‌گیرند. بر روی بدنه، درجه تعبیه شده است که می‌توان مقدار واحد تزریق انسولین را با آن مشخص کرد. سرنگ انسولین در سه معیار، ۱۰۰ واحدی ۵۰ واحدیو یا ۳۰ واحدی که برحسب سی سی یا میلی لیتر هستند تولید می‌گردند.

سر سوزن:  قسمت بالایی سرنگ انسولین را تشکیل داده و نیدل های بسیار نازک و خاصی بوده که هنگام ورود به بافت بدن، هیچگونه آسیب و یا دردی را برای شما ایجاد نمی‌کنند.

پیستون:  قطعه ای پلاستیکی در سرنگ انسولین است که درون محفظه قرار گرفته و وظیفه‌ی آن ورود و خروج مایع می‌باشد.

برای خرید سرنگ انسولین در برندهای bd ، حلما، آوا و... اینجا کلیک کنید!

انواع سرنگ انسولین

سرنگ انسولین سر جدا

 به سرنگ انسولین که نیدل یا همان قسمت سر سوزن آن جدا باشد از قسمت های بالای سرنگ، سرنگ انسولین سرجدا می‌گویند.  این سرنگ انسولین ها بیشتر در آزمایشگاه و دامپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از سرنگ انسولین سرجدا یک عیب دارد و آن این است که در هنگام کشیدن پیستون به محفظه، مقداری از مایع داخل قسمت سوپاپ باقی مانده و تمام مایع به بدن تزریق نمی‌شود .پس برای تزریق انسولین با دوزهای بسیار دقیق، از سرنگ انسولین سر جدا استفاده نکنید. این خطا باعث به اشتباه افتادن بیماران دیابتی برای میزان دوز تزریقی مواد مورد نیازشان می‌گردد.

سرنگ انسولین یکپارچه

سرنگ انسولین یکپارچه، قسمت نیدل(سر سوزن) به بدنه‌ی سرنگ کاملا متصل بوده و هنگام تزریق مایع به بدن، تمامی این مایع وارد بدن شده و میزان باقی ماندن آن، داخل سرنگ انسولین به میزان بسیاری پایینی می‌رسد.بنابراین این نوع سرنگ انسولین برای تزریق میزان دوز انسولین دقیق، بسیار مناسب است. معمولا سرنگ انسولین  یکپارچه از گیج بالایی برخوردار می‌باشند. پس هنگام ورود به بدن درد بسیار جزئی و کم را همراه دارد.

سرنگ انسولین لوئرلاک پیچی

سرنگ انسولین لوئراک پیچی مورد علاقه بسیاری از پزشکان است. سرنگ انسولین لوئرلاک به سرنگی گفته می‌شود که قسمت سر سوزن به بدنه مانند پیچ ، کاملا بسته می‌شود.‌ پس احتمال پریدن سوزن به بیرون، ‌به صفر می‌رسد. سرنگ انسولین لوئرلاک بابت نشکستن سرسوزن اطمینان کافی را به پزشکان می‌دهد و این که در صورت نیاز بتوانند سر سوزن دیگری را جایگزین آن کنند. از سرنگ انسولین لوئرلاک برای تزریق داروهای مزوتراپی، بوتاکس و تزریق ژل استفاده می‌شود. قیمت این سرنگ انسولین تاحدودی از سایر انواع سرنگ انسولین گران‌تر است.

نکات کاربردی درباره سرنگ انسولین

• سرنگ انسولین و به طور کلی تمام سرنگ ها بر اساس ضخامت قطر سوزنشان دارای گیج های مختلفی هستند. منظور از گیج در اینجا، میزان نازکی و ضخامت سر سوزن است. سرنگ انسولین از گیج ۲۷ شروع شده و به گیج های بالاتر و حتی شماره ۳۱ نیز می‌رسند. هرچقدر شماره این گیج بالاتر رود، میزان نازکی سرسوزن بیشتر بوده و قطر سر سوزن کمتر است، پس بیمار درد کمتری را احساس می‌کند. برای مثال، گیج ۳۱ سرنگ انسولین از گیج ۲۷ نازک تر است.
• نکته دیگری که درمورد سرنگ انسولین باید دانست طول سوزن است. منظور از طول سوزن، میزان عمق تزریق بوده که بر حسب میلی متر حساب شده و از ۸ تا ۱۲ میلی متر متغیر هستند. بدیهی است هرچقدر طول سوزن کمتر باشد، میزان فرورفتگی آن داخل بافت کمتر است.

نحوه تزریق با سرنگ انسولین

نحوه استفاده از سرنگ انسولین باید مورد توجه قرار بگیرد و خیلی دقیق آموزش داده شود. راه ‌های متنوعی برای مصرف و تزریق انسولین وجود دارد. از جمله : پمپ انسولین،  قلم انسولین و سرنگ است. پزشک تشخیص داده و شما را راهنمایی می‌کند تا تصمیم بگیرید کدام روش برای شما مناسب است. سرنگ ها البته همچنان یک روش رایج برای تزریق و دریافت انسولین هستند. ما در این مطلب قصد داریم به بررسی نحوه استفاده از سرنگ انسولین و مراقبت‌های مربوط به آن و بطور کلی آموزش تزریق انسولین با سرنگ بپردازیم.

تزریق با سرنگ انسولین درشکم

پزشکان ترجیح را بر این دانستند که تزریق با سرنگ انسولین را در ناحیه شکم انجام دهید. زیرا در این ناحیه انسولین بهتر و با سرعت زیادتری جذب خواهد شد. علاوه برآن این قسمت از بدن بیشتر در دسترس قرار دارد. برای تزریق می‌توانید  بین ناحیه ی شرمگاهی و دنده ها، قسمتی را در نظر بگیرید و بعد تزریق انسولین را در فاصله 5 سانتی متری اطراف ناف خود انجام دهید.  به این نکته توجه داشته باشید که از ناحیه ای که رگ‌های خونی در شکم قرار گرفته اند، دوری کنید.

تزریق با سرنگ انسولین در ران

می توانید انسولین را در قسمت های بالایی و خارجی ران، 10 سانتی متر از بالای ساق پا و 10 سانتی متر از زانو خود به بالا تزریق کنید.

تزریق با سرنگ انسولین در بازو

در قسمت پشتی بازو ناحیه چربی وجود دارد که می‌توانید برای تزریق انسولین از این ناحیه استفاده کنید. نحوه استفاده از سرنگ انسولین در این ناحیه، تاحدودی مشابه تزریق در اطراف شکم است.

تزریق با سرنگ انسولین در پایین کمر/ باسن

ناحیه ای را در قسمت پایین کمر، درست در بالای باسن خود انتخاب کنید. می‌توانید از قسمت بالایی باسن نیز استفاده کنید، اما دسترسی به این ناحیه برای شما به تنهایی ممکن است کمی چالش بر انگیزتر و سخت‌تر باشد. البته نکته منفی این قسمت این است که انسولین کندتر از بقیه نقاط بدن جذب می‌شود.

نحوه تزریق انسولین قلمی در بازو

• ناحیه ای از پوستتان را که می‌خواهید تزریق نمایید، در ابتدا تمیز کنید.
• اگر از الکل برای تمیز کردن پوست استفاده می‌کنید، بگذارید کامل خشک شود.
• درپوش را از سر سرنگ انسولین بردارید.
• با کمک زانوی خود، پشت بازوی خود را به سمت بالا فشار داده تا یک ناحیه فشرده ایجاد کنید.
• سوزن را تا انتهای آن به ناحیه فشرده شده پشت بازو، وارد کنید.
• زانوی خود را پایین بیاورید تا دیگر پشت بازو تحت فشار نباشد.
• پیستون سرنگ را تا انتها فشار دهید.
• سوزن را در ظرف مخصوص پلاستیکی انداخته و ابدا آن را بدون سرپوش رها نکنید.

نحوه تزریق انسولین قلمی در شکم

• قبل از شروع، دست های خود را به طور کامل بشویید
• لوازم تزریق مانند خودکار یا ویال انسولین ، یک سوزن قلم جدید سرنگ انسولین، یک سواب الکلی را آماده کنید.
• محل تزریق را با یک سواب الکل تمیز کنید و بگذارید الکل کامل خشک شود.
• بررسی کنید که از قلم انسولین دارید به درستی استفاده می‌کنید.
• قلم انسولین انواع متفاوتی داشته که هرکدام شیوه ی استفاده مختص به خودشان را دارند. مطمئن شوید که قلم صحیح را انتخاب کردید و تاریخ مصرف آن تمام نشده است.
• درپوش را از روی قلم انسولین بردارید. یک سوزن قلم جدید به آن وصل کنید و درپوش محافظ را بردارید.
• ناحیه ای از پوست را که محل تزریق است، فشار دهید و سوزن را با دقت و با زاویه 90 درجه به داخل پوست خود به آرامی وارد کنید.
• چون سوزن قلم نازک است احتیاجی ندارد که آن را زیاد به داخل پوست خود فشار دهید.
• مخزن قلم انسولین را شل نگه داشته و با انگشت شست خود پیستون را به سمت پایین فشار داده تا انسولین به محل مورد نظرتان وارد شود.
• همیشه قبل از برداشتن سرنگ انسولین از پوستتان تا ده شمرده تا مطمئن شوید که کل دوز به بدنتان تزریق شده است.
• قلم انسولین را از داخل پوست خود بردارید و درپوش شفاف را مجدد روی سوزن قلم قرار دهید.
• سوزن قلم را چرخانده و در یک ظرف مخصوص بیندازید.
• قلم انسولین را فقط با درپوش قلم نگهداری کرده و ابدا آن را با سوزن متصل نگهداری نکنید.

آموزش استفاده از سرنگ انسولین

به این‌صورت می‌توانید از سرنگ انسولین استفاده کنید:

• با سواب الکل محل تزریق و بالای ویال انسولین را تمیز کنید.
• اجازه دهید محل تزریق به طور کامل خشک شود.
• تاریخ انقضا روی ویال را حتما بررسی کنید
• خود انسولین را از نظر وجود ذرات شناور بررسی کنید.
• اگر از انسولین مخلوط استفاده کردید، ویال انسولین را با دستان خود بچرخانید تا انسولین به آرامی مخلوط شود و اگر از یخچال خارج کرده‌اید به دمای محیط برسد.
• درپوشی را که روی سوزن سرنگ انسولین را می‌پوشاند بردارید. پیستون سرنگ انسولین را تا مقدار دوز آن عقب بکشید.
• در حالی که ویال را صاف روی میز نگه داشتید، سوزن را از طریق درپوش لاستیکی در بالای ویال آن فشار دهید. هوای سرنگ انسولین خود را به داخل ویال تزریق کنید.
• در حالی که سوزن هنوز درون ویال است، آن را وارونه بالا بیاورید و همانطور که پیستون را به عقب می کشید اجازه دهید انسولین به داخل سرنگ جریان بیابد. پس از رسیدن به دوز مورد نظرتان، دیگر دست نگه دارید.
• ویال را وارونه نگه داشته و سرنگ را از نظر بودن حباب هوا بررسی کنید. اگر مقداری در آن مشاهده کردید، با انگشت خود به سرنگ ضربه زده تا حباب ها به سمت بالا بروند. پیستون را کمی فشار دهید، هوا را خارج کنید، دوباره انسولین را به داخل کشیده تا دوز مناسب را دریافت کنید.
• سوزن را از داخل ویال بیرون بیاورید و دوز مناسب را بررسی کنید.
• پوستی را که از قبل تمیز کرده اید، فشار دهید و سوزن را با زاویه 90 درجه به داخل پوست وارد کنید.
• پیستون را فشار دهید تا انسولین تزریق شود.
• تا پنج ثانیه بشمارید تا مطمئن شوید که تمام انسولین قبل از برداشتن سوزن به بدن شما وارد شده است.
• سرنگ استفاده شده را حتما در ظرف مخصوص انداخته بعد بیرون اندازید.

نحوه مخلوط کردن دو انسولین با هم

بعضی افراد دو نوع انسولین را در یک سرنگ انسولین مخلوط می‌کنند. مخلوط کردن انسولین در یک سرنگ انسولین به مراحل خاصی نیاز داشته و شما باید با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی و پزشک خود ملاقات کنید تا مطمئن شوید که در مصرف دوز انسولین خود اشتباه نمی‌کنید.

بهتر است نکات زیر را برای استفاده از سرنگ انسولین و همچنین قلم انسولین مدنظرتان قرار دهید:

• قبل از تزریق اجازه دهید انسولین به دمای اتاق برسدتا از درد جلوگیری شود.
• برای همیشه از سرنگ ، سرسوزن و سوزن قلمی جدید استفاده کنید.
• انسولین را دور از دمای گرم یا سرد نگه دارید و طبق توصیه های سازنده آن نگهداری کنید.
• سوزن هایی که برای تزریق از آن استفاده کرده اید را حتما دور انداخته ودوباره از آن استفاده نکنید.

بهتر است از انجام این موارد پرهیز کنید:

• تزریق را نزدیک ناف خود، نزدیک نواحی استخوانی یا جایی که اسکار، خال یا زخم هستند تزریق نکنید.
• قلم انسولین که مختص به شما است را در اختیار افراد دیگر قرار ندهید وهرگز آن را به اشتراک نگذارید،
• مواظب باشید که با کمبود انسولین مواجه نشوید. در سفر همیشه دز اضافی از انسولین همراه خود داشته باشید.
• از انسولین تاریخ مصرف گذشته استفاده نکنید، چون موثر نیست.

نحوه تزریق انسولین لانتوس

نحوه تزریق انسولین لانتوس باید دقیقا مشابه دستورالعمل پزشک انجام شود. مواظب باشید که هرگز دوز انسولین را بیشتر یا کمتر از چیزی که پزشک معالجتان تجویز کرده است تزریق نکنید. انسولین لانتوس هم مانند انواع دیگر انسولین به زیر پوست انسان تزریق می‌شود. می‌توانید  تزریق این نوع انسولین را نیز می‌توانید به شیوه تزریق انسولین قلمی که در بالا توضیح داده شد، تزریق کنید.

نحوه تزریق انسولین رگولار

برای تزریق این انسولین می‌توانید از سرنگ یا قلم مخصوص استفاده کنید. محل تزریق انسولین باید با دقت انتخاب شود. بهترین نقطه برای تزریق انسولین رگولار با سرنگ انسولین ران، بازو، شکم و باسن است. بهتر است تزریق انسولین را در یکی از نقاط مطرح شده انجام داده و سپس تزریق های بعدی را نیز در همان ناحیه انجام دهید. حتما محل تزریق را هر بار جابجا کنید تا تزریق در یک نقطه انجام نشود. متخصصین پیشنهاد کرده اند که انسولین رگولار یا سریع الاثر را 30 تا 60 دقیقه پیش از غذا تزریق کنید.

کلام آخر

نحوه استفاده از سرنگ انسولین، راحت بوده و با یک‌بار آموزش می‌توانید خودتان تزریق را انجام دهید، اما توصیه می‌کنیم حتما آموزش را از پزشک معالج خود نیز فراگرفته بعد اقدام به تزریق با سرنگ انسولین کنید.