اجزای یونیت دندانپزشکی
شاید برایتان جالب باشد که بدانید یونیت دندانپزشکی در عین سادگی، قلب یک مطب دندان پزشکی به شمار می‌رود. گاهی بعضی از افراد به اشتباه به یونیت، صندلی دندانپزشکی می‌گویند؛ در صورتی که صندلی خود جزوی از یونیت دندانپزشکی به شمار می‌رود.
در ادامه بیشتر با اجزا یونیت دندانپزشکی آشنا خواهید شد.
یونیت دندانپزشکی چه اجزایی دارد؟
اجزای یونیت دندانپزشکی شامل:
- پایه و بازو: یونیت دندان پزشکی و کلیه قطعات مربوطه، بر روی یک بازوی افقی نصب می‌گردد. استقامت مکانیکی بازو بدون لرزش و با حداقل وزن ممکن استقرار طراحی شده است.
- چراغ: مقدار نور لازم، از جهت اینکه نور سایه نندازد و یا برای چشم خسته کننده نباشد، برای دندانپزشک بسیار مهم است؛ از این رو باید نوری سفید، سرد و بدون سایه ارائه دهد و در مقابل آب تا حد مناسبی مقاوم باشد. به طور مثال رنگ نور چراغ، باید مانند نور خورشید باشد، زیرا نور ناکافی و زرد رنگ باعث خستگی چشم دندان پزشک می‌شود. چراغ یونیت بر روی بازو سوار است.
- کاسه کراشور و دوش آب لیوان: کاسه کراشور عمدتا از جنس‌‌‌‌های چینی، سنگی و پلاستیکی بوده و یک دوش آب لیوان به آن وصل است، که مقدار آب مورد نیاز بیمار پس از جراحی را تامین می‌کند. آب کراشور، هم می‌تواند مستقیم از آب شیر تغذیه شود و هم می‌تواند از طریق منبع ذخیره آب تامین شود. از جمله خصوصیات یونیت‌های جدید این است، که در آنها می‌توان از آب گرم استفاده کرد. دستگاه‌‌‌‌هایی که حافظه دار هستند، می‌توانند حجم آب استفاده شده و زمان آن را محاسبه کنند.
مواد دندان پزشکی نباید باعث تغییر رنگ بدنه کاسه کراشور شود. کراشور باید گودی مناسب داشته باشد و فاصله آن تا بیمار طوری باشد، که به هنگام تخلیه آب دهان، اطراف آن خون آلود و یا آلوده نگردد و بیمار برای تخلیه آب دهان اذیت نشود. همچنین کراشور باید برای جلوگیری از خرده‌های دندان و امالگام، توری داشته باشد.
- تابلت: تابلت، محل قرارگیری ابزارهای تراش دندان است، که شامل توربین، ایرموتور، سرنگ و پوآر است. نحوه قرارگیری اینسترومنت‌ها بر روی این ابزارها به نحوی است، که با برداشتن و قرار دادن اینسترومنت بر روی این یونیت، میکروسوئیچ موجود در آن قسمت عمل کرده و باعث عملکرد و قطع عملکرد اینسترومنت‌ها می‌شود. کنترل فشار آب و هوا نیز، معمولا با پیچ‌هایی که در زیر این میزها تعبیه شده است، صورت می‌گیرد. در داخل تابلت، شلنگ‌‌‌‌های مربوط به اینسترومنت‌ها وجود دارد. معمولا شلنگ‌‌‌‌های آبی، طبق استاندارد اروپایی برای هوا و شلنگ‌‌‌‌های سبز، برای آب و شلنگ سفید، برای مخلوط آب و هوا یا اسپری می‌باشند. می‌توان گفت، که کنترل مهمترین قسمت تابلت است، که قطع و وصل و انتقال آب و هوا به اینسترومت‌ها را انجام می‌دهد.
- لایت کیور: لایت کیور نوعی هالوژن و LED می‌باشد، که واحد آن بر حسب میلی وات بر سانتی متر مربع است.
- میز دستیار: دکمه‌‌‌‌های تابلت عموما بر روی میز دستیار دندان پزشک نیز وجود دارند، که هولدرهایی جهت نگهداری اینسترومنت‌ها، لایت کیور، پوار و ... دارد.
- جعبه جانبی: قسمت اصلی، یک باکس جانبی است که در داخل آن معمولا بزاق کش جداکننده آمالگام و منبع ذخیره آب قرار می‌گیرد. همچنین برد تغذیه، رگولاتور، ولتاژ چراغ دندان پزشکی و برد تابلت نیز در این قسمت قرار دارند.
جداکننده آمالگام همانطور که از نامش مشخص است، وسیله‌ای است که کلیه آمالگام‌ها را جدا می‌کند تا مانع از ریخته شدن آن به فاضلاب شود. بزاق کش نیز همانند ساکشن، خون و بزاق و سایر ترشحات داخل دهان بیمار را بیرون می‌کشد و معمولا نسبت به ساکشن جراحی از قدرت مکش کمتری دارد.
- پایه یونیت دندانپزشکی: یونیت و کلیه قطعات مربوط به آن، بر روی یک بازوی افقی نصب می‌گردند. از نظر مکانیکی، استقامت بازو و محل آن به گونه‌ای طراحی شده است، که مجموعهمتعادل، بدون لرزش و با حداقل وزن ممکن استقرار داشته باشد.
- سیستم هوای فشرده دستگاه: هوای فشرده، توسط کمپرسور مخصوص دندان پزشکی ایجاد شده و سپس وارد فیلتر رگولاتور که در قسمت جلوی صندلی قرار گرفته است می‌شود. سپس بعد از عبور از فیلتر رگولاتور، هوای خشک با فشار تنظیم شده‌ای که بسته به نوع یونیت و اینسترومنتهای به کار رفته متغیر است، وارد سیستم یونیت می‌گردد.
- پدال پایی یونیت: حرکات صندلی و همینطور راه اندازی اینسترومنت‌ها را می‌توان با پدال پایی هم انجام داد.پدال‌ها در نوع الکتریکی و پنوماتیکی(این نوع از مدل‌های قدیمی می‌باشد)، موجود می‌باشند.
- صندلی یونیت: هر صندلی دارای دو موتور است. یک موتور برای بالا و پایین کردن و قسمت نشیمن‌گاه، و موتور دیگر جهت جابه‌جایی است.
سه نوع صندلی یونیت وجود دارد: صندلی مکانیکی، صندلی نیمه هیدرولیکی و صندلی گیربکسی یا الکترومکانیکی.
برای راحتی کار، دندانپزشک علاوه بر قابلیت انتخاب پوزیشن‌های مختلف، دو مد در صندلی‌ها به نام‌‌‌‌های Zero position، که حالتی است که صندلی به پایین ترین حالت خود رسیده است و پشتی نیز به حالت ۹۰ درجه بر می‌گردد، و دیگری Over position، که حالتی است که صندلی به بالاترین ارتفاع و پشتی نیز به حالت خوابیده یا ۱۸۰ درجه نسبت به نشیمن‌گاه می‌رسد.
- تابوره یا صندلی جراح: معمولا هیدرولیک بوده و ارتفاع آن قابل تنظیم است.
- شیربرقی: تا زمانیکه برق به شیر برقی نرسد، مسیرهای ورودی و خروجی را می‌بندد وچنانچه به این شیرها ولتاژ اعمال شود، متناسب با ساختار آن یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که اهرم فلزی آن به بالا رانده شود و مسیر بین ورودی وخروجی باز شود. حال چنانچه برق از سیستم قطع شود، فنر باز شده و مسیر بین ورودی و خروجی را می‌بندد.
شیر برقی در یونیت شامل، شیربرقی لیوان، شیربرقی کراشوار، شیربرقی ساکشن و شیربرقی ورودی آب و ورودی هوا می‌باشد.
- ساکشن: ساکشن در یونیت دندانپزشکی، برای کشیدن آب، خون و مایعات دهانی بیمار استفاده می‌شود. جهت جلوگیری از اتلاف وقت و اینکه شرایط دید کافی در دهان برقرار باشد، ساکشن باید دارای سیستم مکنده خوبی باشد.
منبع تغذیه آب در یونیت دندانپزشکی چه کاربردی دارد؟
۳ کاربرد منبع تغذیه آب در یونیت شامل موارد زیر می‌باشد:
- استفاده به عنوان آب ذخیره در مواقع قطع آب
- استفاده از سرم فیزیولوژیک در مواقع جراحی
- استفاده از مواد ضدعفونی کننده جهت شست شو
صندلی یونیت دندانپزشکی شامل چه بخش‌هایی می‌باشد؟
صندلی یونیت شامل: شاسی صندلی، پشتی صندلی، تشک صندلی، زیر سری، زیر دستی، سیستم الکتریکی و پنوماتیک می‌باشد.
- پشتی: پشتی صندلی دندان پزشکی معمولا از جنس فایبر گلاس و به صورت یکپارچه می‌باشد.
- تشک: به طور معمول جنس روکش تشک و پشتی از چرم مخصوص است.
- زیر سری: در طراحی زیر سری نیز تلاش می‌شود، تا در حین کار لرزش آن حداقل باشد.
- زیر دستی: زیر دستی صندلی یونیت در قسمت چپ دستگاه، نصب می‌شود، تا بیمار بتواند از قسمت راست در روی صندلی قرار گیرد.
توربین دندان پزشکی چیست؟
توربین‌ها ابزارهای چرخنده با سرعت بالا هستند، که جهت برداشتن پوسیدگی از روی دندان در حداقل زمان به کار می‌روند و نقش ترمیمی را در دندان پزشکی دارند. توربین به دلیل تولید گرمای بالا، نیاز به خنک کننده دارد. طبق نظر کمپانی سازنده، توربین بعد از استفاده نیاز به روغن کاری دارد. توربین‌ها با توجه به نیاز دندان پزشک، در انواع متفاوتی تولید می‌شوند.
ایرموتور دندان پزشکی چیست؟
ایرموتورها که داری دور یا سرعت پایینی هستند و نیرویی که چرخش ایرموتور را بر عهده دارد هوا است. جهت آنگل و هندپیس‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
میکروموتور دندانپزشکی چیست؟
اگر موتور آنگل با هوا کار کند، به آن ایرموتور و اگر با برق کار کند، به آن میکروموتور می‌گوییم.
آنگل و هندپیس دندان پزشکی چه نقشی دارند؟
آنگل و هندپیس در دندان پزشکی، بر روی ایرموتور یا میکروموتور بسته می‌شوند و موجب به حرکت در آمدن فرزی که بر روی آنها بسته شده‌اند و در نتیجه ترمیم دندان می‌شوند.
تجهیزات دیگر مورد استفاده در دندانپزشکی
سایر تجهیزات دندان پزشکی شامل، اتوکلاو، فرز توربین، فرز آنگل، اسید اچ، باندینگ، ماسک و دستکش، ضدعفونی کننده سطوح و ابزار، روکش موقت، آکریل، ماده قالبگیری، شیلد محافظ، پیشبند و روکش یونیت، میکروبراش، تیغ جراحی، خون بند و سر ساکشن می‌باشند.
نگهداری از اینسترومنتهای دندانپزشکی به چه صورت است؟
در هنگام استفاده و نگهداری از اینسترومنتهای دندانپزشکی، نکات زیر را رعایت کنید:
- حداقل دو بار در روز، بعد از هر بار استریل و بعد از مدت طولانی که وسیله بدون استفاده بود، حتما دستگاه تمیز شود.
- بعد از اینکه اینسترومنت را تمیز کردید، آن را با خمیر پولیش روغن کاری کنید.
- روغنکاری ایرموتور، آنگل، هندپیس را از دو طرف انجام دهید.
- فشار هوای یونیت صندلی دندان پزشکی به صورت دوره‌ای چک شود.
- جهت جلوگیری از سرمازدگی، روغنکاری را به طور مقطعی انجام دهید.
- محل ارتباط هد آنگل به بدنه، حتما همیشه محکم باشد.
