آشنایی با دستگاه سی پپ (cpap) و طرز استفاده از آن
آپنه انسدادی خواب شایع‌ترین گروه اختلالات تنفسی خواب می‌باشد. از دستگاه سی پپ برای درمان این آپنه استفاده می‌شود.
این دستگاه در اصل توسط بیماران برای درمان آپنه خواب در خانه استفاده می‌شود. آپنه انسدادی خواب، در هنگام خواب زمانی که ماهیچه ها به صورت طبیعی شل می‌شوند و مسیرهای هوایی فوقانی باریک شود اتفاق میفتد. این اتفاق باعث کاهش اکسیژن در خون شده و سبب بیداری از خواب می‌گردد. دستگاه سی پپ از این پدیده جلوگیری می‌کند که توسط وارد نمودن جریان فشرده هوا ازطریق یک لوله خرطومی به یک ماسک، تراشه (مسیر تنفسی) را باز نگه می‌دارد و آپنه را کاهش و یا بر طرف می‌کند که در ادامه به طور درباره کارکرد آن توضیح خواهیم داد.
همچنین بخوانید: کاربرد دستگاه بای پپ
دستگاه سی پپ چه قطعات و لوازم جانبی دارد؟
قطعات سی پپ شامل موارد زیر می‌باشند:
- خود دستگاه
- کابل برق
- کیف حمل و نقل
- لوله خرطومی هوا
- دفترچه راهنما
- مرطوب کننده
- ماسک
دستگاه سی پپ را چگونه نصب و آماده سازی کنیم؟
برای نصب و راه‌اندازی دستگاه سی پپ، مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
- دستگاه را روی یک سطح هموار قرار دهید. مطمئن شوید که مسیر ورود هوا در پشت دستگاه بسته نشده باشد.
- سیم برق را به پشت دستگاه متصل کنید. مطمئن شوید که سیم برق به طور کامل در محل خود فرو رفته است.
- سر دیگر سیم برق را به پریز بزنید.
- لوله خرطومی مربوط به هوا را در محل آن بر روی دستگاه وصل نمایید.
- ماسک را با توجه به دستورالعمل استفاده آن آماده و نصب نمایید.
- لوله خرطومی هوا را به ماسک وصل کنید.
چگونه می‌توان از دستگاه سی پپ استفاده کرد؟
- برای شروع استفاده، ابتدا بررسی کنید که دستگاه شما به برق متصل باشد. زمانی که برق وصل بود، دستگاه را روشن کنید.
- ماسک CPAP را بر روی صورت خود قرار دهید و دکمه OFF/ON روی صفحه کلید دستگاه را فشار دهید تا جریان هوا روشن شود، یا ماسک CPAP را بر روی صورت خود قرار دهید و کمی تنفس نمایید تا جریان هوا به صورت اتوماتیک برقرار شود. در صورتی که دستگاه بعد از ۳-۱ تنفس به صورت اتوماتیک روشن نشد، ممکن است دستور On Auto دستگاه غیرفعال باشد. اگر On Auto غیرفعال بود، برای روشن و خاموش کردن دستگاه باید به صورت دستی دکمه OFF/ON را فشار دهید. فشار در ماسک شما در چند لحظه افزایش می‌یابد تا به مقدار تنظیم شده برسد.
- در زمان استفاده از دستگاه، نمایشگر مقدار واقعی فشار ماسک را نشان می‌دهد. چون این فشار واقعی می‌باشد، فشار خوانده شده توسط دستگاه ممکن است کمی در زمان تنفس شما تغییر کند.
- برای خاموش کردن دستگاه دکمه OFF/ON را فشار دهید. شما می‌توانید به راحتی ماسک را بردارید. بعد از چند ثانیه دستگاه پیغام "Off Mask "را نمایش خواهد داد. در صورتی که دوباره ماسک را روی صورت خود قرار ندهید دستگاه پس از چند لحظه به صورت اتوماتیک خاموش خواهد شد. اگر دستگاه به صورت اتوماتیک خاموش نشد، دستور Off Auto آن غیر فعال است. در این صورت شما باید به صورت دستی دستگاه را خاموش نمایید.
بیشتر بخوانید: دستگاه ونتیلاتور چگونه کار می‌کند؟
نکات مهمی که باید در نگهداری از سی پپ رعایت کرد!
- سعی نکنید که قاب دستگاه را باز نمایید؛ هیچ گونه قطعه قابل سرویس توسط کاربر درون دستگاه وجود ندارد. در صورت نیاز به سرویس، به مرکز خدمات پس از فروش مراجعه نمایید.
- در صورتی که دستگاه به صورت غیرعادی کار کرد یا صدای غیرمعمولی از آن شنیده می‌شد، دستگاه را خاموش کرده و از آن استفاده نکنید و به مرکز خدمات پس از فروش مراجعه نمایید.
- در صورتی دستگاه از روی ارتفاع به پایین افتاد، عملکرد صحیح دستگاه را بررسی نمایید. در صورتی که دستگاه به صورت صحیح کار نکرد یا قاب آن آسیب دیده بود، دستگاه را خاموش کنید و از آن استفاده نکنید.
- فیلتر را هر ۱۱روز یک بار بررسی نمایید و در صورت نیاز آن را تمیز کنید. فیلتر را هر ۶ ماه یا زودتر در صورت آسیب دیدگی تعویض نمایید.
- هرگز دستگاه را با آب شستشو ندهید یا آن را در آب قرار ندهید. اجازه ندهید مایعات به داخل یا اطراف هر یک از ورودی‌ها، سوئیچ ها یا فیلتر هوا راه یابد. در صورت بروز چنین مشکلی، تا زمان درست شدن دستگاه، از آن استفاده نکنید.
چگونه فیلتر دستگاه سی پپ را تمیز کنیم؟
همان طور که گفته شد، فیلتر هوای ورودی که در پشت دستگاه قرار دارد، باید هر ۱۱ روز چک شود. برای تمیز کردن، ابتدا باید فیلتر را از قاب آن خارج نمایید. سپس فیلتر را در محلول آب گرم و مقدار کمی مایع تمیزکننده شسته و آن را با آب بشویید و اجازه دهید فیلتر به طور کامل خشک شود. در صورت آسیب دیدگی فیلتر، به مرکز خدمات پس از فروش مراجعه نمایید و جایگزین آن را تهیه نمایید.
پیش از نصب و استفاده مطمئن شوید که فیلتر به صور کامل خشک شده باشد.
همچنین لوله خرطومی انتقال هوا نیز باید به صورت هفتگی نظافت شود. برای این کار باید ابتدا لوله را از دستگاه و ماسک جدا نمایید. از محلول آب گرم و مقدار کمی مایع تمیزکننده برای نظافت داخل لوله خرطومی استفاده کنید. لوله را به طور کامل بشویید و اجازه دهید با هوا خشک شود.
نحوه رفع مشکلات احتمالی دستگاه سی پپ
تفاوت دستگاه سی پپ و بای پپ چیست؟
دستگاه BiPAP دو تنظیم فشار دارد: فشار تجویزی برای استنشاق (ipap) و فشار پایین برای خروج (epap) که تنظیمات دوگانه اجازه می‌دهد تا بیمار هوا را در رگ‌های خونی خود بیابد.
باید ذکر کرد که دستگاه سی پپ، فشار هوای ثابت و پیوسته یک طرفه دارد در حالیکه دستگاه بای پپ دو فشار هوای جداگانه برای دم و بازدم ایجاد می‌کند. همچنین دستگاه سی پپ هوای محیط را فشرده کرده و فشار هوای مثبتی را برای باز شدن راه تنفسی بیمار ایجاد می‌کند.
بین دستگاه بای پپ و سی پپ کدام را انتخاب کنم؟
بهتر است با پزشک معالج خود که متخصص بیماری‌های تنفسی هست مشورت کنید. پزشک با انجام آزمایش و بررسی شرایط شما، میتواند به طور دقیق مشخص کند که شما به کدام یک از دستگاه‌های سی پپ یا بای پپ نیاز دارید.
معمولا افرادی که برای تنفس نیاز به کمک بیشتری دارند، از بای پپ استفاده می‌کنند. در واقع تفاوت اصلی این دو دستگاه همان طور که قبل‌تر به آن اشاره کردیم، اختلاف فشار می‌باشد.
