چگونه نتیجه آزمایش چربی خون را تفسیر کنیم؟

آزمایش کامل کلسترول که پنل یا پروفایل لیپیدی نیز نامیده می‌شود، یکی از تست‌های رایج است که می‌تواند برای اندازه‌گیری میزان کلسترول و تری گلیسیرید در خون شما استفاده شود.

کلسترول یک چربی نرم و مومی شکل است که بدن شما برای عملکرد صحیح به آن نیاز دارد. با این حال، مقادیر بیش از حد آن می‌تواند منجر به  بیماری‌های قلبی و سکته شود.

این آزمایش‌ها می‌توانند به پیش‌بینی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک کنند و به شما این امکان را می‌دهند که تغییرات اولیه در سبک زندگی ایجاد کنید تا با کاهش کلسترول و تری گلیسیرید از ایجاد اختال در آینده پیشگیری کنید.

در ادامه درباره مقادیر طبیعی و غیر طبیعی پارامترهای این آزمایش به طور کامل توضیح می‌دهیم تا شما بتوانید نتیجه آزمایش خود را تفسیر کنید.

چه زمانی باید آزمایش چربی خون انجام دهیم؟

توصیه می شود که مردان از سن ۳۵ سالگی به بعد و زنان از سن ۴۵ سالگی، به طور مرتب سطح کلسترول خون خود را بررسی کنند. البته بهتر است بعد از سن ۲۰ سالگی هر چند سال یک بار این آزمایش را انجام دهید تا از شرایط خود مطلع شوید و در صورت نیاز، اقدامات لازم جهات پیشگیری از چربی خون را انجام دهید.

آزمایش چربی خون شامل چه بخش‌هایی است؟

آزمایش چربی خون به طور معمول پارامترهای زیر را سنجش می‌کند:

• کلسترول تام: مقدار کل کلسترول خون، کلسترول تام نامیده می‌شود. بالا بودن سطح این کلسترول می‌تواند به دلیل سطوح بالای هر دو نوع کلسترول باشد و معیار دقیقی نیست.
• تری گلیسیرید: تری گلیسیرید نوعی چربی در خون می باشد.
• لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL): کلسترول خوب که به محافظت در برابر بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.
• لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL): کلسترول بد که می‌تواند باعث گرفتگی عروق شود.
• نسبت کلسترول کل به HDL: این مقدار در پیش بینی خطر ابتلا به آترواسکلروز (تجمع پلاک در داخل رگ‌ها) به کتخصص کمک می‌کند.
• لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL): نوع دیگری از کلسترول بد است که در داخل رگ‌ها ایجاد می‌شود.

در ادامه به طور کامل به توضیح هر کدام از موارد بالا می‌پردازیم.

کلسترول تام خون

مقدار نرمال این پارامتر زیر ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیترمی‌باشد. سطوح بالای ۲۴۰ میلی گرم در دسی لیتر، ممکن است به این معنی باشد که شما در معرض خطر بیشتری برای بیماری‌های قلبی قرار دارید. همچنین مقادیر بین ۲۰۰ تا ۲۳۹ میلی گرم در دسی لیتر، حد مرزی این پارامتر می‌باشد که باید مورد توجه قرار گیرد تا به حد خطرناک نرسد.

لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)

سطوح بالای LDL خطر بیماری قلبی را مخصوصا زمانی که شما عوامل خطر این بیماری‌ها مانند دیابت یا فشار خون بالا را داشته باشید، افزایش می‌دهد.

به طور کلی نتایج LDL به صورت زیر تفسیر می‌شود:

بر اساس خطر ابتلا به بیماری قلبی، پزشک برای شما داروهایی تجویز کرده و پیشنهادهایی درباره تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی به شما می‌دهد.

لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)

لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) کلسترول خوب است که به خروج کلسترول بد از جریان خون کمک می‌کند و نقش بسیار مهمی در جلوگیری از گرفتگی عروق دارد. بنابراین، هر چه عدد HDL بالاتر باشد، بهتر است.

به طور کلی، اگر سطح آن، ۶۰ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر باشد، طبیعی در نظر گرفته می‌شود. سطوح زیر 40 میلی گرم در دسی لیتر این نوع کلسترول، یک عامل خطر برای بیماری قلبی در نظر گرفته می‌شود.

تری گلیسیرید

تری گلیسیرید نوعی چربی خون است که با بیماری قلبی و دیابت مرتبط است. اگر تری گلیسیرید بالایی دارید، سطح کلسترول تام و LDL شما نیز ممکن است بالا باشد.

سبک زندگی نقش زیادی در سطح تری گلیسیرید شما دارد. سیگار کشیدن، نوشیدن بیش از حد الکل، دیابت کنترل نشده، و داروهایی مانند استروئیدها می‌توانند باعث افزایش سطح تری گلیسیرید خون شما شوند.

نسبت کلسترول کل به HDL

این عدد همیشه در گزارش آزمایش کلسترول ذکر نمی‌شود. برخی از پزشکان ممکن است از این پارامتر به جای سطح کلسترول کل، برای کمک به تشخیص در مورد راه کاهش کلسترول استفاده کنند.

لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL)

این یک نوع کلسترول بد است که حاوی بالاترین میزان تری گلیسیرید است. هر چه سطح VLDL شما بالاتر باشد، احتمال حمله قلبی یا سکته در شما بیشتر می‌شود.

سطح VLDL هم همیشه در گزارش آزمایش چربی خون وجود ندارد. چون راه مستقیمی برای اندازه‌گیری آن وجود ندارد و فقط برخی آزمایشگاه‌ها آن را تخمین می زنند.

سطح نرمال VLDL بین ۵ تا ۴۰میلی گرم در دسی لیتر است.

سخنی با مخاطب

توجه داشته باشید که نتیجه آزمایش کلسترول شما فقط یک دستورالعمل کلی را نشان می‌دهد. در واقع چیزی که برای شما عادی است ممکن است برای شخص دیگری خوب نباشد و یا برعکس.

تفسیر دقیق نتیجه آزمایش شما به سن، سابقه خانوادگی بیماری قلبی و داشتن یا نداشتن سایر عوامل خطر بیماری قلبی بستگی دارد که باید توسط پزشک به طور کامل بررسی شود. بنابراین حتما بعد از گرفتن نتیجه تست خود با یک پزشک مشورت کنید.