انواع کلیه پلی کیستیک و عوارض آن در بدن
بیماری کلیه پلی کیستیک یک اختلال ارثی است که باعث ایجاد کیست‌های پر از مایع در کلیه‌ها می‌شود. این بیماری که از علل اصلی نارسایی کلیه می‌باشد، ممکن است عملکرد کلیه را مختل کرده و باعث نارسایی آن شود. کلیه پلی کیستیک می‌تواند منجر به ایجاد کیست در کبد شود.
بعضی افراد درد کمر را با درد حاصل از بیماری‌های کلیوی اشتباه می‌گیرند. اگر در پهلوها دردی دارید که مدام در حال تشدید شدن است و می‌آید و می‌رود، کلیه شما دچار مشکل شده است. به طور دقیق‌تر دردی که از زیر دیافراگم و پشت شکم شروع شده و به پهلوها می‌رسد، درد کلیه است اما کمر درد عادی ممکن است در هر قسمتی از پایین کمر و باسن حس شود.
کلیه پلی کیستیک چند نوع دارد؟
کلیه پلی کیستیک دارای ۳ نوع می‌باشد:
- کلیه پلی کیستیک غالب اتوزومی: اتوزومال غالب که به آن پلی کیستیک غالب نیز گفته می‌شود، رایج‌ترین نوع این بیماری است. فردی که یکی از والدین او مبتلا به کلیه پلی کیستیک می‌باشند، ۵۰ درصد احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شود. علائم بیماری در این افراد معمولاً در سنین 30 تا 40 سالگی ظاهر می‌شوند. با این حال، ممکن است در برخی از افراد علائم از دوران کودکی آغاز شود.
- کلیه پلی کیستیک اتوزومی مغلوب: این نوع از بیماری پلی کیستیک کمتر از نوع قبلی می‌باشد. کلیه پلی کیستیک اتوزومی مغلوب هم ارثی است، اما هر دو والد باید دارای ژن بیماری باشند. افرادی که ناقل این نوع هستند تنها در صورت داشتن یک ژن، علائمی نخواهند داشت. اما اگر آنها یک ژن از هر دو والد به ارث ببرند، مبتلا به این نوع از کلیه پلی کیستیک خواهند شد که دارای ۴ نوع می‌باشد: ۱. فرم حاملگی که از زمان تولد در فرد وجود دارد. ۲. فرم نوزادان که در ماه اول زندگی رخ می دهد. ۳. فرم کودکان که در کودک 3 تا 12 ماهه اتفاق می‌افتد. ۴. فرم نوجوان که پس از 1 سالگی در فرد ایجاد می شود.
- کلیه پلی کیستیک اکتسابی: این نوع از کلیه پلی کیستیک ارثی نیست و معمولاً در طول زندگی فرد بر اثر عوامل غیر ارثی ایجاد می‌شود. این بیماری اغلب در افرادی که مشکلات کلیوی دیگری دارند، ایجاد می‌شود. همچنین پلی کیستیک اکتسابی در افرادی که دارای نارسایی کلیه هستند یا تحت دیالیز قرار دارند، شایع است.
علت ایجاد کلیه پلی کیستیک چیست؟
کلیه پلی کیستیک عموما زمینه ارثی دارد و به دلیل سابقه خانوادگی در فرد ایجاد می‌شود. البته مشکلات کلیوی دیگر هم می‌توانند منجر به این بیماری شوند.
کلیه پلی کیستیک چه علائمی دارد؟
بیماری کلیه پلی کیستیک ممکن است در بعضی از افراد بدون علائم باشد، اما معمولا دارای نشانه‌های زیر می‌باشد:
- درد یا حساسیت در شکم
- وجود خون در ادرار
- تکرر ادرار
- درد در پهلوها
- عفونت مجاری ادراری
- سنگ کلیه
- درد یا حس سنگینی در پشت بدن
- کبودی پوست
- رنگ‌پریدگی
- خستگی
- درد مفاصل
- ناهنجاری‌های ناخن
کلیه پلی کیستیک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
دو نوع اول کلیه پلی کیستیک که موروثی هستند، معمولا با بررسی سابقه خانوادگی فرد توسط پزشک قابل تشخیص هستند، البته ممکن است پزشک برای اطمینان، از نتایج آزمایش خون و ادرار استفاده کند. اما به طور کلی برای تشخیص هر نوعی از کلیه پلی کیستیک از آزمایشات تصویربرداری استفاده می‌شود. این آزمایشات شامل موارد زیر می‌باشند:
- سونوگرافی: در این آزمایش از امواج صوتی برای بررسی وجود کیست در کلیه‌ها، استفاده می‌شود.
- سی تی اسکن: با استفاده از این آزمایش می‌توان کیست‌های کوچک در کلیه را تشخیص داد.
- MRI: در این روش از آهنرباهای قوی برای تصویربرداری از بدن و در نتیجه تجسم ساختار کلیه و جستجوی کیست استفاده می‌کنند.
- پیلوگرام داخل وریدی: در این آزمایش از رنگ استفاده می‌شود تا رگ‌های خونی به طور واضح در عکسبرداری با اشعه ایکس ظاهر شوند.
کلیه پلی کیستیک چه عوارضی برای بدن ایجاد می‌کند؟
بزرگ شدن کیست‌های روی کلیه ممکن است باعث ایجاد عوارضی در بدن شوند. این عوارض شامل موارد زیر می‌باشند:
- ایجاد کیست داخل و روی کبد
- ایجاد کیست در لوزالمعده و بیضه ها
- دیورتیکول در دیواره روده بزرگ
- آب مروارید
- بیماری‌های کبد
- ایجاد آنوریسم در مغز
- افتادگی دریچه میترال
- کم‌خونی
- خونریزی یا ترکیدن کیست
- فشارخون بالا
- نارسایی کبد
- سنگ کلیه
- بیماری‌های قلبی
کلیه پلی کیستیک چگونه درمان می‌شود؟
به دلیل عوارضی که ممکن است کلیه پلی کیستیک ایجاد کند، بهتر است هر چه زودتر درمان شود. روش‌های درمانی رایج این بیماری شامل این موارد هستند:
- داروهای ضد درد، به جز ایبوپروفن که توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است باعث تشدید بیماری‌های کلیوی شود.
- داروی فشار خون
- آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت ادراری
- داروهایی برای کمک به دفع مایعات اضافی از بدن
- جراحی برای تخلیه کیست‌ها و حذف آنها
- داروی تولوواپتان که از آن برای کاهش سرعت رشد کیست‌ها استفاده می‌شود. مصرف این دارو حتما باید تحت نظارت پزشک باشد.
- دیالیز و پیوند کلیه در صورت حاد بودن بیماری کلیه پلی کیستیک
چگونه می‌توان سرعت رشد کیست‌ها را در افراد دارای کلیه پلی کیستیک کاهش داد؟
برای کنترل علائم، کاهش رشد کیست‌ها و جلوگیری یا کاهش عملکرد کلیه در افراد مبتلا به کلیه پلی کیستیک، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
- کنترل دقیق فشار خون
- مصرف آنتی بیوتیک‌های عفونت مثانه یا کلیه
- مصرف داروهای کنترل درد با مشورت پزشک
- عدم مصرف سیگار
- ورزش
- رژیم غذایی کم‌چرب برای کنترل وزن
- کاهش مصرف نمک
- نوشیدن مقدار زیادی آب در روز
- اجتناب از مصرف کافئین در نوشیدنی‌ها
آیا ورزش برای بهبود کلیه پلی کیستیک مناسب است؟
ورزش باعث تسکین این بیماری می‌شود، اما حتما برای اطلاع از ورزش‌های مناسب وضعیت خود با پزشک مشورت کنید. همچنین توجه کنید که در طول فعالیت بدنی، بدنتان دچار کمبود آب نشود.
آیا زنان دارای کلیه پلی کیستیک می‌توانند باردار شوند؟
اکثر زنان مبتلا به این بیماری، بارداری‌های موفق و بدون عارضه برای جنین دارند. با این حال، برخی از آنها ممکن است در معرض خطر عوارض جدی برای خود و فرزندانشان باشند. این زنان معمولا دارای علائم فشار خون بالا و کاهش عملکرد کلیه در طول زمان بارداری خود می‌باشند. افراد دارای این شرایط باید در دوران بارداری تحت نظر پزشک قرار گیرند تا کودکشان آسیبی نبیند و سالم متولد شود.
چگونه می‌توان از ایجاد کلیه پلی کیستیک پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از عوارض این بیماری باید اقداماتی برای سالم نگه‌داشتن کلیه انجام داد که در اینجا به برخی از آنها اشاره کردیم:
- کنترل مداوم فشارخون
- داشتن رژیم غذایی کم‌نمک
- مصرف زیاد میوه‌ها و سبزیجات
- کنترل وزن متعادل بدن
- عدم مصرف سیگار و نوشیدنی‌های الکلی
- ورزش و فعالیت‌بدنی به طور مداوم و منظم
تغذیه مناسب در افراد دارای کلیه پلی کیستیک
افراد مبتلا به بیماری کلیه پلی کیستیک باید در رژیم غذایی خود از موادی که برای کلیه و بهبود بیماری‌های آن مناسب می‌باشد استفاده کنند و همچنین از مصرف مواد مضر برای کلیه خودداری کنند.
موادی که برای بیماری پلی کیستیک مناسب است شامل:
- تربچه که با داشتن آهن فراوان، باعث بهبود کم‌خونی می‌شود.
- قارچ که می‌تواند به دفع سنگ‌های کلیوی کمک کند.
- روغن دانه کتان که منبع بسیاری خوبی از اسید های چرب امگا 3 است و برای جلوگیری از فشارخون و اضافه وزن مناسب می‌باشد.
- مواد غذایی مانند ذرت، غلات و حبوبات را حتما قبل از مصرف باید برای مدتی خیس شوند و سپس مصرف شوند.
- زردآلوی خشک، موز و پرتغال که حاوی پتاسیم می‌باشند، برای بهبود کلیه پلی کیستیک مناسب هستند.
موادی که برای بیماری پلی کیستیک مضر می‌باشد شامل:
- مصرف پروتئین‌های حیوانی
- کرفس و بادمجان
- کافئین
- مصرف زیاد نمک
- شکلات
- مصرف زیاد هر گونه چای
- مصرف زیاد آجیل به جز بادام
- فلفل زیاد
- ترشی
- آب جو، شراب و الکل
- خوردن غذاها و سس‌های شور
- خوردن غذاهای فرآوری شده مانند گوشت، سوپ، سبزیجات که در قوطی نگه داشته می‌شوند.
- خوردن غذاهای حاوی اسید اگزالیک که منجر به تولید سنگ کلیه می‌شوند مانند اسفناج، ریواس، چغندر، بادمجان و کاکائو .
سخنی با مخاطب
اگر کلیه پلی کیستیک دارید، سعی کنید با رعایت مواردی که گفته شد و تحت مراقبت پزشک قرار گرفتن، علائم و عوارض این بیماری را کنترل کنید. همچنین اگر در خانواده خود سابقه این بیماری را دارید و می‌خواهید باردار شوید، حتما از قبل با یک مشاور ژنتیک مشورت کنید تا کودکتان به این بیماری مبتلا نشود و سلامت کامل داشته باشد.
_1676800429066.jpg&w=3840&q=75)
