علائم، پیشگیری و درمان سرطان مری
مری یک لوله عضلانی است که حلق را به معده متصل می کند و توسط بافتی به نام مخاط پوشانده شده است. مری در پشت نای و جلوی ستون فقرات قرار گرفته است و غذا از طریق آن به معده منتقل میشود. مری دارای دو اسفنکتر ماهیچهای میباشد که اولی در ابتدای مری واقع شده و تحت فعالیت ارادی است و دومی در انتهای آن قرار گرفته و به صورت غیر ارادی عمل میکند.
سرطان مری چگونه ایجاد میشود؟
سرطان زمانی اتفاق میافتد که تعدادی از سلولها در قسمت مشخصی از بدن به صورت غیر قابل کنترل و سریعتر از حالت عادی تکثیر شوند و به اصطلاح بدخیمی ایجاد شود. اگر این اتفاق در هر کدام از لایههای مری بیفتد، سرطان مری ایجاد میشود. این نوع سرطان معمولا بیرونیترین لایه یا لایه سنگفرشی که بیشترین تماس را با مواد خارجی دارد درگیر میکند اما در تمام لایهها و تمام قسمتهای مری امکان ایجاد شدن آن وجود دارد. سابقه خانوادگی یکی از مسائلی است که احتمال وقوع سرطان مری را زیاد میکند و افراد دارای سابفه خانوادگی مثبت باید مرتب مورد معاینه قرار بگیرند. سرطان مری در مردان شیوع بیشتری دارد و جز سرطانهای مرگآور و با درمان دشوار دسته بندی میشود.
همچنین بخوانید: علت سوزش سردل چیست؟
سرطان مری چند نوع دارد؟
سرطان مری دو نوع شایع دارد. نوع اول که شایعتر است در سلولهای سنگفرشی مری ایجاد شده و به کارسینوم سلول سنگفرشی معروف است. این نوع سرطان میتواند در سراسر مری گسترش یابد. نوع دوم آدنوکارسینوم نام دارد که در سلولهای غدد ترشح کننده مخاط در مری به وجود آمده و معمولا در انتهای مری و نزدیک به معده ایجاد میشود. یکی از علل آدنوکارسینوم قرار گرفتن در معرض اسید مری است. سرطان مری دارای انواع دیگری هم هست که بسیار نادر هستند و به طور معمول سرطان ایجاد شده از همین دو نوع معرفی شده میباشد.
چه عواملی باعث ایجاد سرطان مری میشوند؟
این بیماری علت مشخصی ندارد اما استفاده از برخی مواد، انجام یک سری از کارها و نوعی از بیماریها میتواند در طولانی مدت باعث ابتلا به سرطان مری شود:
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- مصرف زیاد گوشت قرمز
- کمبود روی و فولات در بدن
- نوشیدن مکرر مایعات بسیار داغ
- عدم رعایت بهداشت دهان
- عوامل ژنتیکی
- عفونتها
- سابقه خانوادگی بیماری تایلوز
- رفلاکس معده
- تحت درمان قرار گرفتن با اشعه در ناحیه سینه و شکم
- چاقی
- ابتلا به مری بارت که یک بیماری مربوط به سلولهای انتهای مری است
سرطان مری چه علائمی در بدن ایجاد میکند؟
- احساس درد در هنگام بلع
- کاهش وزن سریع و ناگهانی
- احساس درد در ناحیه قفسه سینه
- سرفه کردن مکرر
- گرفتگی و خشدار شدن صدا
- احساس درد و سوزش در معده
- دقت داشته باشید ممکن است در اوایل ابتلا به سرطان مری هیچ علائمی مشاهده نشود.
همچنین بخوانید: کاهش وزن شدید نشانه کدام بیماری ها است؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت وجود علائمی که گفته شد به صورت مداوم، بهتر است با پزشک ملاقات کنید کنید. مخصوصا اگر به مری بارت که به عنوان پیشزمینه سرطان مری شناخته میشود، مبتلا هستید بهتر است حتما با یک متخصص مشورت کنید تا از ابتلا به سرطان مری جلوگیری کنید.
سن ابتلا به سرطان مری
این بیماری میتواند در همه افراد با هر سنی بروز پیدا کند، اما بیشترین درصد مبتلایان به سرطان مری در بازه سنی بالاتر از ۶۵ سال قرار دارند.
سرطان مری چه مراحلی دارد؟
سرطان مری دارای ۵ مرحله میباشد:
مرحله ۱: تعدادی سلول غیرطبیعی که هنوز سرطانی نشدند، در بین سلولهای طبیعی مری قرار میگیرند.
مرحله ۲: این سلولها تبدیل به سلولهای سرطانی میشوند که در لایه سلولهای مری قرار دارند.
مرحله ۳: در این مرحله سرطان وارد دیواره بیرونی مری میشود و حتی میتواند به غدههای لنفاوی اطراف هم وارد شود.
مرحله ۴: در این مرحله از سرطان مری، سلولهای سرطانی به عمق لایه عضلانی یا دیواره پیوندی مری وارد میشوند وحتی ممکن است به اندامهای اطراف هم گسترش یابند و آنها را هم درگیر کنند.
مرحله ۵ یا همان سرطان مری بدخیم: این مرحله پیشرفتهترین مرحله سرطان است که در آن سلولهای سرطانی وارد سایر اندامها و غدههای بدن شده و آنها را آلوده میکنند.
چگونه سرطان مری را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص سرطان مری، پزشک متخصص ضمن معاینه و بررسی سوابق بیماری و خانوادگی بیمار، با انجام یک سری آزمایشات به تشخیص بیماری میپردازد.
آزمایش پرتو ایکس: در این آزمایش به بیمار پودری حاوی باریم سولفات داده میشود که باید آن را مصرف کند. سپس اشعهای به سطح قفسه سینه فرد میتابانند. وقتی اشعه ایکس به سطح قفسهسینه میرسد، باریم که در مری فرد قرار دارد، جذب میشود و پزشک میتواند درون مری را مشاهده کرده و مشکلات آن را تشخیص دهد.
آندوسکوپی: در این روش آندوسکوپ که یک لوله باریک و بلند است را، از طریق دهان وارد مری بیمار میکنند. در سر آندوسکوپ دوربینی وجود دارد که پزشک به وسیله آن میتواند داخل مری را مشاده کند.
سیتیاسکن: سیتیاسکن تصاویر واضحی از درون بدن فرد نشان میدهد. از این طریق پزشک میتواند علاوه بر احتمال وجود سرطان مری، گسترش آن در دیگر بافتها را هم بررسی کند.
توراکوسکوپی: در این روش یک برش در قفسه سینه ایجاد شده و آندوسکوپ از طریق آن وارد بدن میشود. از این روش برای بررسی گسترش سرطان مری در دیگر بافتهای قفسه سینه و همچنین نمونهبرداری از بافت سرطانی برای آزمایش استفاده میشود.
لاپاراسکوپی: در لاپاراسکوپی، یک لوله باریک از طریق برشی که در شکم ایجاد میکنند، وارد شکم میشود. از طریق دوربینی که سر این لوله قرار گرفته است امکان مشاهده درون بدن فراهم میشود. از این روش هم میتوان برای نمونهبرداری از قسمتهای شکم برای بررسی گسترش سرطان مری استفاده کرد.
بیوپسی: در این روش از بافت نمونهبرداری میشود. سپس با مشاهده بافت در زیر میکروسکوپ، مرحله سرطان و خوشخیم یا بدخیم بودن آن را تشخیص میدهند.
سرطان مری چگونه درمان میشود؟
سرطان مری همانند همه سرطانها، اگر سریعتر تشخیص داده شود احتمال بهبود آن بیشتر خواهد بود. درمان سرطان مری به اینکه سرطان در چه مرحلهای قرار دارد و چقدر در بافتهای دیگر بدن گسترش پیدا کرده، بستگی دارد.
پرتودرمانی: در این روش سلولهای سرطانی را با تابش نور از بین میبرند.
درمان فوتودینامیکی: با استفاده از نور لیزر سلولهای سرطانی را مورد هدف قرار داده و از بین میبرند.
شیمیدرمانی: در شیمیدرمانی پزشک برای بیمار دارو تجویز میکند. این داروها در موارد نادر میتوانند در طول زمان سلولهای آلوده شده را از بین ببرند. اما معمولا این روش به تنهایی اثرگذاری ندارد و همراه با جراحی یا پرتودرمانی از آن استفاده میشود. چون داروها اغلب تنها میتوانند باعث ضعیف شدن سلولهای سرطانی شوند و برای برداشتن کامل آنها باید از دیگر روشهای درمانی در کنارش استفاده کرد.
ایمونوتراپی: در این روش از درمان سرطان مری، با تقویت سیستم ایمنی بدن، سلولهای ایمنی را برای مبارزه با سلولهای سرطانی آماده میکنند.
جریان الکتریکی: با استفاده از این جریان سلولهای آلوده شده به وسیله سرطان مری را از بین میبرند.
کرایوتراپی: کرایوتراپی در واقع روش منجمد کردن سلولهای سرطانی شده برای کوچکتر شدن آنها است.
جراحی: این روش در همه مراحل بیماری مورد استفاده قرار میگیرد و با استفاده از آن، قسمی از مری را که به سرطان آلوده شده از بدن بیمار خارج کرده و سپس بقیه مری را به معده وصل میکنند.
همچنین در مراحل اولیه سرطان مری که تعداد سلولهای سرطانی کمتر است و هنوز متاستاز نکردهاند، از برداشتن سلولآلوده به وسیله آندوسکوپ یا سرکوب کردن آن به وسیله امواج هم استفاده میشود.
درمان مناسب هر مرحله از سرطان مری
مرحله اول بیماری: در این مرحله درمان شامل جراحی، درمان فتودینامیک، استفاده از فرکانس رادیویی یا آندوسکوپ است.
مرحله دوم، سوم و چهارم بیماری: در این مراحل از جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی استفاده میشود.
مرحله اخر بیماری یا همان سرطان بدخیم: از اشعه و ایمونوتراپی در این مرحله استفاده میشود.
عوارض بعد از جراحی سرطان مری
این عمل میتواند عوارضی را برای فرد ایجاد کند:
- رفلاکس معده که در آن اسید معده به مری برمیگردد
- ایجاد عفونت در بدن
- احساس سنگینی و سوزش در معده حتی با خوردن غذای کم
- سرگیجه
- گرفتگی عضلات
- اسهال
چگونه میتوان از سرطان مری پیشگیری کرد؟
یک سری از اقدامات میتوانند احتمال ابتلا به سرطان مری را کاهش دهند یا از وقوع آن جلوگیری کنند:
- خودداری از کشیدن سیگار
- عدم مصرف نوشیدنیهای الکلی
- مصرف بیشتر میوه و سبزیجات
- نگهداشتن وزن معتدل و جلوگیری از چاقی و لاغری غیرطبیعی
کلام آخر
پیشنهاد ما به شما این است که اگر تا به حال با این بیماری درگیر نشدهاید، سعی کنید با قرار دادن میوه و سبزیجات در برنامه غذایی، پرهیز از خوردن مواد غذایی داغ، دوری از الکل و دخانیات و چکاپ مرتب در صورت وجود سابقه خانوادگی، احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهید.