۱۲ علائم سرطان روده بزرگ بدخیم

سرطان روده بزرگ، یکی از شایعترین انواع سرطانها در جهان میباشد. استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران آخرین آمار موارد جدید سرطان روده بزرگ در کشور را بیش از ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر شامل ۶۹۴۹ مرد و ۵۶۵۷ زن طی سال ۹۶ اعلام کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با این سرطان و روشهای مقابله با آن آشنا شوید.
سرطان روده بزرگ چیست؟
سرطان روده بزرگ سرطانی است که از روده بزرگ یا راست روده که در انتهای روده بزرگ قرار دارد، شروع میشود. روده بزرگ آخرین قسمت دستگاه گوارش است. این سرطان معمولاً به صورت تودههای کوچک و غیر سرطانی از سلولهایی به نام پولیپ شروع میشود که در داخل روده بزرگ قرار دارند. با گذشت زمان برخی از این پولیپها میتوانند به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند.اگر چه سرطان روده بزرگ در هر سنی ممکن است رخ دهد اما احتمال ابتلا به این بیماری در افراد مسن بیشتر است.
انواع مختلف سرطان روده بزرگ کدامند؟
سرطان روده بزرگ بر حسب نوع سلولهای سرطانی شده و محل تشکیل آنها، به ۵ دسته تقسیم میشود:
- آدنوکارسینوما: شایعترین نوع سرطان روده بزرگ، آدنوکارسینوما میباشد. این نوع از سرطان روده بزرگ در سلولهای مخاط روده بزرگ یا راستروده ایجاد میشود.
انواع دیگر سرطان روده بزرگ که به ندرت ایجاد میشوند، شامل:
- لنفوم: لنفوم ابتدا در غدد لنفاوی یا روده بزرگ ایجاد میشود.
- کارسینوئیدها: این نوع از سرطان روده در سلولهای هورمون ساز روده بزرگ ایجاد میشود.
- سارکوم: سارکوم از بافتهای نرم مانند ماهیچههای روده بزرگ، شروع میشود.
- تومورهای استرومایی دستگاه گوارش: این تومورها معمولا در دستگاه گوارش ایجاد میشوند، اما ممکن است به ندرت روده بزرگ را هم درگیرکنند. تومورهای استرومایی، ممکن است ابتدا خوشخیم باشند و سپس سرطانی شوند.
مهمترین علل ایجاد سرطان روده بزرگ
محققان هنوز علت دقیقی برای این سرطان پیدا نکردهاند. اما بعضی از افراد معتقدند که سرطان ممکن است در اثر جهشهای ژنتیکی، ارثی یا اکتسابی ایجاد شود. برخی از این جهشها میتوانند باعث تجمع سلولهای غیرطبیعی در پوشش روده بزرگ شده و پولیپ را ایجاد کنند. پولیپها تودههای کوچک و خوشخیمی هستند که ممکن است در طول زمان به سلولهای سرطانی تبدیل شوند. به همین دلیل بهتر است حتی در صورت سرطانی نبودن هم، از طریق جراحی برداشته شوند.
سرطان روده بزرگ چند مرحله دارد؟
مرحلهبندی سرطان برای تشخیص بهترین روش درمانی مرتبط با آن سطح توسط پزشک، اهمیت زیادی دارد. سرطان روده بزرگ دارای ۵ مرحله میباشد:
- مرحله 0: سلولهای غیرطبیعی فقط در پوشش داخلی روده بزرگ یا راست روده قرار دارند.
- مرحله ۱: سرطان به دیواره یا مخاط روده بزرگ یا راست روده نفوذ کرده و ممکن است در لایه عضلانی هم رشد کرده باشد، اما هنوز به غدد لنفاوی و سایر نقاط بدن گسترش نیافته است.
- مرحله ۲: سرطان از طریق دیوارهها به بافتهای مجاور وارد شده اما بر غدد لنفاوی تأثیر نگذاشته است.
- مرحله ۳: سرطان به غدد لنفاوی منتقل شده است اما هنوز وارد اندامهای دیگر نشده است.
- مرحله ۴: سرطان حتی به سایر اندامهای دور مانند کبد یا ریه ها هم سرایت کرده است.
شایعترین علائم سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه کدامند؟
سرطان روده بزرگ ممکن است در مراحل اولیه هیچ علائمی از خود نشان ندهد. اما عموما علائم در مراحل اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- یبوست
- اسهال
- تغییر رنگ و شکل مدفوع
- وجود خون در مدفوع
- خونریزی راست روده
- وجود گاز بیش از حد در روده
- گرفتگی و درد شکم
- درد شکم
بهتر است در صورت داشتن هر یک از این علائم، سریعتر با یک پزشک مشورت کنید تا در صورت ابتلا به این بیماری، قبل از پیشرفته شدن آن، درمان را شروع کنید.
سرطان روده بزرگ بدخیم باعث ایجاد چه علائمی در فرد میشود؟
علائم سرطان روده بزرگ در مراحل آخر که سلولهای سرطانی دیگر اعضا را هم درگیر کردهاند، شامل:
- احساس خستگی بیش از حد و مداوم
- ضعف بیدلیل بدن
- کاهش وزن شدید
- تغییرات طولانی مدت در مدفوع
- احساس اینکه روده شما به طور کامل خالی نمیشود.
- استفراغ
- زردی چشم و پوست
- تورم در دست و پا
- مشکلات تنفسی
- سردردهای طلانی
- تاری دید
- شکستگی استخوانها
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند؟
احتمال ابتلا به سرطان روده در برخی از افراد بیشتر است. این افراد دارای ویژگیهای زیر میباشند:
- سن بالا (شانس ابتلا به این سرطان پس از رسیدن به سن ۵۰ سالگی افزایش مییابد.)
- سابقه قبلی پولیپ در روده بزرگ
- سابقه قبلی بیماریهای روده
- سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ
- داشتن سندرومهای ژنتیکی خاص مانند پولیپوز آدنوماتوز (FAP)
چه عواملی خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهند؟
عوامل خطر سرطان روده بزرگ عبارتند از:
- اضافه وزن و چاقی
- سیگار کشیدن
- مشروب خوردن
- داشتن دیابت نوع ۲
- داشتن سبک زندگی بیتحرک
- مصرف رژیم غذایی سرشار از گوشتهای فرآوری شده
همچنین بخوانید: آسان ترین راه تشخیص اضافه وزن و چاقی!
سرطان روده بزرگ چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص زود هنگام سرطان روده بزرگ برای درمان کامل این بیماری اهمیت زیادی دارد. پزشک تشخیص را با با به دست آوردن اطلاعاتی در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی شما و همچنین معاینه بالینی شروع میکند. سپس در صورت وجود احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ، آزمایشهایی را برای شما تجویز میکند.
آزمایشهای مورد استفاده برای تشخیص سرطان روده بزرگ شامل:
- آزمایش مدفوع: این آزمایش برای تشخیص خون پنهان در مدفوع استفاده میشود و دارای دو نوع اصلی است: آزمایش خون مخفی مدفوع و آزمایش ایمنی شیمیایی مدفوع. آزمایش خون مخفی مدفوع مبتنی بر گایاک میباشد. گایاک یک ماده گیاهی است که برای پوشاندن کارت حاوی نمونه مدفوع استفاده میشود. اگر خون در مدفوع شما وجود داشته باشد، رنگ کارت تغییر میکند. قبل از انجام این آزمایش باید از خوردن برخی غذاها و داروها مانند گوشت قرمز و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خودداری کنید. آزمایش ایمنی شیمیایی مدفوع برای تشخیص هموگلوبین که در خون وجود دارد، استفاده میشود. این نوع از آزمایش مدفوع، دقیقتر از آزمایش قبلی است.
- آزمایش خون: پزشک ممکن است برای بررسی عملکرد دیگر اعضا بدن، برخی از آزمایشات خون را برای شما تجویز کند.
- سیگموئیدوسکوپی: پزشک با استفاده از سیگموئیدوسکوپ که یک لوله انعطاف پذیر با یک چراغ روی آن میباشد، میتواند آخرین قسمت روده بزرگ یا همان کولون سیگموئید را از نظر وجود ناهنجاریها بررسی کند.
- کولونوسکوپی: کولونوسکوپ یک لوله بلند با یک دوربین کوچک متصل به آن است، که به پزشک اجازه میدهد تا داخل روده بزرگ و راستروده شما را ببیند تا موارد غیرمعمول را بررسی کند. در طول کولونوسکوپی، پزشک در صورت مشاهده بافت غیرطبیعی میتواند آن را از بدن شما خارج کند. از بین روشهای تشخیصی دیگر، سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی در تشخیص تومورهای خوشخیم که ممکن است به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند، بهتر هستند.
- اشعه ایکس: در این روش پزشک محلول کنتراست رادیواکتیو که حاوی عنصر شیمیایی باریم است را به روده تزریق میکند. بعد از تزریق باریم، این محلول پوشش داخلی روده بزرگ را پوشانده و باعث وضوح بیشتر تصاویر حاصل شده میشود.
- سیتیاسکن: سیتیاسکن تصویری دقیق از روده بزرگ را در اختیار پزشک قرار میدهد.
رایجترین روشهای درمانی سرطان روده بزرگ کدامند؟
درمان سرطان روده بزرگ به وضعیت سلامت کلی شما و مرحله سرطان بستگی دارد. درمانهای مورد استفاده برای سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر هستند:
- عمل جراحي: در مراحل اولیه سرطان روده بزرگ، ممکن است پزشک از جراحی برای برداشتن پولیپهای سرطانی استفاده کند. اگر پولیپ به دیواره روده متصل نشده باشد، این روش به درمان سرطان روده بزرگ کمک زیادی میکند. اگر سرطان به دیواره روده شما سرایت کرده باشد، ممکن است جراح قسمتی از روده بزرگ یا راست روده به همراه غدد لنفاوی مجاور را از بدن شما خارج کند. در صورت امکان، جراح قسمت باقی مانده روده بزرگ را به راست روده متصل میکند. اما اگر این کار امکان پذیر نباشد، ممکن است پزشک کولستومی را برای شما انجام دهد که ممکن است موقت یا دائمی باشد.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی شامل استفاده از داروها برای از بین بردن سلولهای سرطانی و کنترل رشد تومورها است. برای افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ، شیمی درمانی معمولاً پس از عمل جراحی استفاده میشود. شیمی درمانی اغلب با عوارض جانبی همراه است که با داروهای دیگر کنترل میشود.
- رادیوتراپی: در این روش با استفاده از یک پرتو پرانرژی، سلولهای سرطانی حذف میشوند. پرتودرمانی معمولاً در کنار شیمی درمانی، برای درمان سرطان روده بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد.
داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان روده بزرگ
این داروها عبارتند از:
- فلوروراسیل
- اگزالی پلاتین (الوکساتین)
- ایرینوتکان (کامپتوسار)
- بواسیزوماب (آواستین)
- راموسیروماب (سیرامزا)
- زالتراپ
- ستوکسیماب
- پانیتوموماب
- رگورافنیب
- پمبرولیزوماب
- نیولوماب
- ایپیلیموماب
آیا سرطان روده بزرگ کشنده است؟
با اینکه نام سرطان برای اغلب افراد ترسناک میباشد، اما سرطان روده بزرگ در اکثر موارد قابل درمان است. به ویژه هنگامی که خیلی زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شود.
آیا میتوان از ابتلا به سرطان روده بزرگ جلوگیری کرد؟
با اینکه برخی از عوامل خطر سرطان روده بزرگ مانند سابقه خانوادگی و سن، قابل پیشگیری نیستند، اما با اجتناب از عواملی که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند، میتوان تا حدی از وقوع این بیماری جلوگیری کرد. اقداماتی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش میدهند، شامل:
- کاهش میزان مصرف گوشت قرمز
- اجتناب از مصرف گوشتهای فرآوری شده مانند سوسیس
- مصرف بیشتر غذاهای گیاهی
- کاهش چربی در رژیم غذایی
- انجام روزانه فعالیت بدنی
- کاهش وزن در صورت چاقی
- ترک سیگار
- کاهش مصرف الکل
- کاهش استرس
- مدیریت دیابت در صورت ابتلا
همچنین بهتر است بعد از ۵۰ سالگی، به طور منظم تحت کولونوسکوپی یا سایر غربالگریهای سرطان روده بزرگ قرار گیرید، تا در صورت ابتلا زودتر آن را تشخیص داده و روند درمانی را شروع کنید.
کلام آخر
سرطان روده بزرگ اگر به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان است. احتمال بازگشت این بیماری بعد از درمان هم بسیار کم است. مخصوصا اگر در مراحل اولیه درمان شود. بنابراین اگر نشانههای این بیماری را دارید، اصلا نترسید و تنها سعی کنید هر چه سریعتر با یک پزشک مشورت کنید تا زودتر تحت درمان قرار گیرید.