علائم و دلایل حساسیت فصلی

حساسیت فصلی چه زمانی ایجاد می‌شود؟

هنگامی که سیتم ایمنی بدن حضور یک ماده حساسیت‌زا در محیط اطراف مثل گل، گرده، خاک را به اشتباه خطرناک تشخیص داده و نسبت به آن واکنش نشان دهد، شخص دچار حساسیت نسبت به آن مواد می‌شود. به این ترتیب هر بار مواجهه فرد با آن ماده، باعث ترشح هیستامین و مواد شیمیایی دیگر در بدن می‌شود. ترشح این مواد باعث ایجاد یک سری واکنش از سمت سیستم ایمنی بدن می‌شود که این واکنش‌ها می‌تواند به صورت عطسه، سرفه، آبریزش بینی، سوزش گلو و ... نمایان شوند. گیاهان مختلف می‌توانند گرده‌های خود را در هر زمانی از سال در فضا منتشر کنند. در نتیجه آلرژی می‌تواند در هر فصلی از سال بروز پیدا کند اما عموما آلرژی فصلی در پاییز و بهار به اوج رسیده و در زمستان کمتر از دیگر زمان‌های سال می‌باشد. اینکه افراد در چه بازه‌هایی از سال دچار حساسیت می‌شوند، به محرک‌هایی که باعث حساسیتشان شده و همچنین محل زندگی آنها بستگی دارد. حساسیت ممکن است حتی در خانه و در اثر گرد و خاک یا موهای حیوانات خانگی هم ایجاد شود.

چه کسانی بیشتر در معرض حساسیت فصلی قرار دارند؟

 همان طور که اشاره کردیم، به دلیل اینکه این بیماری با واکنش سیستم ایمنی بدن مرتبط است، کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در خطر ابتلا به این آلرژی می‌باشند. همچنیین افرادی که دارای سابقه خانوادگی حساسیت فصلی هستند، بیشتر در خطر قرار دارند. اما به طور کلی این حساسیت می‌تواند برای هر فردی با هر سن ایجاد شود.

حساسیت فصلی چه علائمی دارد؟

• عطسه کردن
• آبریزش بینی
• خارش و سوزش چشم‌ها
• جاری شدن اشک از چشم‌ها
• احساس خارش در داخل گلو و گوش
• گرفتگی گوش
• سرفه کردن
• خس‌خس کردن
• تنگی نفس و گرفتگی بینی
• سر درد

 

همچنین بخوانید: علت ایجاد آلرژی 

حساسیت فصلی در هر زمانی از سال به چه دلیل ایجاد می‌شود؟

حساسیت فصلی در بهار

اکثر حساسیت‌های این فصل به دلیل درختان است. شناخته ‌شده‌ترین درخت‌های حساسیت‌زا شامل سرو، توسکا، شاه بلوط، بید و صنوبر می‌باشند.

حساسیت فصلی در تابستان

عامل اصلی حساسیت در تابستان علف‌هایی مانند چاودار، علف تیموت و نوع خاصی از علف‌های هرز هستند.

حساسیت فصلی در پاییز

گرده منتشر شده از گیاهان در محیط، عامل اصلی آلرژی در این فصل می‌باشد. گیاهانی که گرده خود را در پاییز در فضا رها می‌کنند شامل گیاه گزنه، موگور، ترشک، چنار و مرغ هستند.

حساسیت فصلی در زمستان

در این فصل به دلیل در خواب بودن اکثر گیاهان، پخش نشدن مواد آلرژی زا و همچنین تسکین پیدا کردن آلرژی با هوای سرد، حساسیت فصلی کمتر می‌باشد. بیشتر حساسیت‌های این فصل در اثر مواد حساسیت‌زا خانگی مثل گرد و خاک،کپک و موهای حیوانات خانگی می‌باشند. با حذف این آلرژن‌ها از خانه می‌توانید در این فصل حساسیت خود را تسکین دهید. در ادامه چند راهکار برای از بین بردن این مواد ذکر کردیم.

 درمان حساسیت فصلی در خانه با حذف مواد حساسیت‌زا

• سعی کنید حداقل هفته‌ای یکبار ملافه خود را با آب بسیار گرم بشویید.
• از روکش‌های ضد حساسیت برای بالش و رو‌تختی خود استفاده کنید.
• روی فرش و مبلمان خود روکش نکشید.
• اگر شیری نشتی دارد آن را تعمیر کنید. نشتی آب می‌تواند باعث ایجاد کپک و دیگر آفات بشود.
• مکان‌های مرطوبی که مستعد تولید کپک هستند مثل یخچال و کولر را مرتب تمیز کنید.
• از رطوبت‌گیر برای کاهش رطوبت اضافی فضا استفاده کنید.

چگونه تشخیص دهیم حساسیت فصلی داریم؟

اگر علائم آلرژیک مثل عطسه، آبریزش بینی و دیگر نشانه‌های آن که قبل‌تر ذکر کردیم، فقط در فصل‌های خاصی از سال در شما بروز می‌کند، به احتمال زیاد حساسیت فصلی دارید.  شما می‌توانید با مراجعه به پزشک از وجود این آلرژی اطمینان حاصل کرده و سپس برای درمان آن اقدام کنید.

آیا حساسیت فصلی درمان دارد؟

اغلب درمان قطعی برای این آلرژی وجود ندارد و تنها با انجام یک سری نکات می‌توان آن را تسکین داد.

• اجتناب از آلرژن‌ها: سعی کنید زمانی که وزش باد شدید است و گرده‌ها در هوا منتشر می‌شوند، از خارج شدن از خانه اجتناب کنید یا از ماسک برای جلوگیری از ورود گرده و خاک به مجاری تنفسی خود استفاده کنید. همچنین هنگامی که در خانه هستید پنجره‌ها را بسته نگه دارید. از سیگار کشیدن خودداری کنید. دود سیگار می‌تواند حساسیت را تشدید کند.
• درمان دارویی حساسیت فصلی: اگر نتوانستید از عوامل حساسیت‌زا دوری کنید، می‌توانید با مصرف انواعی از دارو‌ها و مسکن‌ها علائم حساسیت فصلی خود را کاهش دهید.

مقاله پیشنهادی: ۹ بیماری‌ شایعی که در اثر کمبود ویتامین D ایجاد می‌شوند!

داروهای مورد استفاده برای حساسیت فصلی

آنتی‌هیستامین‌ها، ضد احتقان‌ها و داروهای ترکیبی حاوی استامینوفن، دیفن هیدرامین و فنیل‌افرین داروهای مورد استفاده برای حساسیت فصلی می‌باشند. آنتی هیستامین‌ها به تسکین عطسه، خارش، آبریزش بینی و چشم کمک می‌کنند. لوراتادین، ستیریزین و فکسوفنادین نمونه‌هایی از آنتی‌هیستامین‌های خوراکی هستند. ضد احتقان‌های خوراکی مانند سودوافدرین می‌توانند به طور موقت از گرفتگی بینی جلوگیری کنند. ضد‌احتقان‌ها همچنین در اسپری‌های بینی مانند اکسی متازولین و فنیل‌افرین نیز وجود دارند. اسپری بینی کرومولین سدیم هم می‌تواند راه تنفسی را باز کرده و علائم آلرژی را تسکین ‌دهد.

• استفاده از واکسن حساسیت فصلی: اگر آلرژی شما خیلی شدید باشد، ممکن است پزشک به شما تزریق واکسن را توصیه کند. تزریق این واکسن‌ها در واقع نوعی ایمونوتراپی است و باعث می‌شود سیستم ایمنی شما تقویت شده و نسبت به آلرژن‌ها واکنش کمتری نشان دهد.
• درمان‌های جایگزین: مصرف میوه‌ها و سبزیجات به دلیل داشتن نوعی ترکیب که به آنها رنگ می‌دهد، برای تسکین حساسیت فصلی مناسب هستند. استفاده از لبنیات هم به دلیل داشتن باکتری‌های مفید برای آلرژی مناسب هستند. یکی دیگر از راه‌های تسکین حساسیت فصلی مصرف ویتامین C می‌باشد. این ویتامین به دلیل داشتن خواص آنتی هیستامین، علائم حساسیت را کاهش می‌دهد.

 

درمان گیاهی حساسیت فصلی در خانه

با مصرف تعدادی از میوه‌ها و صیفیجات می‌توانید حساسیت فصلی خود را بهبود ببخشید.

• پیاز: پیاز یکی از مواد غذایی غنی از از کورستین و آنتی اکسیدان می‌باشد که می‌تواند خطر ابتلا به حساسیت فصلی را کاهش دهد و همچنین در صورت ابتلا آن را تسکین دهد.
• چغندر قند: چغندر قند با داشتن ویتامین‌های A، C و B6 و همچنین کورستین، فولات، فیبر، زاکسنتین، لووتیوم و انواع مختلفی از مواد معدنی به تقویت سیستم ایمنی شما و در نتیجه درمان حساسیت فصلی کمک می‌کند.
• بلوبری: بلوبری که غنی از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند آنتوسیانین، کورستین و کومپفرول و همچنین ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، روی و ویتامین‌های K و C می‌باشد، می‌تواند به درمان حساسیت فصلی کمک کند.
• کلم بنفش: کلم بنفش شامل یک ترکیب گوگردی است که این ترکیب شامل بسیاری از آنتوسیانین ها، فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها، آنتی‌اکسیدان‌های دیگر و همچنین فیبر و ویتامین K می باشد. با داشتن این ترکیبات کلم بنفش می‌تواند برای آلرژی شما تاثیر‌گذار واقع شود.
• تمشک: تمشک که حاوی مقادیر زیادی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند کورستین، ویتامین C، فیبر، لوتئین، زاکسنتین، پتاسیم و منیزیم می‌باشد، دارای خواص بسیار زیادی است.
• گل کلم بنفش: به نسبت گل کلم‌های سفید، گل کلم بنفش دارای آنتی‌اکسیدان‌های آنتوسیانین و کورستین و همچنین فیبر بیشتری می‌باشد. همچنین حاوی ویتامین های C، K، B6 و فولات می‌باشد که تمام چیزهایی هستند که یک فرد مبتلا به حساسیت‌های فصلی به آنها نیازدارد.
• آکای بری: آکای بری یک توت بنفش است که منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب ضروری، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و می‌تواند عوارض حساسیت فصلی را کاهش دهد.
• بادمجان: بادمجان یکی از سبزیجاتی است که دارای ویتامین‌های K، C، B6 و بسیاری از مواد معدنی ضروری برای سلامتی است. برای جلوگیری یا درمان حساسیت فصلی می‌توانید بادمجان را به برنامه غذایی خود اضافه کنید.
• ماست: باکتری‌ها و قارچ‌های مفیدی در ماست وجود دارند که تاثیرات مثبتی بر روی سیستم‌های گوارشی، ادراری و همچنین سیتم ایمنی بدن ایجاد می‌کنند. به همین دلیل برای آلرژی فصلی مناسب است.
• قارچ: قارچ‌ها حاوی ویتامین‌های خاصی نظیر تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین و ویتامین C می‌باشد. همچنین قارچ ها با افزایش فعالیت سلول‌های T بدن که مسئول از بین بردن ویروس ها هستند، سیستم ایمنی شما را تقویت می‌کنند و برای درمان حساسیت فصلی مناسب هستند.
• اسیدهای چرب امگا 3: شما می‌توانید با مصرف گوشت، غذاهای دریایی، تخم مرغ و یا مکمل های روغن ماهی، مقدار این اسیدهای چرب را در بدن خود افزایش داده و سیستم ایمنی خود را تقویت کنید.
• ویتامین D3: این ویتامین از بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کرده و همچنین از سیستم ایمنی بدن محافظت می‌کند. ویتامین D3 در غذاهایی مانند گوشت، تخم مرغ، شیر و غذاهای دریایی وجود دارد.
• روی: روی یکی دیگر از عواملی است که با تقویت سیستم ایمنی بدن، علائم حساسیت‌ فصلی را کاهش می‌دهد. مواد غذایی مانند زرده تخم مرغ، مرغ، دانه های آفتابگردان، دانه کنجد و کلم سرشار از روی می‌باشند.
• سیر: سیر یک آنتی بیوتیک طبیعی است که باکتری‌ها و ویروس‌های بدن را از بین می‌برد و یک درمان مناسب برای آلرژی فصلی است.
• عسل طبیعی: عسل طبیعی درمان خوبی برای بیماری‌هایی مانند آلرژی و سرماخوردگی می‌باشد.

آیا حساسیت فصلی با بارش باران تشدید می‌شود؟

اگر شما جزو افرادی هستید که حساسیتتان با باران تشدید شود، ممکن است دارای حساسیت به کپک باشید. کپک نوعی قارچ است که در محیط‌های مرطوب ایجاد شده و رشد می‌کند. کپک‌ها می‌توانند وارد هوا شده، به مجاری تنفسی شما راه پیدا کنند و باعث واکنش آلرژیک شوند. افرادی که به کپک حساسیت دارند در هر زمان که در معرض اسپورهای آن قرار گیرند، علائم آن را تجربه می کنند اما معمولاً از اواسط تابستان تا اوایل پاییز علائم بیشتری دارند به ویژه اگر در مناطق بارانی سکونت داشته باشند.

 

 

چگونه از حساسیت فصلی پیشگیری کنیم؟

اگر حساسیت فصلی دارید می ‌توانید با انجام مواردی از بروز آن جلوگیری کنید.

• در روزهای خشک و بادی در خانه بمانید.
• از انجام کارهای باغبانی و تماس با گیاهان پرهیز کنید.
• هنگامی که در فضای باز بوده‌اید، بعد از آمدن به خانه لباس‌هایتان را تعویض کرده و دوش بگیرید تا گرده‌ای روی بدنتان باقی نماند.
• اگر مدت زیادی در فضای باز بودید از ماسک گرده استفاده کنید.
• اگر میزان گرده زیاد پیش بینی شده است، از روز قبل داروهای آلرژی را مصرف کنید.
• درها و پنجره ها را در شب یا هر زمان دیگری که تعداد گرده زیاد است ببندید.
• از فعالیت در فضای باز در صبح زود که بیشترین تعداد گرده وجود دارد خودداری کنید.
• سعی کنید در خانه و ماشین خود از سیستم تهویه مناسب استفاده کنید.
• هوای داخل خانه را با دستگاه رطوبت گیر خشک نگه دارید.
• مجاری خود را با محلول نمک بشویید تا مواد حساسیت‌زا از بینی شما خارج شوند.
• مصرف عصاره درختچه اسپیرولینا که نوعی جلبک خشک شده است.
• برخی هم معتقدند طب سوزنی می‌تواند به کاهش علائم حساسیت فصلی کمک کند.

چه زمانی نیاز است به پزشک مراجعه کنیم؟

وقتی درمان‌های خانگی و دوری از آلرژن‌ها اثر کافی ندارد و علائم حساسیت فصلی شما همچنان شدید است، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید. وقتی حساسیت فصلی بدی دارید پزشک ممکن است برای شما آزمایشات پوستی یا آزمایش خون را تجویز کند تا عوامل حساسیت‌زایی که باعث آلرژی شما شده‌اند، مشخص شوند. نتیجه این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا با دانستن دقیق عامل حساسیت، برای پیشگیری از آن و درمان شما تصمیم گیری کند. برای برخی افراد، ایمونوتراپی آلرژن می‌تواند اثر‌گذار باشد. این روش که به عنوان حساسیت زدایی نیز شناخته می شود، شامل تزریق منظم مقدار کمی از موادی است که باعث ایجاد حساسیت در شما می‌شوند. با گذشت زمان، این تزریق‌ها واکنش سیستم ایمنی شما را در مقابل عوامل حساسیت‌زا کاهش می‌دهد. در بعضی مواقع هم ممکن است پزشک برای کاهش علائم شما قرص تجویز کند.

سخنی با مخاطب

اگر شما هم جزو افرادی هستید که حساسیت فصلی دارید و از عوارض آن رنج می‌برید، سعی کنید با رعایت نکات درمانی که در این مقاله توضیح داده شد، آلرژی خود را تسکین دهید.