تفاوت بیماری سرخک با آبله مرغان

علائم این بیماری می‌توان به سردرد، درد شکم، اسهال و استفراغ و درد عضلات اشاره کرد. ضایعات پوستی ایجاد شده معمولاً پس از ۳ یا ۴ روز به صورت خود به خود از بین میروند. ترتیب بهبود این ضایعات همانند ترتیب ایجاد شدن آنها است. گاهی پس از بهبودی ضایعه در محل آن پوسته ریزی اتفاق می‌افتد.

سرخک در کودکان

همانطور که گفتیم بیشترین ابتلا به بیماری سرخک در کودکان و در سنین ابتدایی زندگی وجود دارد. اغلب افرادی که به این بیماری مبتلا میشوند به خصوص کسانی که واکسن زده‌اند بیماری خفیفی را تجربه میکنند و علائمی مانند علائمی که گفتیم شامل تب، علائم شبیه سرماخوردگی، گلودرد، التهاب و قرمزی چشم و ضایعات پوستی، که به آن راش می‌گویند، را تجربه می‌کنند. اگر در کودک بیماری زمینه‌ای یا مشکلی وجود نداشته باشد به صورت معمول بدون نیاز به اقدام خاصی پس از طی دوره بیماری خود به خود بهبود می‌یابد. در کودکانی که سن بالای یک سال دارند به دلیل واکسینه شدن و ایمن بودن در برابر این بیماری، معمولاً خطرناک نیست و عارضه نیز ایجاد نمیکند. اگر سن کودک از این کمتر باشد، داروی خاصی را مصرف کنند یا بیماری زمینه‌ای داشته باشد باید حتماً در صورت ابتلا به سرخک تحت نظر پزشک بوده و درمان‌های لازم را دریافت کند. نکته‌ای که در ابتلای کودکان به سرخک بسیار اهمیت دارد این است که به هیچ وجه برای کم کردن درد و التهاب کودکان نباید از آسپرین استفاده کرد زیرا در صورت استفاده از آسپرین کودکان مبتلا به سندرم ری میشوند. در صورت دردناک و یا اذیت کننده بودن بیماری در کودک، میتوان از پزشک درخواست کرد که مسکن‌های مناسب کودک را تجویز کند.

راه های درمان سرخک

در اکثر مبتلایان به سرخک درمانی که انجام می‌دهیم تجویز مایعات برای جبران مایعات از دست رفته و استفاده از داروهای مسکن و تب بر است. در صورتی که بیمار پس از از ابتلا به سرخک به یک عفونت باکتریال مانند عفونت ریه یا عفونت گوش مبتلا شود، برای بیمار آنتی بیوتیک نیز تجویز می‌شود. یکی از موارد مهمی که کمبود آن هم در ابتلا به سرخک و هم در افزایش شدت بیماری نقش دارد، کمبود ویتامین آ در افراد است. به همین دلیل برای تمام کودکان مبتلا به سرخک ویتامین آ بر اساس سن آنها با دوز مشخصی تجویز میشود. این ویتامین می‌تواند به شکل خوراکی و تزریقی مورد استفاده قرار بگیرد. در خانم‌های باردار و کسانی که مبتلا به عوارض سرخک و یا عفونت باکتری همزمان با سرخک میشوند، استفاده از داروهای ضد ویروس در درمان ضروری است.

درمان سرخک تنها شامل مواردی که گفته شد نیست و برای پیشگیری از سرخک نیز درمان‌هایی وجود دارد. مهمترین پیشگیری و درمان سرخک استفاده از واکسیناسیون است. همانطور که گفته شد واکسن سرخک که جز واکسنی به نام MMR است، در یک سالگی و ۱۸ ماهگی تزریق میشود. علاوه بر آن برای افرادی که در معرض خطر هستند و با بیمار مبتلا به سرخک تماس داشته‌اند میتوان برای پیشگیری از ابتلا به بیماری از ایمونوگلوبولین استفاده کرد. در افراد دارای نقص ایمنی و یا بیماری زمینه‌ای، در خانمهای باردار و در کودکان کمتر از یک سال به این دلیل که واکسن دریافت نکرده‌اند بهتر است در صورت تماس با فرد مشکوک ایمونوگلوبولین هر چه زودتر تزریق شود. همچنین کسانی که در کودکی واکسن را دریافت نکرده‌اند در بزرگسالی بهتر است اگر با فرد مبتلا به سرخک تماس دارند این گلوبولین را برای پیشگیری از ابتلا دریافت کنند. زیرا در صورت ابتلا با فرم شدید بیماری مواجه میشوند.

چه غذاهایی برای سرخک مفید هست؟

همانطور که در قسمت درمان بیماری گفته شد، برای درمان این بیماری در اکثر موارد درمان‌هایی برای کاهش علائم داده میشود تا بیمار دوره بیمار را راحت‌تر طی کرده و خود به خود بهبود یابد. پس مهمترین کاری که توسط خود فرد قابل انجام است این است که رژیم تغذیه‌ای داشته باشد که به سیستم ایمنی کمک میکند و از غذاهای مضر و آسیب زننده به سیستم ایمنی دوری کند. غذاهایی که بهتر است در دوران بیماری استفاده کرد غذاهای خانگی فرآوری نشده و سالم است. بهتر است از غذاهایی مانند فست فودها، سرخ کردنی‌ها، غذاهای چرب، گوشت قرمز و... تا جای ممکن دوری کرد و به جای آنها می‌توان از حبوبات، سوپ، آش و سبزیجات استفاده کرد که از ویتامین‌ها و مواد معدنی غنی هستند و سیستم ایمنی را بسیار تقویت میکنند. در زمان ابتلا به سرخک حتماً باید بیمار به مقدار کافی آب مصرف کند که بدن وی کمبود آب نداشته باشد. در ادامه مقاله در قسمت تغذیه مفصل‌تر به این موضوع می‌پردازیم.

 

سرخک در نوزادان

نوزادان و کودکان کوچکتر از یک سال که واکسن سرخک را دریافت نکرده‌اند معمولاً در صورت ابتلا به بیماری بیماری خفیف‌تری را تجربه میکنند چراکه نوزادان در هنگام تولد آنتی بادی‌های مقاوم علیه سرخک را از مادر خود دریافت می‌کنند و همین موضوع سبب ایمنی آن‌ها در برابر این بیماری میشود. آنتی بادی‌هایی که در بدن مادر وجود دارد قبل از تولد نوزاد از طریق خون مادر و جفت به بدن او انتقال پیدا میکند و پس از تولد نیز تا مدت زیادی این آنتی بادی‌ها از او در برابر بیماری‌ها دفاع می‌کنند. علائم سرخک در نوزادان و کودکان با بزرگسالی تفاوتی ندارد و همان علائم شبیه سرماخوردگی و راش‌های پوستی را در نوزادان نیز مشاهده می‌کنیم اما به دلیل خفیف‌تر بودن بیماری این علائم نیز خفیف هستند و راش‌های ایجاد شده شدت کمتری دارند. گاهی انقدر بیماری سرخک در نوزاد مبتلا خفیف است که اصلاً تشخیص داده نمی‌شود و با یک سرماخوردگی ساده نمی‌توان آن را افتراق داد. در افرادی که واکسیناسیون انجام داده‌اند نیز گاهی بیماری همینقدر خفیف است و تشخیص داده نمیشود. کودکان و نوزادان بیشترین تعداد بیمارهای سرخک را تشکیل میدهند و سرخک بیشتر افراد را در این سنین بیمار می‌کند اما همانطور که گفتیم نیاز به نگرانی برای ابتلای نوزادان و کودکان نیست چرا که نوزادان از طریق ایمنی مادر ایمن هستند و کودکان بالای یک سال نیز واکسینه شده‌اند.

 آبله مرغان با سرخک چه تفاوتی دارد؟

بیماری سرخک به دلیل راش‌هایی که روی پوست ایجاد میکند با دیگر بیماری‌هایی که علائم مشابهی را دارند گاها اشتباه گرفته میشود و تشخیص آن به خصوص برای والدین کودک دشوار است و هنگامی که راش‌های قرمز روی پوست کودک را مشاهده می‌کنند سریعا فکر می‌کنند که مبتلا به آبله مرغان شده است. حساسیت و آلرژی نیز می‌تواند ضایعات پوستی شبیه به اینها را ایجاد کند. اما چطور آبله مرغان و سایر بیماری‌ها را از سرخک تشخیص دهیم؟ تفاوتی که آبله مرغان با سرخک دارد این است که در آبله مرغان ضایعات ریز به تعداد زیاد را در تمام نواحی بدن می‌بینیم که بسیار خارش دارند و گاهی نیز تبدیل به تاول‌های کوچکی میشوند که درون آنها مایع وجود دارد که در برخی موارد نیز می تواند دردناک شود. اما در سرخک این ضایعات بزرگتر بوده خارش و درد ندارند و همچنین هیچ گاه درون آنها مایع وجود ندارد. راه دیگری که میتوان با آن آبله مرغان را از سرخک افتراق داد این است که ضایعات آبله مرغان به صورت یکنواخت کل بدن را درگیر می‌کنند و همزمان ایجاد می‌شوند اما در سرخک ضایعات الگوی مشخصی دارند به این صورت که ابتدا در سر و گردن ایجاد شده و سپس به تنه و اندام‌های تحتانی گسترش پیدا می‌کنند. در صورتی که در هنگام ابتلا به بیماری و قبل از ایجاد راش‌ها نقاط سفید رنگ در دهان کودک مشاهده شود تشخیص سرخک برای ما قطعی میشود. مشکل افتراق بین این بیماری‌ها معمولاً برای پزشکان وجود ندارد و آنها به راحتی می‌توانند سرخک را از آبله مرغان و سایر بیماری‌ها افتراق دهند و این توضیحات بیشتر برای والدین کودکان است که متوجه بیماری فرزند خود شوند اما گاهی که بیماری خفیف تر است ممکن است سرخک تمام علائم همیشگی خود را بروز ندهد. در این موارد نیز تست‌های آزمایشگاهی وجود دارند که پزشک می‌تواند آنها را درخواست کرده و به منشا بیماری پی ببرد.

تغذیه در دوران سرخک به چه صورت باشد؟

قبلاً نیز بیان کردیم که با توجه به اینکه سرخک در اکثر افراد درمان خاصی ندارد بهتر است تغذیه‌ای برای دوران بیماری انتخاب شود که تا حد ممکن به سیستم ایمنی کمک میکند. حال میخواهیم نکات دقیق‌تری را برای تغذیه در دوران سرخک بیان کنیم. در این دوران باید از مواد غذایی حساسیت زا و مواد غذایی که سبب سرفه، لرز، اسهال و به هم خوردن سیستم‌های بدن میشوند تا حد ممکن پرهیز کرد. بستنی، شیر، ماست و سایر مواد لبنی بهتر است که بسیار کم مصرف شوند. تا حد ممکن بهتر است که از سبزیجات مخصوصا از سبزیجات برگ سبز، حبوبات و مواد غذایی سبوس دار و غنی از آهن و مواد معدنی استفاده کرد چرا که بیشترین کمک را به سیستم ایمنی میکنند. تا حد ممکن باید سعی شود که از مواد دارای نگه دارنده و مواد دارای افزودنی‌های شیمیایی مانند اکثر خوراکی‌هایی که در بازار وجود دارد استفاده نشود. غذاها و مواد طبیعی که حاوی آنتی اکسیدان هستند بسیار به سیستم ایمنی بدن کمک میکنند و شامل موادی از جمله گوجه فرنگی، سبزیجات، کدو حلوایی و غیره میشوند. گوشت قرمز، چربی و غذاهای چرب به هیچ عنوان توصیه نمیشوند چرا که این غذاها در حالت عادی نیز بسیار عملکرد بدن را مختل میکنند و در زمان بیماری ضرر آنها بیشتر نیز می‌شود. استفاده از روغن در تهیه غذاها باید به مقدار زیادی کاهش یابد و تا حد ممکن از روغن‌های گیاهی و سالم مانند روغن زیتون و کنجد استفاده شود. شیرینی، آبنبات و مواد مانند آنها که پر از قند و مواد افزودنی هستند باید کاملاً پرهیز شوند. همچنین از غذاهای سرخ کردنی مانند سیب زمینی سرخ کرده و غذاهایی که سرخ کردنی در آنها وجود دارد بهتر است استفاده نشود. از مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان و الکل باید کاملاً دوری شود. بیمار دارای سرخک حتماً باید به میزان کافی آب دریافت کند که در صورت داشتن اسهال مقدار آب دریافتی باید بیشتر نیز بشود. میتوان علاوه بر آب که توسط بیمار نوشیده میشود از غذاهای آبکی مانند سوپ نیز استفاده کرد که هم مقوی است و هم آب بدن بیمار را تامین میکند. بهتر است از آبمیوه‌های صنعتی و خانگی برای بیماران به خصوص کودکان استفاده نشود.