۹ روش برای درمان فوری تبخال در خانه
تبخال بیماری شایعی است که همه ما حداقل یک بار در طول زندگی خود آن را تجربه میکنیم. با اینکه تبخال بیماری خطرناک و ناراحتکنندهای نیست، اما به دلیل تصویری که اغلب برای مدت کوتاهی روی صورت ایجاد میکند، برای افراد خوشایند نیست. این بیماری ناشی از عفونتی است که با ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد شده و میتواند باعث ایجاد زخم در اطراف دهان یا اندام تناسلی شود. تبخال درمان قطعی ندارد و اگر فردی به ویروس HSV مبتلا باشد، تا آخر عمر آن را همراه خود خواهد داشت، اما ممکن است علائمی از خود نشان ندهد.
دو نوع ویروس HSV وجود دارد:
HSV نوع یک که باعث تبخال دهانی میشود و شایعتر از نوع دیگر آن است.
HSV نوع دو منجر به تبخال تناسلی شده و معمولاً از طریق ارتباط جنسی انتقال پیدا میکند.
در ادامه بیشتر با علائم، روشهای پیشگیری و تسکین این بیماری آشنا میشویم.
چرا تبخال میزنیم؟
ویروس هرپس سیمپلکس که باعث ایجاد تبخال میشود، معمولا از طریق تماس مستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. کودکان اغلب از تماس اولیه با بزرگسالان، مبتلا به عفونت HSV شده و تا آخر عمر این ویروس درون بدن آنها وجود خواهد داشت، هر چند که ممکن است بدون علامت باشد. همچنین اگر زن مبتلا به تبخال تناسلی هنگام زایمان زخم داشته باشد، این ویروس ممکن است به نوزاد هم منتقل شود. HSV نوع یک میتواند از طریق استفاده از ظرف مشترک، بوسیدن، تماس پوستی و استفاده از بالم لب فرد آلوده به این ویروس، منتقل شود. اما فرد نمیتواند با لمس یک شی یا سطح به این عفونت مبتلا شود. HSV نوع دو از طریق تماس جنسی با فرد آلوده، انتقال پیدا میکند. تقریبا ۲۰ درصد از بزرگسالان فعال جنسی به این نوع تبخال مبتلا هستند. HSV نوع دو برخلاف نوع یک از طریق تماس با زخم تبخال منتشر میشود. اما در نوع یک ممکن است عفونت از فردی که بدون علامت است یا زخم ندارد نیز، دریافت شود.
شایعترین علائم تبخال کدامند؟
ممکن است در ابتدای ابتلا به تبخال، احساس سوزن سوزن شدن، خارش یا سوزش، کماشتهایی، تب و خستگی داشته باشید و بعد از مدتی متوجه ایجاد زخم یا تاول در اطراف دهان یا اندام تناسلی خود شوید. علائم تبخال معمولا بین ۲ تا ۲۰ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر میشوند. در ادامه نشانههای هر کدام از انواع تبخال را به طور جداگانه بررسی میکنیم:
علائم تبخال دهان
- ایجاد تاول در داخل یا اطراف لب و دهان
- ایجاد تاول روی سایر نواحی صورت یا زبان
بهبود زخمهای حاصل از تبخال در این نواحی، معمولاً ۲ تا ۳ هفته زمان میبرد.
علائم تبخال ناحیه تناسلی
- ایجاد زخم روی آلت تناسلی، اطراف یا داخل واژن و مقعد
- احساس درد در هنگام ادرار
- تغییر در ترشحات واژن
بهبود این زخمها معمولا ۲ تا ۶ هفته طول میکشد.
آیا ویروس HSV با HIV ارتباط دارد؟
HSV نوع دو، خطر ابتلا به عفونت HIV یا ایدز را تا تقریبا سه برابر افزایش میدهد. HSV نوع دو یکی از شایعترین عفونتها در افراد مبتلا به HIV است که در ۶۰ تا ۹۰ درصد از افراد آلوده به این بیماری رخ میدهد. در فرم پیشرفته بیماری ایدز، عفونت HSV میتواند در موارد نادر منجر به عوارض جدیتر مانند مننژوانسفالیت، ازوفاژیت، هپاتیت، پنومونیت، نکروز شبکیه یا عفونت شدید شود.
حتما بخوانید: زمان بروز اولین علائم ایدز در مردان و زنان
چه کسانی در خطر ابتلا به تبخال هستند؟
هر فردی با هر سنی میتواند به این عفونت مبتلا شود، اما به طور کلی افراد زیر در معرض خطر بیشتری هستند:
- در موارد HSV مقاربتی، افراد در صورت داشتن رابطه جنسی بدون محافظت، بیشتر در معرض خطر هستند.
- داشتن چندین شریک جنسی و رابطه جنسی در سنین پایینتر، احتمال بروز تبخال تناسلی را افزایش میدهد.
- تبخال تناسلی در زنان شایعتر از مردان است.
- داشتن یک عفونت مقاربتی دیگر میتواند منجر به بروز تبخال تناسلی شود.
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف، شانس ابتلا به این عفونت را افزایش میدهد.
- اگر یک زن باردار در زمان زایمان مبتلا به تبخال تناسلی باشد، میتواند نوزاد را در معرض هر دو نوع HSV قرار دهد.
چگونه تشخیص دهیم تبخال داریم؟
به دلیل اینکه ممکن است فردی آلوده به این نوع ویروس باشد اما علامتی نداشته باشد، تبخال معمولاً با معاینه بالینی تشخیص داده میشود. پزشک ممکن است بدن شما را از نظر وجود زخم و تاول بررسی کند. اگر در معاینه بالینی، پزشک زخمی پیدا کند، برای تشخیص دقیقتر ممکن است برای شما آزمایشHSV تجویز کند. برای انجام این آزمایش، پزشک نمونهای از مایع زخم شما را گرفته و برای بررسی به آزمایشگاه ارسال میکند. همچنین ممکن است در صورتی که هیچ زخمی وجود نداشته باشد، از آزمایش خون برای بررسی آنتیبادیهای HSV نوع یک و دو استفاده شود.
آیا تبخال درمان میشود؟
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای این ویروس وجود ندارد و روشهای درمانی موجود تنها برای از بین بردن زخمها و محدود کردن شیوع بیماری استفاده میشود.
برای درمان تبخال از چه داروهایی استفاده میشود؟
هیچ دارویی نمیتواند ویروس تبخال را از بین ببرد. از داروها تنها برای درمان زخمهای حاصل از تبخال استفاده میشود. ممکن است این زخمها خود به خود بهبود یابند اما گاهی پزشک برای تسریع بهبودی برای شما داروهایی تجویز میکند که ممکن است به صورت خوراکی، تزریقی یا کرم باشند. این داروها میتوانند به افراد مبتلا به تبخال کمک کنند تا خطر انتقال ویروس به دیگران را کاهش دهند. همچنین باعث کاهش شدت و دفعات شیوع بیماری در آنها خواهند شد. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- آسیکلوویر
- فامسیکلوویر
- والاسیکلوویر
اگر فردی به محض بروز علائم اولیه تبخال، از این داروهای ضد ویروسی استفاده کند، علائم او زودتر برطرف خواهند شد. اگر فردی کمتر از شش بار در سال عود تبخال تناسلی داشته باشد، پزشک ممکن است در هر عود یک داروی ضد ویروسی برای او تجویز کند. اما اگر دفعات بروز این بیماری بیشتر باشد، ممکن است پزشک به فرد پیشنهاد کند داروها را به مدت ۶ تا ۱۲ ماه به طور مداوم مصرف کند.
درمانهای خانگی مورد استفاده برای تبخال
روشهای زیر میتوانند به کاهش علائم تبخال در شما کمک کنند:
- نشاسته را روی زخمهای خود بمالید.
- برای کاهش درد هنگام ادرار کردن، روی تاولها با بطری آب بریزید.
- از ژل آلوئه ورا روی زخمهای خود استفاده کنید.
- برای التهاب درد خود، داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کنید.
- به طور مداوم محل زخم را شست و شو دهید.
- از وازلین روی زخمهای خود استفاده کنید.
- اگر مبتلا به تبخال تناسلی هستید، لباسهای گشاد بپوشید و از فعالیت جنسی، حتی با محافظت، تا زمانی که علائم شما به طور کامل از بین بروند، خودداری کنید.
- استفاده از کرم یا لوسیون روی مجرای ادرار قبل از ادرار کردن، مانند کرمی که حاوی لیدوکائین است، به کاهش درد شما کمک میکند.
- از کیسه یخ برای التهاب زخمها یا تاولهای ایجاد شده در اثر تبخال، استفاده کنید.
اگر در حال حاضر تبخال دارید، میتوانید با صرف کمترین زمان و با استفاده از روشهای در دسترسی که گفته شد، از شر سوزش و خارش خلاص شوید.
چگونه میتوان از ایجاد تبخال جلوگیری کرد؟
- استراتژیهای زیر میتوانند خطر ابتلا به تبخال را کاهش دهند:
- استفاده از محافظ هنگام رابطه جنسی
- اجتناب از رابطه جنسی در زمان وجود زخم
- پرهیز از بوسیدن و رابطه جنسی دهانی در صورت وجود تبخال در اطراف دهان
- شستن کامل دستها پس از لمس ناحیهای که تبخال ایجاد شده
- اجتناب از استرس، اصطکاک پوست و آفتاب گرفتن برای جلوگیری از تشدید علائم
- جلوگیری از گسترش عفونت
برای جلوگیری از انتقال ویروس تبخال به دیگران چه کار باید کرد؟
اگر به تبخال مبتلا هستید برای جلوگیری از انتقال این ویروس، اقدامات زیر را انجام دهید:
- سعی کنید از تماس مستقیم فیزیکی با افراد دیگر خودداری کنید.
- از به اشتراک گذاشتن وسایلی که میتوانند ویروس را منتقل کنند مانند فنجان، حوله، ظروف، لباس و لوازم آرایش خودداری کنید.
- در طول شیوع بیماری از بوسیدن افراد و برقراری هر نوع فعالیت جنسی خودداری کنید.
- دستهای خود را به طور مداوم بشویید به ویژه بعد از تماس با زخمهای خود.
- اگر مبتلا به HSV نوع دو هستید اما علائمی ندارید، باید در حین مقاربت از وسایل جلوگیری استفاده کنید. البته حتی با وجود استفاده از وسایل محافظتی، ویروس همچنان میتواند از پوست بدون پوشش به شریک جنسی منتقل شود.
- زنان باردار و مبتلا به تبخال ممکن است به مصرف دارو برای جلوگیری از سرایت ویروس به نوزادان خود، نیاز داشته باشند.
کلام آخر
از آنجایی که دست زدن به تبخال میتواند باعث گسترش آن در سایر نقاط بدن شود، اگر خارش و سوزش داشتید از روشهای خانگی گفته شده در این مقاله یا پمادهای تسکین دهنده استفاده کنید. سعی کنید تا جایی که میشود از لمس زخمها خودداری کنید؛ حتی هنگام استفاده از کرم هم بهتر است از پنبه به جای دست استفاده کنید. همچنین در صورت تشدید شدن علائم مخصوصا در صورت ابتلا به تبخال تناسلی، حتما به پزشک مراجعه کنید.