آیا نوشیدنیهای آرام‌بخش واقعاً تأثیرگذار هستند؟
نسل جدیدی از نوشیدنیهای آرام‌بخش ادعا می‌کنند که می‌توانند در شما احساس راحتی و آرامش ایجاد کنند اما بعضی از کارشناسان نسبت به این ادعا تردید دارند.
وقتی در راهروی نوشیدنیهای فروشگاه محل سکونت خود قدم می‌زنید، با قوطی‌های بسیار جذابی در رنگ‌های لیمویی و پاستیلی مواجه می‌شوید. این نوشیدنی‌ها ادعا دارند که می‌توانند به شما در به‌دست‌آوردن چیزی کمک کنند که اخیراً خیلی کمیاب شده است: آرامش!
اکثر آنها چنین برچسب‌هایی دارند:
«شربت آرامش بنوشید ... خودتان را از اضطراب رها کنید و دری به‌سوی آرامش باز کنید.»
«آب گازدار سرشار از شاهدانه به شما کمک می‌کند تا خنک، آرام و خونسرد شوید.»
نوشیدنیهای آرام‌بخش مانند آب گازدار، نوشیدنیهای تقویت‌کننده و چای‌ها اشباع از مواد اولیه به‌روز مانند کانابیدیول (CBD)، شاهدانه، آمینواسیدها و غیره طی سال‌های گذشته گسترش چشمگیری داشته‌اند.
شرکت تولیدکننده نوشیدنی با مارک Recess، آب گازداری که طبق ادعای تولیدکننده یک آرام‌بخش حاوی شاهدانه و مشتقات گیاهی است، می‌گوید که درآمد ماهانه شرکت از مارس ۲۰۲۰ تا سپتامبر ۲۰۲۱ به اندازه ۶۰۰ درصد افزایش داشته است. یک برند دیگر به نام moment که نوشیدنیهای کاهنده اضطراب حاوی شاهدانه و آمینواسید تولید می‌کند، می‌گوید که فروش آنها از سپتامبر۲۰۲۰ تا سپتامبر ۲۰۲۱، ۱۷۷۵ درصد افزایش داشته است.
محققان می‌گویند که این نوشیدنی‌ها احتمالاً آسیبی به شما نمی‌رساند اما شواهد در مورد نحوه تأثیرگذاری آنها و اینکه آیا به بهبود شما کمک می‌کنند یا خیر، مبهم است. در اینجا به بررسی راست و دروغ این تبلیغات و ادعاهای چشمگیر آنها می‌پردازیم.
این نوشیدنی‌ها حاوی چیست؟
برچسب‌ها و تبلیغات بسیاری از این نوشیدنیهای آرام‌بخش به ترکیبات پیچیده و مبهمی اشاره دارند. برخی از این نوشیدنی‌ها حاوی مقدار اندکی CBD یا کانابیدیول است. کانابیدیول یک ترکیب موجود در ماری‌جوانا و شاهدانه است که باعث نعشگی نمی‌شود اما اغلب برای آرام‌کردن اضطراب، بی‌خوابی و درد استفاده می‌شود.
دکتر یوفانگ لین، پزشک مرکز پزشکی تلفیقی Amherst Family Health Center در اوراین، اوهایو می‌گوید: «بعضی برندها نوشیدنی خود را غنی از "آداپتوژن" (یا به گفته برخی افراد غنی از گیاهان دارویی) می‌کنند. آداپتوژن‌ها گروهی از گیاهان دارویی، قارچ‌ها و ریشه‌ها هستند که از جمله آن می‌توان به جین سینگ هندی، بادرنجویه و گیاه عشقه اشاره کرد.»
از چنین ترکیبات گیاهی در چین، هند و طب گیاهی غرب برای درمان اضطراب استفاده می‌شده است. برخی از شرکت‌های سازنده نوشیدنیهای آرام‌بخش در تبلیغات خود می‌گویند که نوشیدنیهای آنها حاوی اسیدآمینه‌هایی مثل آرژنین، سرین و تریپتوفان هستند که طبق ادعای آنها می‌تواند استرس را کاهش داده و باعث احساس آرامش در فرد شود.
شواهد چه می‌گوید؟
تحقیقات در خصوص این که مواد اولیه این نوشیدنی‌ها چگونه باعث احساس آرامش و رفع خستگی می‌شوند در بهترین حالت با محدودیت روبرو است. برخی مطالعات کوچک که بر روی انسان‌ها و حیوانات انجام شد به این نکته اشاره داشتند که احتمالاً کانابیدیول (CBD) اضافه شده به این نوشیدنی‌ها، در رفع اضطراب و بی‌خوابی نقش دارد. برای مثال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۱ بر روی ۲۴ دانشجویی که اضطراب اجتماعی داشتند صورت گرفت به این نتیجه رسید که آن دسته از دانشجویانی که قبل از صحبت‌کردن در جمع، ۶۰۰ میلی‌گرم دوز CBD مصرف می‌کردند، احساس راحتی بیشتری داشتند و اضطراب آنها نسبت به افرادی که دارونما (Placebo) خورده بودند کمتر بود. بر اساس تحقیقات دیگری که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، از ۷۲ فرد بزرگسالی که از اضطراب یا بی‌خوابی یا هر دو رنج می‌بردند، ۵۲ نفر پس از مصرف روزانه کپسول CBD به مدت یک ماه، کاهش اضطراب را تجربه کردند و ۴۸ نفر گفتند که کیفیت خواب آنها بهبود پیدا کرده است.
در سال ۲۰۱۵ یک مقاله مروری که ۴۹ تحقیق را مورد بررسی قرار داده بود به شواهد امیدوارکننده‌ای به‌ویژه در حیوانات دست پیدا کرد. این شواهد حاکی از این بود که CBD می‌تواند برخی از اختلالات اضطرابی از جمله اختلالات اضطراب پس از سانحه (PTSD) و اختلالات وسواس فکری و عملی (OCD) را بهبود بخشد. بر اساس سایر مطالعات محدودی که انجام شد، ممکن است CBD بتواند به افرادی که از درد یا اعتیاد رنج می‌برند کمک کند.
تحقیقاتی که در مورد تأثیر استفاده از آداپتوژن‌ها یا آمینواسیدها بر استرس انجام شده است حتی از این هم محدودتر است.
دکتر لین می‌گوید که این مطالعات معمولاً کوچک و بدون نتیجه هستند. «سؤال اینجاست: دوز مناسب چقدر است؟»
ازآنجاکه مطالعات کافی صورت نگرفته است کسی پاسخ این سؤال را نمی‌داند.
آیا این نوشیدنی‌ها به آرام‌کردن افراد کمک می‌کنند؟
کارشناسان می‌گویند این احتمال وجود دارد که نوشیدنی‌ها نقش مؤثری در آرام‌کردن افراد داشته باشند، اما حتی اگر ماده مؤثره [این نوشیدنی‌ها] اثر آرام‌بخش داشته باشد، دوز آنها به‌اندازه‌ای پایین است که شما چیزی احساس نخواهید کرد.
نگاهی اجمالی به برچسب تغذیه ده‌ها نوشیدنی آرام‌بخش محبوب نشان می‌دهد که هر قوطی تنها حاوی ۵ تا ۲۵ میلی‌گرم CBD است. (طبق گفته سازمان غذا و داروی ایالات متحده، «در حال حاضر بازاریابی CBD ، افزودن آن به غذا و قید کردن آن در برچسب به‌عنوان افزودنی غذایی غیرقانونی است.» اما برخی از ایالت‌ها اجازه استفاده از این ماده را می‌دهند. برای مثال، نیویورک اجازه می‌دهد محصولات حاوی ۲۵ میلی‌گرم کانابیدیول به فروش برسد.)
جیسون باس، دستیار مدیر مرکز تحقیقات شاهدانه دارویی مایکل جی دگروت در آنتاریو، کانادا می‌گوید: «اگر مصرف شما ۵ میلی‌گرم باشد، انگار یک دوز طبیعی (دوز هومیوپاتی) یافت کرده‌اید و متوجه چیزی نمی‌شوید.»
تحقیقاتی که مزایای استفاده از CBD را مشخص می‌کنند اغلب از دوزهای بسیار بالاتر آن در نوشیدنی‌ها استفاده می‌کنند (معمولاً بین 400 تا 600 میلی‌گرم) و باتوجه‌به اینکه تنها بخش کوچکی از CBD به جریان خون شما می‌رسد، حتی اگر ۲۵ میلی‌گرم از آن در نوشیدنی شما باشد، احتمالاً تأثیری بر سطح اضطراب شما نخواهند داشت.
دکتر پیتر کوهن، دانشیار پزشکی از اتحادیه سلامت کمبریج (Cambridge Health Alliance) که بر روی مکمل‌ها مطالعه انجام می‌دهد، می‌گوید: «تأثیر این نوشیدنی‌ها به فرمول آنها بستگی دارد. شما می‌توانید روی یک برچسب اسم جین سینگ هندی را بنویسید، اما همین گیاه را به طرق مختلف آماده‌سازی کنید.»
دکتر لین حرف او را تأیید می‌کند و می‌گوید: «زمانی که در طب سنتی از آداپتوژن‌ها برای کاهش استرس استفاده می‌شود، معمولاً دوزهای دقیق و مناسبی از آن مورداستفاده قرار می‌گیرد. اما برای من بی‌معنی است که شما مقداری از آن را به یک نوشیدنی سالم اضافه کنید، زیرا من دوز آن را نمی‌دانم، نمی‌دانم این ماده چگونه تهیه شده و کیفیت آن چگونه است.»
نمایندگان برندهای Recess، Moment و Kin Euphorics، سه برند محبوب نوشیدنی که ادعا می‌کنند نوشیدنی آنها به آرامش شما کمک می‌کند، تأکید کردند که هدف آنها القای حس آرامش و نه درمان اختلالات اضطرابی است.
باوجوداینکه هیچ آزمایش بالینی بر روی این نوشیدنی‌ها انجام نشده است، مصرف‌کنندگان می‌گویند که ذهن آرامی دارند و خلق‌وخوی آنها بهتر شده است.
ماریون نستله، استاد تغذیه، مطالعات مواد غذایی و بهداشت عمومی در دانشگاه نیویورک، می‌گوید: «به‌احتمال زیاد تأثیر نوشیدنی‌ها بر افرادی که بهبودی در شرایط روحی خود احساس می‌کنند همانند اثر دارونما‌ها است.» او پیدایش نوشیدنیهای آرام‌بخش را با صنعت پررونق مکمل‌ها مقایسه می‌کند و می‌گوید که «قدرت تبلیغات آنها آن‌قدر قوی است که ما دوست داریم باور کنیم که نوشیدنی خاصیت درمانی دارد، حتی اگر شواهدی برای آن وجود نداشته باشد.»
منبع
https://www.nytimes.com/2021/10/15/well/eat/wellness-cbd-drinks.html
