چطور در دوران سالمندی کیفیت زندگی را حفظ کنیم؟ + به مناسبت هفته جهانی سالمندان

در 14 دسامبر 1990، مجمع عمومی سازمان ملل متحد (با قطعنامه 106/45) اول اکتبر را به عنوان روز جهانی سالمندان تعیین کرد و هر ساله شعاری از طرف سازمان ملل به مناسبت این روز در نظر گرفته میشود. در ایران نیز 9 مهر ماه هفته ای با عنوان روز جهانی سالمند برگزار می‌گردد.

در سال 2019، 703 میلیون نفر 65 سال یا بیشتر در جهان وجود داشته است. منطقه شرق و جنوب شرق آسیا بیشترین تعداد سالمندان (261 میلیون) را در خود جای داده است و پس از آن اروپا و آمریکای شمالی (بیش از 200 میلیون) قرار دارند.

طی سه دهه آینده، تعداد افراد مسن در سراسر جهان بیش از دو برابر پیش بینی می شود و در سال 2050 به بیش از 1.5 میلیارد نفر خواهد رسید. همه مناطق بین سال های 2019 تا 2050 شاهد افزایش جمعیت سالمند خواهند بود. 

رایج ترین دیدگاه در مورد پیری این است که پیری تنها بخشی از چرخه زندگی است. این یک چرخه فیزیولوژیکی پیش‌رونده است که منجر به پیری یا کاهش عملکردهای بیولوژیکی و توانایی بدن برای سازگاری با استرس متابولیک می شود. سالمندی همچنین به عنوان یک رویداد گسترده در نظر گرفته می شود که یک فرآیند فیزیکی، روانی و اجتماعی است. 

انواع سالمندی

یک تقسیم دلخواه با سه سن «پیری» وجود دارد که نقطه شروعی برای در نظر گرفتن دوره پیری است.

تقسیم اول بین 60 تا 75 سال = سالمند
تقسیم دوم بین 75 تا 85 سال = پیر
و تقسیم سوم افراد بالای 85 سال جمعیت پیر و ضعیف محسوب می شوند.

دیدگاه ها در مورد پیری

به طور سنتی، پیری به عنوان یک فرآیند منفی تلقی می شد که منجر به از دست دادن حوزه های اجتماعی، فیزیکی و شناختی می شد. در دهه 1980 دیدگاه ها در مورد پیری تغییر کرد، با دیدگاه مثبت تر در مورد پیری، از جمله تمرکز بر پیری موفق. با این حال ساختار جدیدی از پیری در حال ظهور است. در حقیقت، پیری برای اکثر افراد مسن شامل ناملایماتی مانند بیماری، ناتوانی، تنهایی و اختلالات شناختی است. تاب آوری در پیری در حال حاضر یک عامل مهم در نظر گرفته می شود. تاب‌آوری به افراد مسن اجازه می‌دهد تا با مشکلات کنار بیایند، یا علی‌رغم ناملایمات، خوب عمل کنند. هدفی که بدون توجه به شرایط می توان به آن دست یافت.

امید به زندگی در سالمندان

امید به زندگی انسان به طور چشمگیری افزایش یافته است. برآوردها حاکی از آن است که در دنیای ماقبل مدرن، امید به زندگی در تمام مناطق جهان حدود 30 سال بود. از سال 1900 میانگین امید به زندگی جهانی بیش از 50 درصد افزایش یافته است و اکنون به بالای 70 سال رسیده است. عدم تعادل امید به زندگی در بین کشورها و در داخل کشورها بسیار زیاد است. به عنوان مثال در سال 2019 کشوری با کمترین امید به زندگی جمهوری آفریقای مرکزی با 53 سال، در ژاپن امید به زندگی 83 سال است.

چگونه پیر می شویم؟ 

نشانه های پیری

در مورد مکانیسم هایی که به روند پیری کمک می کنند، بحث های زیادی بین محققان وجود دارد. با این حال، به طور گسترده پذیرفته شده است که آسیب به مواد ژنتیکی، سلول ها و بافت هایی که با افزایش سن جمع می شوند و توسط بدن قابل ترمیم نیستند، علت از دست دادن عملکرد مرتبط با افزایش سن است. 

برای توصیف بهتر فرآیند پیری، محققان شروع به شناسایی و دسته‌بندی نشانه‌های سلولی و مولکولی پیری کرده‌اند . به طور کلی پذیرفته شده است که علائم مختلف به روند پیری کمک می کنند و با هم ویژگی های قابل مشاهده پیری را تعیین می کنند. یک فرآیند مربوطه در صورتی که بدتر شدن آن باعث پیری زودرس شود، نشانه پیری محسوب می شود، در حالی که بهبود آن باعث ارتقای سلامت در طول پیری و افزایش طول عمر می شود.

علائم پیری در سالمندان :

1.    ناپایداری ژنومی
2. تخریب تلومر
3. تغییرات اپی ژنتیک
4. از دست دادن پروتئوستاز
5. اختلال در درک مواد مغذی
6. اختلال عملکرد میتوکندری
7. پیری سلولی
8. فرسودگی سلول های بنیادی
9. ارتباط بین سلولی تغییر یافته است
10. التهاب مزمن

روش برخورد صحیح با افراد سالمند چگونه است؟

پیشنهاد می‌کنیم در کنار سالمند بشینید و عکس های قدیمی را نگاه کنید و راجع به آنها صحبت کنید. یاداوری خاطرات گذشته برای سالمندان شیرین است. 

از آنها سوال کنید چه غذایی دوست دارن تا برای آنها درست کنید. اگر توان حمام رفتن ندارند آنها را به حمام ببرید. محیط زندگی شان را تمیز کنید. با انجام این کار ها، سالمندان را بسیار خوشحال و و به آنها احساس خاص بودن می دهید.

برای کاهش استرس سالمندی 5 مورد زیر را به یاد داشته باشید:

1-    ورزش روزانه مانند پیاده روی را در روتین زندگی خود قرار هید.
2-    ارتباطات اجتماعی خود را حفظ کنید. در برنامه های مختلف اجتماعی شرکت کنید. با دوستان قدیمی خود دیدار منظم داشته باشید.
3-    مراقب استرس های روزمره باشید. تمرینات تنفس، یوگا و مدیتیشن و شکر گذاری به کاهش استرس شما کمک بسیار خوبی می‌کند.
4-    مغزتان را فعال نگه دارید. گوش دادن به موسیقی های جدید، بازی های دستی، نقاشی، یادگرفتن حرفه ی جدید به تقویت ذهن شما کمک خواهد کرد.
5-    هدف داشته باشید و دلیل بیدار شدن هرروز صبح شما دنبال کردن هدفتان باشد. داشتن هدف برای هر شخصی به یک معناست. برای مثال شرکت در فعالیت های داوطلبانه یک نوع هدف است.

سالمندان چه مشکلاتی را به همراه دارند؟

با افزایش سن، بدن انسان تغییرات جسمی و روحی را به همراه دارد. و سالمندان برای داشتن زندگی بهتر میباست تلاش خود را برای سازگاری بیشتر محیط دو چندان کنند. عمده مشکلاتی که سالمندان با آنها مواجه هستن را ذکر می‌کنیم.

مشکلات روحی و تنهایی

مشکلات حرکتی به دلیل آنکه درد مفاصل و عضلات، حرکت آنها را محدود میکند و کاهش قدرت بدنی را به همراه دارد.

بیخوابی

تغییرات فیزیولوژیکی مغز در حافظه کوتاه مدت آنها اختلال ایجاد می کند و فراموشی را به دنبال دارد.

وسایل کمکی خانگی و کمکی برای سالمندان

تحرک و ایمنی دو نگرانی عمده برای خانواده های سالمندانی است که به طور مستقل زندگی می کنند. سالمندان به دلیل درد عضلات و آتروز مستعد افتادن روی زمین و آسیب‌های دیگر حتی در خانه‌های خود هستن. استفاده از تجهیزات پزشکی که برای تسهیل زندگی روزمره آنها طراحی شده است می تواند آرامش سالمندان را تا حد زیادی میتوان افزایش داد. در صورت استفاده صحیح، تجهیزات طراحی شده برای استفاده سالمندان نیز می تواند استقلال کاربر را افزایش دهد.

در زیر فهرستی از لوازم، ابزار و تجهیزات پزشکی است که کمک بزرگی به سالمندان خواهد کرد.

تخت های بیمارستانی

تخت مکانیکی یا برقی یک نوع تخت بیمارستانی و تخت مخصوص سالمندان است که با استفاده از سیستم‌های مکانیکی و برقی قابل‌تنظیم و تغییر است. با استفاده از هندل‌ها و کنترلی که در بخش‌های مختلف تخت قرار دارند، می‌توان ارتفاع و شیب تخت را تغییر داد. 

ویلچر برقی

 ویلچرهای برقی به گونه ای طراحی شده اند که جمع و جور بوده و کار با آن آسان باشد به طوری که سالمندان می توانند حتی بدون کمک از همراهانشان از ویلچر استفاده کنند. آنها استقلال سالمندان را افزایش می دهند، به ویژه از آنجایی که ویلچر ها از نوع برقی هستند. جدا از ویلچرهای برقی، اسکوترهای بزرگسال نیز جایگزین بسیار خوبی هستند.

 عصا یا واکر

اینها دستیارهای استاندارد حرکتی هستند که در دسترس سالمندان هستند. در واقع، تقریباً همه سالمندان از این لوازم پزشکی استفاده می کنند. هنگام راه رفتن برای سالمندانی که با درد عضلات و مفاصل روبرو هستن، استفاده از عصا و واکر امری ضروری است.

 بالابر

بالابر در دو نوع بالابر نشسته یا  ایستاده وجود دارد. این وسیله کمکی اغلب در بیمارستان ها و خانه های سالمندان استفاده می شود .

تشکچه برقی

گرفتگی و خشکی عضلات و بی تحرکی بدن، یکی از مشکلات اساسی سالمندان میباشد. بهترین درمان گرمادرمانی یا ترموتراپی است که تاثیر بسازایی در تحریک و کاهش درد بدن و عضلات دارند. تشکچه های برقی انتخاب خوبی برای کاهش درد عضلات سالمندان می باشد.

 

تشک مواج

اکثر سالمندان بعد از سکته یا با بالارفتن سن قادر به جابه جایی در تشک خود نیستند و در معرض خطر ابتلا به زخم بستر میشوند. پیشنهاد میشود در این مواقع حتما از تشک مواج استفاده شود. عملکرد این تشک ها بدین صورت است که متناسب با وزن بیمار تنظیم میشود و به صورت اتوماتیک هوا در تشک به گردش می افتد . توجه کنید که تشک مواج درمان نمیکند ولی به عنوان یک روش جلوگیری کننده از زخم بستر استفاده می شود.

تجهیزات پزشکی نظارت بر سلامت

تجهیزات پزشکی نظارت بر سلامت از مهم ترین لوازم پزشکی برای سالمندان هستند. همانطور که از نام آن پیداست، این تجهیزات نظارت بر سلامت برای مدیریت سلامت سالمندان طراحی شده اند. انواع مختلفی از این تجهیزات وجود دارد و هر کدام برای شرایط سلامتی یا پزشکی خاص طراحی شده اند:

نوار قلب های هوشمند

نوار قلب های بسیار سبک و کوچک هوشمند که کار با آنها ساده است و شخص سالمند میتواند نوار قلب خود را بگیرد و خروجی نوار قلب را برای پزشک خود ارسال کند، تا از سلامت سیگنال های قلبی اطمینان حاصل کند.

 

فشارسنج های دیجیتالی

از بین فشار سنج های عقربه ای و جیوه ای، بهترین انتخاب فشارسنج برای سالمندان فشارسنج های دیجیتالی میباشد، که با فشردن یک دکمه میتوانند فشار خون خود را اندازه گیری کنند.

 

گلوکومتر

این دستگاه نظارت بر سلامت سطح گلوکز خون را پیگیری می کند. این برای سالمندانی که دیابت دارند یا در معرض خطر هیپوگلیسمی هستند توصیه می شود.

 

نبولایزر

دستگاهی است که برای سالمندان یا افراد مبتلا به آسم تجویز می شود. این یک تجهیز قابل حمل است که سالمندان می توانند آن را حتی زمانی که از خانه خارج می شوند حمل کنند.

 

پدهای سرد و گرم

این پدها برای تسکین درد ضروری هستند. استفاده از آنها آسان است و برای ایجاد یک اثر تسکین دهنده در مناطق خاصی از بدن که با درد همراه است، استفاده می شود.

کمک های درد آرتریت

درد آرتریت مفاصل را در قسمت های مختلف بدن تحت تاثیر قرار می دهد. انواع مختلفی از کمک های آرتریت برای سالمندان وجود دارد که به طور خاص برای کمک به مدیریت درد طراحی شده اند، مانند پدهای گرمای مرطوب و دستکش های درمانی.

کپسول اکسیژن

طبیعی است که افراد مسن دچار مشکل در تنفس شوند. نسخه‌های قابل حمل مخازن اکسیژن که معمولاً در بیمارستان‌ها می‌بینید اخیراً در دسترس قرار گرفته‌اند تا سالمندان بتوانند در هر کجا که هستند اکسیژن‌درمانی کنند. با یک مخزن اکسیژن قابل حمل، جریان ثابتی از اکسیژن وجود دارد که به راحتی در صورت بروز مشکلات تنفسی در دسترس است.

ایمنی حمام کردن سالمندان

حمام یکی از خطرناک ترین قسمت های خانه برای سالمندان است. سرمایه گذاری در تجهیزات ایمنی حمام برای افزایش ایمنی سالمندان مهم است:

پادری های ضد لغزش داخل حمام

این امر برای جلوگیری از سر خوردن هنگام ورود و خروج از حمام ضروری است.

نصب میله داخل حمام

نصب میله داخل دیوار حمام، برای ایجاد ثبات برای سالمندان در حین حرکت در حمام طراحی شده است. که بتوانند با گرفتن میله جابه جا شوند.

نیمکت های مخصوص دوش گرفتن

این نیمکت کمک می کند تا سالمندان در هنگام دوش گرفتن با خیال راحت بنشینند. کف مرطوب می تواند یک خطر جدی ایمنی در حمام باشد.

صندلی توالت 

این یک کمک عالی برای افرادی است که به دلیل آرتروز یا پس از انجام عمل جراحی تعویض مفصل ران، محدودیت حرکتی دارند و بهتر است برای سالمندان یک صندلی توالت در حمام شان نصب شود.

 

تجهیزات ورزشی برای سلامتی سالمندان

ورزش برای سلامتی سالمندان حیاتی است. در حالی که نیازی به انجام تمرینات سنگین نیست، هر فعالیتی می تواند به تقویت عضلات و به انعطاف پذیری کمک کند. کمک های ورزشی زیر می تواند برای یک فرد مسن برای بهبود یا حفظ آمادگی جسمانی مفید باشد:

توپ های ورزشی دستی

اینها تجهیزات ورزشی همه کاره برای سالمندان هستند. آنها می توانند بازوها، شانه ها و سایر گروه های عضلانی بزرگ را تقویت کنند.

باند های ورزشی

باند های ورزشی قابل نصب به تخت و درب اتاق، به تقویت عضلات در سالمندان کمک ویژه ای می کند.

در نتیجه نیاز نیست همه ی تجهیزات گفته شده در بالا را برای سالمندان خود تهیه کنید. با توجه به شرایطی که سالمند شما دارد، نیاز های سالمند را بسنجید و تجهیزات را تهیه کنید.