ما برای این که بتوانیم زنده بمانیم باید نفس بکشیم. بیماران مبتلا به آسم و بیماری های ریه و قلب گاهی نمی‌توانند به درستی نفس بکشند و به دستگاهی برای  نفس کشیدن احتیاج دارند. ریه های انسان در شرایط عادی در طول عملکرد طبیعی بدن اکسیژن بیشتری دریافت می‌کنند. اگر ریه ها بنابر شرایط مختلف و به دلیل بیماری‌های مختلف عملکرد طبیعی خود را از دست بدهند، سیستم ایمنی سلول های محافظ را به سمت ریه ها می‌فرستد. پس از این، رگ های اطراف ریه ها منبسط شده و هوا متفاوت ازحالت عادی وارد ریه‌ها می شود. در این موارد با استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی یا همان ونتیلاتور، کمبود ظرفیت ریه جبران شده و با بهبود جریان هوا از انسداد ریه دراین بیماران جلوگیری می‌شود.

استفاده از دستگاه ونتیلاتور در خانه

در زمان قدیم عموم مردم گمان می‌کردند استفاده از دستگاه های تولید کننده تنفس مصنوعی مانند دستگاه ونتیلاتور صرفا در بیمارستان و محیط های درمانی امکان پذیر است؛ در حالی که گمان غلط بوده و امروزه با تولید این دستگاه این امکان برای افراد بیمار که مشکل تنفسی دارند فراهم شده است. این دستگاه باعث وارد شدن هوا به داخل ریه ها می‌شود و امکان خارج کردن اکسیژن از ریه را به راحتی برای بیمار فراهم می‌کند. دستگاه تنفسی ونتیلاتور برای افرادی که به صورت موقت یا به طور دائم دچار مشکلات تنفسی شده اند، لازم و ضروری است.

دستگاه ونتیلاتور (Ventilator) چیست؟

دستگاه ونتیلاتور(ventilator) دستگاه تنفسی بوده که برای بیمارانی که مشکلات تنفسی موقت یا دائمی دارند و نمی‌‌توانند به تنهایی نفس بکشند، است. درگذشته این دستگاه  فقط در بیمارستان ها مورد استفاده بود، اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی بیماران تنفسی از ونتیلاتور در منزل خود بهره می‌برند. فرض بر این بود که فقط پرسنل پزشکی مهارت های لازم برای استفاده از دستگاه ونتیلاتور را دارند، اما با گذشت زمان بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی نیاز به استفاده طولانی مدت از دستگاه تنفس مصنوعی پیدا کردند، از طرفی تمایلی به ماندن طولانی مدت در بیمارستان نداشتند، بنابراین ازاین دستگاه در خانه بهره بردند. در نتیجه این امر خانواده این بیماران را مجبورکرد تا نحوه استفاده صحیح ازاین دستگاه را در خانه یاد بگیرند. با کمی تمرین، اکثر افراد به عنوان یک پرستار سالمند یا پرستار کودک به راحتی می‌توانند نحوه مراقبت از بیمار و استفاده از دستگاه ونتیلاتور را در خانه بیاموزند.

انسان چگونه نفس می‌کشد؟

مهمترین عضله در تنفس عضله دیافراگم است . تنفس با کمک یک سیستم عضلانی انجام می‌شود که حجم قفسه سینه را تغییر داده و سپس فشار منفی و مثبت ایجاد می‌کند. به عبارتی فشاری ایجاد می‌شود که هوا را به داخل و خارج از ریه ها حرکت می‌دهد.

انواع دستگاه ونتیلاتور

 استفاده از این دستگاه  به شدت بیماری تنفسی، سطح هوشیاری بیمار و مدت زمان استفاده  بیمار بستگی دارد. بسته به اینکه اشکال مختلفی دارد می‌توان آن را در چند نمونه طبقه بندی کرد که در ادامه شرح خواهیم داد.

ونتیلاتور فشار منفی(Negative Pressure Ventilator)

ونتیلاتور های فشار منفی، اولین دستگاه های تهویه مصنوعی محفظه ای شکل بوده که تمام بدن انسان به جز سر و گردن در داخل آن قرار می‌گیرد. در طی فرآیند استنشاق، هوای اتاق تخلیه شده و فشار منفی در داخل اتاق ایجاد می‌‌شود که باعث کشیده شدن و انبساط دیواره سینه خواهد شد.

ونتیلاتور فشار مثبت (Positive Pressure Ventilator)

ونتیلاتورهای فشار مثبت که به آنها ونتیلاتورهای بیمارستانی و خانگی نیز گفته می‌‌شود، در محیط‌های توانبخشی و سرپایی، غیرتهاجمی و تهاجمی با استفاده از لوله‌گذاری استفاده می‌‌شوند و بازدم فشار آن‌ها حجم و مدت معمولی را داشته که از نظر ظاهری شبیه هم هستند. در ونتیلاتورهای فشارمثبت، در حین تنفس، گاز با فشار مثبت بالاتر از فشار محیط به ریه ها فرستاده شده و باعث انبساط قفسه سینه می‌شود. در یک ونتیلاتور خوب و موثر، نصب لوله تراشه به عنوان راه هوایی مصنوعی ضروری می‌باشد تا در طی فرآیند تنفس، حجم معینی از هوا با فشار مناسب وارد ریه ها شود.

دستگاه ونتیلاتور فشارثابت

 در  این دستگاه ونتیلاتور جریان هوای ثابت، زمانی که فشار راه هوایی، فرد را به یک سطح از پیش تعیین شده برساند، متوقف می‌کند. اگر فشار درسطح بالایی تنظیم شود، هوای بیشتری به ریه ها منتقل می‌شود. در این نوع تنفس فشار هوای بیمار ثابت و حجم آن تغییر می‌کند.

دستگاه ونتیلاتور پرتابل

این دستگاه معمولا برای افرادی که بر اثر حوادث رانندگی و یا بر اثر جنگ دچار مشکلات تنفسی به صورت کوتاه مدت شده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. دستگاه ونتیلاتور سیستم هوشمندی داشته و تغییرات فشار هوایی را حس می‌کند تا اگر تنفس بیمار غیرارادی شد به صورت اتوماتیک عملکرد خود را با بیمار کنترل کند. به‌صورت کلی این دستگاه را به دو دسته کلی تقسیم می‌کنند که هر دو دستگاه عملکردی تقریبا مشابه با یک دیگر دارند.

 

دستگاه ونتیلاتور پرتابل خانگی

از کاربردی‌ترین تجهیزات پزشکی که اخیرا از آن در منازل زیاد استفاده شده است، دستگاه ونتیلاتور پرتابل خانگی است. دستگاه ونتیلاتور پرتابل خانگی در بیشتر موارد برای بیماران با اختلالات تنفسی به صورت مزمن، و بیماران دارای اختلالات عصبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با تهیه دستگاه ونتیلاتور پرتابل دیگر نیاز نیست بیمار با مشکل تنفسی مدت زمان طولانی در بیمارستان برای داشتن تنفس مصنوعی بستری باشد. این دستگاه  قادر به کنترل و تنظیم فشار تنفسی، مودهای متنوع تنفسی نیز می‌باشد.

 

دستگاه ونتیلاتور پرتابل بیمارستانی

در بعضی موارد که حساس و ضروری هستند از جمله زمان جابه‌جایی بیماران در بیمارستان برای بخش های مختلف مانند: زمان عکس برداری یا جراحی، ممکن است مشکلات مختلفی مثل ایست قلبی- تنفسی رخ داده و جان بیمار به خطر افتد. در چنین شرایط حادی با استفاده از متصل کردن دستگاه ونتیلاتور پرتابل بیمارستانی از بروز حوادث ناگوار برای جان بیماران جلوگیری می‌شود.

 

دستگاه ونتیلاتور تنفسی کرونا

با افزایش ویروس کرونا و فراگیر شدن آن در جوامع و مشکلاتی که در تنفس بیماران ایجاد شده است، برضرورت تهیه این دستگاه افزوده شده است. یکی از عوارض شایع بیماری کرونا درگیر شدن ریه های فرد بیمار و کاهش توانایی ریه در جذب اکسیژن و انتقال خون است. دستگاه ونتیلاتور تنفسی کرونا با پوشاندن کامل بینی و دهان، و تغییر فشار هوا به صورت هوشمند، بیمار را وادار به نفس کشیدن می‌کند و باعث می‌شودکه ریه‌ها دم و بازدم با کیفیت‌تر و بهتری داشته باشند.

 

دستگاه ونتیلاتور icu

در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان و به ویژه در قسمت  icuآن ، یکی از تجهیزات پزشکی خیلی ضروری، خرید ونتیلاتور icu است. این دستگاه در سایزهای مختلف و در جهت کاربردهای متفاوت ساخته شده و دستگاه ونیتلاتور icu با دقت بسیار بیشتری کار می‌کند. این دستگاه ونتیلاتور ثابت است و در زمانی که نیاز به جابه‌جایی بیمار وجود ندارد، از این دستگاه استفاده می‌شود. نحوه عملکرد این دستگاه بدین گونه است که ابتدا میزان اکسیژن مورد نیاز برای فرد بیمار درون ریه‌های آن دمیده شده و درآخر با مکثی کوتاه آن را خالی می‌کند. در این عملکرد اکسیژن به تمام قسمت‌های بدن فرد رسیده واتفاقات ناگوار و مرگ برای بیمار اتفاق نمی‌افتد. این دستگاه نیز همانند دیگر دستگاه‌های ونتیلاتورکه در بالا توضیح دادیم به صورت فشار منفی و فشار مثبت ساخته و عرضه شده است. برای تهیه دستگاه ونتیلاتور icu یا سایر دستگاه‌های اکسیژن ساز می‌توانید از طریق مدینیوم  اقدام به خرید با کیفیت ترین نوع محصول نمایید. با وجود این که استفاده از این دستگاه برای سلامت فرد و تنفس او کمک کننده است، اما به دلیل عوارض ناشی از بی تحرکی او باعث بروز مشکلات دیگری می‌شود. در این دستگاه ونتیلاتور، بر خلاف روش تحریک فیزیکی ریه هوای استنشاقی مورد نیاز برای نفس کشیدن بیمار با فشار بیشتری از اتمسفر به داخل هم دهان و هم بینی فرد بیمار پمپاژ شده وپس از چند ثانیه این فشار قطع می‌شود و بیمار زنده می‌ماند. یکی از کاربردی‌ترین دستگاه ونتیلاتور icu، فشار مثبت است. مدل فشار مثبت ونتیلاور انواع مختلفی داشته که عبارت هستند از ونتیلاتورهای زمان ثابت، ونتیلاتورهای حجم ثابت، ونتیلاتورهای فشار ثابت، ونتیلاتورهای فرکانس بالا. دستگاه‌های ونتیلاتور انواع مختلف داشته که عملکرد متفاوت و تفاوت‌‌های جزئی باهم دارند. از هر یک از دستگاه های ونتیلاتور متناسب با شرایط و نیاز بیمار استفاده خواهد شد.

چه کسانی به دستگاه ونتیلاتور احتیاج دارند؟

اگر فرد دارای بیماری باشد که نتواند به درستی عمل تنفس را انجام دهد، به دستگاه ونتیلاتور احتیاج دارد. بعضی از بیماری‌هایی که بر تنفس تاثیرگذاشته و می‌تواند باعث تنگی نفس شود که به این دستگاه احتیاج پیدا می‌کنند، را در ادامه شرح می‌دهیم:

• سکته
• سپسیس
• فلج اطفال
• ذات الریه
• آسیب سر
• بیماری ریه
• آسیب نخاعی
• ایست ناگهانی قلب
• سندرم دیسترس تنفسی نوزادان
• سندرم دیسترس حاد تنفسی (ARDS)
• بیماری COVID-19
• افرادی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند.

 

مراقبت‌های مورد نیاز در زمان استفاده از ونتیلاتور

تنظیمات و حالت‌های تهویه را بررسی کنید.

هرگاه به اتاق بیمار وارد شدید، به علائم حیاتی او توجه کنید، سطح اکسیژن (SPO2 ) را از روی دستگاه ونتیلاتور بررسی کنید، به صدای تنفس بیمار گوش دهید و تغییرات تنفس را نسبت به یافته های قبلی خود یادداشت کنید. همچنین سطح درد و اضطراب بیمار را ارزیابی کرده و به خاطر بسپارید.

جلوگیری از عفونت بیمار درهنگام استفاده از ونتیلاتور

• قسمت بالایی تخت را ۳۰ تا ۴۵ درجه بالا آورید.
• هر روز، مقدار استفاده از آرام بخش را کم کرده و آمادگی برای خارج کردن لوله را ارزیابی کنید.
• برای پیشگیری از بیماری زخم معده، از یک مسدود کننده هیستامین-۲ مانند فاموتییدین استفاده کنید.
• برای پیشگیری از ترومبوز وریدی عمیق، از یک دستگاه فشرده سازی متناوب بهره ببرید.
• برای مراقبت های دهانی روزانه از کلرهگزیدین استفاده کنید.

جلوگیری از بی ثباتی همودینامیک

هر ۲ تا ۴ ساعت یک‌بار فشار خون بیمار را کنترل کنید، به ویژه پس از تنظیم یا تغییر تنظیمات دستگاه ونتیلاتور. این دستگاه در زمان دم باعث ایجاد فشاردر قفسه سینه می‌شود، که باعث فشار برروی عروق خونی شده و ممکن است جریان خون به قلب را کاهش دهد. در انتها فشار خون ممکن است کاهش یابد. برای حفظ ثبات همودینامیک، لازم است مایعات  IV را افزایش داده یا دارویی مانند دوپامین یا نوراپی نفرین را طبق تجویزپزشک تزریق کنید.

 دستگاه ونتیلاتور را حذف کنید

به محض این که علائم بیمار رو به بهبوی رفت و او قادر به تنفس خودبه‌خودی شد، تیم مراقبت های پزشکی دستگاه تهویه را حذف خواهند کرد. روش های برداشتن دستگاه ونتیلاتور ممکن است با توجه به امکانات و شرایط بیمار متفاوت باشد.  برای بعضی از بیماران هفته ها زمان و کمک لازم است تا بتوان لوله های این دستگاه را خارج کرد، و در برخی دیگر اصلا نمی توان لوله های دستگاه ونتیلاتور را برداشت!  

هشدارهای دستگاه ونتیلاتور

هشدار	علت	راهکار
Mains Disconnect Keine Netzspannung	سیم برق قطع شده است	سیم برق را دوباره وصل کنید
Ext. Battery Lost Keine Batterie	سیم باتری خارجی قطع شده است.این آلارم موقعی داده می‌شود که دستگاه ونتیلاتور به باتری خارجی وصل باشد.	سیم باتری خارجی را دوباره وصل کنید.
Low battery Batterie entladen	سطح شارژ باتری داخلی کم می باشد.( کمتر از ۲۰ % )	دستگاه را سریعا به برق وصل کنید تا باتری داخلی شارژ گردد.
Connect Circuit Schlauchsystem anschließen  .	مدار تنفسی به دستگاه اشتباه وصل شده است. مدار تنفسی از دستگاه جدا شده است.	مدار تنفسی را دوباره وصل کنید.
Prox. P. Lost Kein prox. Druck	سنسور فشار قطع شده است	سنسور فشار را  وصل کنید.
High Pressure Druck HOCH	یکی از اجزای مدار تنفسی مسدود شده است.	مدار تنفسی را نگاه کنید و در صورت خمیدگی آن را صاف کنید.
Low Vti or Low Vte Vti TIEF oder Vte	حجم کم دم و بازدم	مدار تنفسی را چک کنید
High Vti Vti HOCH	حجم بالای دم	مدار تنفسی را چک کنید و مطمئن باشید که نشتی ندارد
Tech [n]	هشدار فنی	شماره قید شده نوع هشدار را مشخص می کند با واحد پشتیبانی تماس بگیرید
Check Date & Time Datum & Zeit prüfen	سطح شارژ باتری بکاپ ( باتری حافظه ) پایین می‌باشد	دستگاه را سریعا به برق وصل کنید تا باتری بکاپ شارژ گردد.