رادیوگرافی دندانپزشکی

یکی از روش‌های سریع برای تشخیص پوسیدگی‌های دندانی، آبسه دندانی و نقص‌های فک و دندان عکس برداری به کمک دستگاه رادیوگرافی دندانپزشکی است. این رادیوگرافی به دو دسته‌ی داخل دهانی و خارج دهانی تقسیم می‌شوند. کاربرد رادیوگرافی دندانپزشکی داخل دهانی، شامل تشخیص پوسیدگی، مشاهده وضعیت دندان های در حال رشد، مشاهده‌ی ریشه‌های دندان است. اما در رادیوگرافی دندانپزشکی خارج دهانی عکس برداری در خارج دهان انجام می‌شود. کاربرد رادیوگرافی دندانپزشکی خارج دهانی به‌ بررسی رابطه دندان ها و فک، استخوان های اطراف صورت، دندان‌های تحت فشار و... است. رادیوگرافی سفالومتری، رادیوگرافی پانورامیک، رادیوگرافی دیجیتالی، ام ار ای و ... از انواع رادیوگرافی خارج دهانی هستند. دستگاه رادیوگرافی دندانپزشکی از 3 بخش اصلی هد رادیوگرافی، تایمر و پایه ستون بازو تشکیل شده است.

 انواع رادیوگرافی دندانپزشکی داخل دهانی

رادیوگرافی دندانپزشکی Periapical

رادیوگرافی دندانپزشکی پری‌اپیکال در یک زمان یک یا دو دندان را نشان می‌دهد، از تاج تا ریشه و قسمتی پایه‌ای که به فک متصل می‌شود را نشان می‌دهد. تغییرات غیرطبیعی در ریشه‌ها و استخوان را این رادیوگرافی به خوبی نشان می‌دهد.

رادیوگرافی دندانپزشکی  Bitewing

این نوع رادیوگرافی بایت وینگ کرون دندان های عقب را نشان می‌دهند. در رادیوگرافی بایت وینگ فرد وسیله ای مخصوص را گاز می‌گیرد که نوار اشعه X در جای خود ثابت باشد. کاربرد رادیوگرافی بایت وینگ پوسیدگی بین دندان‌های عقب، بیماری‌های لثه‌‎ای را نشان می‌دهد.

رادیوگرافی دندانپزشکی  Occlusal

در رادیوگرافی دندانپزشکی اکلوزال که نشان دهنده‌ی سطح اکلوزال دندان‌ها است، از رادیوگرافی های دیگر بزرگتر بوده و رشد دندان های کودکان را نشان می‌دهد.

رادیوگرافی دندانپزشکی Tomography

رادیوگرافی دندانپزشکی توموگرافی به بررسی بخش هایی که به‌سختی قابل ‌مشاهده هستند و یا توسط قسمت‌های دیگر بسته‌شده‌اند میپردازد .

رادیوگرافی دندانپزشکی  Digital radiography

رادیوگرافی دندانپزشکی دیجیتالی یکی از جدیدترین متد‌های اشعه ایکس میباشد. در این روش تصاویر دو بعدی، وارد کامپیوتر شده و بعد چاپ می‌شوند. برای کمک به دندان پزشکان عکس گرفته شده را می‌توان بزرگتر کرد تا به تشخیص دندان پزشک کمک بهتری کند.

رادیوگرافی دندانپزشکی خارج دهانی

در این نوع رادیوگرافی عکس‌برداری از ناحیه بیرونی دهان انجام می‌شود. در آن نوار بر قسمت بیرونی دهان قرار می‌گیرد و علاوه بر اینکه عکس‌برداری از دندان‌ها انجام می‌شود، ‌اطلاعات بسیار خوبی از فک و همچنین جمجمه در اختیار پزشک قرار می‌دهد. البته استفاده رادیوگرافی دندانپزشکی خارج دهانی بیشتر به‌منظور عکس‌برداری از فک و جمجمه بوده و کاربردی در تشخیص بیماری قسمت‌های داخلی دهان ندارد.

کاربرد رادیوگرافی دندانپزشکی خارج دهانی

• بررسی رشد و پیشرفت دندان‌ها و همچنین بیماری‌های دندانی و دهانی
• بررسی دندان‌های تحت‌فشار
• بررسی رابطه بین دندان‌ها و فک
• بررسی استخوان‌های تمام‌ صورت و همچنین تشخیص بیماری‌های احتمالی استخوان‌های صورت

انواع رادیوگرافی دندانپزشکی خارج دهانی

رادیوگرافی OPG

 تمامیی دندان‌ها به تصویر کشیده شده که شامل مناطق فک پایینی و بالایی می‌شود.

رادیوگرافی سفالومتری

 از یک قسمت سر گرفته می‌شود و می‌تواند مشکلات بین دندان و فک را مشخص کند.

رادیوگرافی مخروطی

دستگاهی به‌صورت چرخشی بر دورتادور سر حرکت می‌کند و می‌تواند از بافت‌های استخوانی، عصب و همچنین استخوان‌ها عکس‌برداری کند.

سی‌تی‌اسکن استاندارد

برای بررسی جایگاه و همچنین اندازه ایمپلنت به کار می‌رود و دستگاه از اطراف سر بیمار که در حال خوابیده قرار دارد تصویربرداری می‌کند.

 رادیوگرافی توموگرافی

 از انواع رادیوگرافی دندانپزشکی خارج دهانی است، که  نواحی کور و پوشیده شده با بافت‌های دهانی دیگر را به‌صورت خطی نشان می‌دهد.

 رادیوگرافی سیالوگرافی

 برای اینکه پزشک بتواند به مشکلات غدد بزاقی در دهان پی ببرد از این روش استفاده می‌کند. در این روش رادیوگرافی دندانپزشکی خارج دهانی ابتدا رنگ مخصوصی به داخل دهان تزریق می‌شود و سپس دستگاه از طریق اشعه ایکس به تصویربرداری می‌پردازد.

رادیوگرافی دندان به‌صورت دیجیتالی

این نوع از رادیوگرافی دندانپزشکی تصویر را به‌صورت مستقیم و بدون معطلی در همان لحظه به نمایش درمی‌آورد.

اجزای تشکیل دهنده ی رادیوگرافی دندانپزشکی:

تیوپ اشعه ی ایکس: ساختار این تیوپ مانند رادیولوژی است و شامل کاتد و آند و محفظه ی خلا، فیلتر و کولیماتور می‌باشد.

اپلیکاتور: وظیفه ی اپلیکاتور، تعیین محل برخورد پرتو به بافت است. در محل خروجی پرتو از تیوپ پس از کولیماتور یک اپلیکاتور قرار دارد.

پایه و بازوی نگه دارنده: کل سیستم تیوپ و اپلیکاتور بر روی پایه و بازوی نگهدارنده قرار دارد.

ژنراتور: ژنراتور دستگاه های تک دندان معمولا ساده است و بروی پایه جاسازی می‌شود. ولتاژ این دستگاه‌ها معولا 70-50 kvp است.

کلید پرتودهی: مستقیما به ژنراتور متصل است و طول کابل اتصال حداقل 2 متر است.

 فیلم رادیوگرافی: دستگاه  ظهور فیلم تک دندان در واقع یک تاریک‌خانه دندان پزشکی کوچک است که تمام اجزای آن در یک جعبه جاسازی شده که ظاهر سازی فیلم توسط کاربر از بیرون انجام می‌گیرد.

آیا اشعه رادیوگرافی دندانپزشکی خطرناک است؟

بله، برای مادران شیرده و بانوان محترمی که باردار هستند یا قصد باردار شدن را دارند خطرناک است. استفاده از پیش بند های سربی، قرار گرفتن در معرض رادیوگرافی را بسیار کاهش می‌دهد.(البته نظر پزشک متخصص زنان و زایمان با توجه به شرایط مادر و جنین را در نظر داشته باشید). استفاده از اشعه ایکس برای تصویربرداری دندانی بسیار کم است، بنابراین برای کودکان و بزرگسالان ایمن محسوب می‌شود.

 نکاتی برای خرید رادیوگرافی دندانپزشکی

اگر برای انجام کارهای مختلف کلینیک دندانپزشکی خود هنوز از فیلم‌های x-ray قدیمی استفاده می ‌کنید، بهتر است استفاده از دستگاه‌های رادیوگرافی دیجیتال را امتحان کنید. اطمینان حاصل کنید که دستگاهی که قصد خرید آن را دارید، از دستگاهی که در حال حاضر از آن استفاده می‌کنید، کارآمدتر بوده و روند تشخیص، توضیح به بیمار و برنامه ریزی جهت درمان را آسان‌تر می‌کند. به دلیل بالا بودن قیمت دستگاه رادیوگرافی دندانپزشکی، بهتر است بدانید که با چند بار استفاده از این دستگاه، می‌توانید هزینه ‌های اولیه خود را بازپرداخت کنید تا از لحاظ مالی به مشکل برنخورید. اطمینان حاصل کنید که فروشگاهی که از آن خرید می‌کنید، آموزش، پشتیبانی و خدمات پس از فروش داشته باشد.  مدت زمان اکسپوز و کیفیت بازو ها و ولتاژ و جریان تیوب بسیار اهمیت دارد و  باید مورد بررسی قرار گیرد.