دستگاه اکسیژن ساز چیست؟
دستگاه تنفسی انسان‌ها وظیفه تامین اکسیژن مورد نیاز را برای تمامی سلول‌های بدن دارند همچنین می‌توانند کربن دی اکسید تولید شده را دفع کنند. درواقع تامین اکسیژن مورد نیاز بصورت خودکار و ناخوداگاه انجام می‌شود. بدون وجود اکسیژن زنده ماندن افراد تحت تاثیر قرار خواهد گرفت البته انجام بسیاری از فرایندهای حیاتی بدن نیز به وجود اکسیژن بستگی دارد.
بدن برخی از افراد توانایی تولید و استفاده از اکسیژن ندارد. در همین راستا بسیاری از بخش‌های مختلف آنها به خوبی کار نمی‌کند و حتی امکان دارد فقدان اکسیژن با تهدید مرگ به همراه باشد. وجود این ماده حیاتی در بدن آنچنان اهمیت دارد که پزشک ممکن است آن را برای بسیاری از بیماران تجویز کند.
با پیشرفت تکنولوژی و علم دستگاه‌های تولید شده است که اکسیژن مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند. درواقع برای افرادی تجویز خواهد شد که بدن آنها با کاهش اکسیژن رو در رو است. دستگاه اکسیژن ساز، دستگاهی است که بیماران خاص به آن احتیاج دارند. اما آیا می‌دانید چه کسانی به دستگاه اکسیژن احتیاج دارند؟ عملکرد دستگاه اکسیژن چگونه است؟ تمیز کردن و شیوه نگهداری دستگاه اکسژن ساز بلد هستید؟
دستگاه اکسیژن ساز
اگر پزشک شما استفاده از دستگاه اکسیژن‌ساز را برای شما تجویز کرده است، ممکن است کنجکاو شوید درباره عملکرد و نحوه استفاده از دستگاه اکسیژن ساز اطلاعات کسب کنید. خرید و کسب اطلاعات درباره دستگاه اکسیژن ساز آنچنان پیچیده نیست و با مطالعه این مقاله می‌توانید اطلاعات خود را افزایش دهید.
دستگاه اکسیژن ساز، دستگاهی برای آرامش افراد دارای بیماری‌های مختلف تنفسی است. افرادی که اکسیژن خون پایینی دارند می‌توانند از دستگاه اکسیژن ساز استفاده کنند. درواقع این دستگاه هوا را فیلتر می‌کند سپس پس از فشرده‌سازی نیتروژن را حذف می‌کند. درنهایت با حذف نیتروژن، اکسیژن غلیظ می‌شود و بیماران می‌توانند به راحتی از طریق دستگاه اکسیژن ساز نفس بکشند.
حال بنظر شما چه بیمارانی احتیاج فوری به دستگاه اکسیژن ساز دارند؟ درصورت عدم تامین اکسیژن توسط دستگاه اکسیژن ساز چه مشکلاتی برای این افراد پیش می‌آید؟
دلایل استفاده از دستگاه اکسیژن ساز
درحالت کلی دستگاه اکسیژن ساز برای افرادی است که ریه‌شان نمی‌تواند اکسیژن کافی را جذب کند در نتیجه اکسیژن خونشان کاهش می‌یابد. حتما اولین بیماری که به ذهنتان خطور کرد برای استفاده از دستگاه اکسیژن ساز، بیماری آسم است. دلایل بسیار زیادی برای خرید و استفاده از این دستگاه اکسیژن ساز وجود دارد زیرا عده‌ای تنها برای درمان استفاده می‌کنند و عده دیگر بدلیل بهبود دستگاه اکسیژن ساز را خریداری می‌کنند.
برای تجویز استفاده از دستگاه اکسیژن ساز، پزشک حتما انجام آزمایش خون برای تعیین سطح اشباع اکسیژن را انجام می‌دهد. پس از مشاهده نتیجه تصمیم می‌گیرد آیا باید دستگاه اکسیژن ساز خریداری شود یا خیر!
برخی از بیماران نیازمند استفاده از دستگاه اکسیژن ساز برای تامین اکسیژن بصورت محدود را دارند. عده دیگر بایستی در دراز مدت از دستگاه اکسیژن ساز استفاده کنند یعنی این افراد نیاز به اکسیژن درمانی طولانی مدت دارند.
بیماری‌هایی که با اکسیژن بهبود می‌یابند
برخی از بیماری‌های حاد درجهت درمان بایستی بصورت کوتاه مدت از دستگاه اکسیژن ساز استفاده کنند. بهتر است ابتدا با دلایل استفاده از دستگاه اکسیژن ساز برای بیماری‌های حاد آشنا شوید.
آسم: داروهای مختلفی برای کنترل و درمان آسم وجود دارد. آسم درصورتی ایجاد می‌شود که بدن و سطح ریه شما مخاط بسیار زیادی تولید کند در نتیجه دیگر شما نمی‌توانید همانند قبل نفس بکشید. تولید بیش از حد مخاط شما را مبتلا به بیماری آسم می‌کند. کسانی که به این بیماری مبتلا هستند تامین اکسیژن با دستگاه اکسیژن ساز می‌تواند یک راه امید بخشی برای ادامه مسیر باشد.
سندروم دیسترس تنفسی: همه افراد می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند اما بیشتر، کودکان را درگیر می‌کند. می‌توان اینطور گفت نوزادانی که پیش از موعد به دنیا می آیند، سورفکتانت تولیدی به اندازه کافی نیست به همین دلیل نمی‌تواند خوب تنفس کنند. درنهایت دستگاه اکسیژن ساز می‌تواند فرایند اکسیژن درمانی انجام دهد تا سطح اکسیژن نوزادان کنترل شود.
ذات الریه: اکسیژن درمانی از طریق دستگاه اکسیژن ساز برای افراد مبتلا به ذات الریه نتایج امیدبخشی را ثبت کرده است. کسانی که مبتلا به ذات الریه هستند در معرض شدید خطر مرگ قرار می‌گیرند و ریه آنها دچار التهاب خواهد شد که بسیار نگران کننده است
بیمارانی که بایستی در دراز مدت از دستگاه اکسیژن ساز استفاده کنند
باید بدانید علاوه بر بیماری‌های فوق بسیاری از بیماران بایستی در دراز مدت و در مدت بسیار طولانی از دستگاه اکسیژن ساز استفاده کنند. برای مثال افرادی که به آپنه خواب مبتلا می‌شوند بهتر است یک دستگاه اکسیژن ساز همواره در کنار بستر خواب آنها باشد. گرچه این بیماری تنها با اکسیژن درمانی بوسیله دستگاه اکسیژن ساز درمان نمی‌شود ولی دستگاه اکسیژن ساز می‌تواند بهترین پیشنهاد بزای این افراد باشد.
همچنین 16 میلیون نفر در سراسر دنیا مبتلا به بیماری انسداد مزمن ریوی هستند. فرایند جذب اکسیژن در این بیماران بسیار دشوار انجام می‌شود درنهایت فرد نمی‌تواند نفس بکشد. برای بهبود شرایط بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریوی دستگاه اکسیژن ساز می‌تواند کمک کننده شرایط سخت آنها باشد.
دستگاه اکسیژن ساز چگونه کار می‌کند؟
اگر تصور می‌کنید دستگاه اکسیژن ساز به شما اکسیژن مایع و یا گاز را تحویل می‌دهد سخت دچار اشتباه شده‌اید. اینطور نیست که دستگاه اکسیژن ساز در مدت چند ثانیه اکسیژن بسازد. دستگاه اکسیژن می‌تواند برندهای مختلف باشد ولی عملکرد و نوع تلاش آنها به مراتب بیشتر خواهد بود. تنظیمات و خلاصه دستور قبل از استفاده از دستگاه اکسیژن ساز بدین صورت است:
- فشرده سازی هوا که بنظرم لازمه درست کار کردن است.
- حال که دستگاه می‌تواند فشرده سازی را به خوبی انجام شود بایستی هوا را از اطراف بیماری بیگیرد.
- برخی از دستگاه‌ها برای تحویل اکسیژن تنظیمات مخصوص به آن را دارند که بسیار کاربردی است.
- حال دستگاه اکسیژن ساز نیتروژن هوا را کم می‌کند و اکسیژن را غلیظ می‌کند. (هوای اطراف ما معمولا دارای 78 درصد نیتروژن و 21 درصد اکسیژن است)
- استفاده از اکسیژن در حال ساخت دستگاه اکسیژن ساز
بهتر است بدانید برخی از بیماران در گذشته از مخزن‌های اکسیژن استفاده می‌کردند. زمانی که اکسیژن موجود در آن کاهش می‌یافت و تمام می‌شد حال بایستی مخزن را پر از اکسیژن کنند. این بیماران بصورت مرتب بایستی با پزشک در ارتباط باشند اما دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل با دریافت و افزایش اکسیژن خون را می‌تواند بصورت دائمی تضمین کند.
دستگاه اکسیژن ساز شامل چه چیزهایی است؟
دستگاه اکسیژن ساز شامل چه چیزهایی است؟ دستگاه اکسیژن ساز چه اجزایی دارد؟
دستگاه اکسیژن ساز دارای اجزای نسبتا زیادی است که بهتر است درباره آنها و نحوه تمیز کردن آنها اطلاع داشته باشید. دستگاه اکسیژن ساز شامل موارد زیر است:
- فیلترهای ورودی
- ماسک اکسیژن
- محفظه اکسیژن
- شلنگ یا لوله اکسیژن
- ظرف مرطوب کننده
تعداد کل اجزای دستگاه اکسیژن ساز بستگی به برند و نوع دستگاه دارد یعنی می‌تواند لوازم جانبی آن افزایش یابد. برای مثال در برخی از برندها کیف محفظه در کنار سایر بخش‌ها قرار دارد.
اجزای دستگاه اکسیژن ساز نیاز به مراقبت جدی دارند بایستی در کنالر مراقبت به فکر تمیز کردن اجزای این دستگاه باشید. لوله یا ماسک صورت بهتر است بطور مداوم با آب گرم و صابون شسته شود البته اگر بیمار بودی تعداد دفعات شستشو را بالا ببرید. توجه کنید هرگز نباید آب وارد لوله شما شود.
نکته بعدی که بسیار حائز اهمیت است، شستشو ظرف رطوبت ساز است. ظرف رطوبت ساز در معرض بسیاری از آلودگی‌ها و میکروب‌ها قرار دارد. هر 3 روز یکبار بایستی با آب داغ بشویید البته بهتر است این بخش از دستگاه را در مخلوطی از سرکه و آب قرار دهید تا میکروب‌های آن از بین بروند.
برای تمیز کردن فیلترها نیز توصیه می‌شود هفته‌ای یکبار فیلتر اول را بشویید. دقت کنید پس از شست و شو فیلتر کاملا خشک باشد سپس فیلتر را روی دستگاه اکسیژن ساز نصب کنید. فیلر دوم یعنی فیلتر هپا نیز با توجه به نوع و برند دستگاه اندازه‌های مختلفی دارد البته زمان تعویض فیلتر هپا نیز بستگی به برند دستگاه اکسیژن ساز خواهد داشت.
بهترین فاکتورها برای انتخاب دستگاه اکسیژن ساز
دستگاه اکسیژن ساز در دو نوع قابل حمل و ثابت در بازار در دسترس است. هر فرد با توجه به عوامل مدنظرش بایستی یکی از این دو دستگاه را خریداری کند. البته باید بدانید مکانیسم تولید اکسیژن در هر دو دستگاه اکسیژن ساز مشابه است، از مهم‌ترین تفاوت این دو دستگاه می‌توان به استفاده از جریان برق اشاره کرد. برای مثال اگر به برق مستقیم دسترسی ندارید دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل می‌تواند بهترین دستگاه برای شما باشد زیرا علاوه بر اتصال به جریان برق دارای باتری نیز است. علاوه بر آن بدلیل اینکه قابل حمل است، دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل وزن کمتری نیز دارد.
حال تصور می‌کنیم شما می‌خواهید تشخیص دهید آیا این دستگاه اکسیژن ساز برای شما بهتر است یا خیر چه می‌کنید؟ چه عواملی می‌تواند در انتخاب دستگاه اکسیژن ساز موثر باشد؟
- هزینه
- روش تولید اکسیژن
- وزن
- عمر باتری
- زمان شارژ شدن باتری
- ضمانتنامه
- سهلوت کار کردن با آن
شما می‌توانید با استفاده از موارد فوق بهترین انتخاب را داشته باشید. توجه داشته باشید این دستگاه کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد بنابراین بایستی در انتخاب آن هوشمند عمل کنید. همچنین بهتر است با پزشک خود مشورت کنید آیا دستگاه اکسیژن ساز مورد نظر شما می‌تواند برای رفع نیاز اکسیژن بدن کاربردی باشد یا خیر!
نکات مهمی که بایستی درباره دستگاه اکسیژن ساز بدانید
- احتمال خرابی یا آسیب به دستگاه درصورت افزایش گرما وجود دارد به همین دلیل بهتر است در جای بسیار گرم نگهداری نشود.
- بصورت مداوم در مراتب بالا آلارم و هشدارهای دستگاه را بررسی کنید که آیا این دستگاه به خوبی کار می‌کند و اکسیژن مورد نیاز شما را تامین می‌کند یا خیر!
- هرگز تا فاصله نیم متری از فراورده‌های اکسیژنی استفاده نکنید برای مثال دودسیگار می‌تواند کارکرد دستگاه را دچار مشکل کند.
- دستگاه اکسیژن‌ساز خانگی یا ثابت با برق کار می‌کند و اگر برق قطع شود این دستگاه نیز خاموش می‌شود.
- دستگاه اکسیژن ساز پرتابل یا قابل حمل بصورت پالسی کار می‌کند و الگوی تنفس بیمار را تشخیص می‌دهد. بصورت پالسی یعنی تولید اکسیژن پیوسته نخواهد بود و یا هر دم اکسیژن مورد نیاز بیمار تامین می‌شود که بصورت مقطعی ولی مداوم خواهد بود.
- خلوص اکسیژن تولیدی در این دستگاه‌ها به بالای 90 درصد می‌رسد.
- اکسیژن درمانی اگر بدون تجویز پزشک باشد می‌تواند با عوارض جانبی مانند سردرد همراه باشد.
- روی دستگاه اکسیژن‌ساز هرگز وسیله‌ای قرار ندهید.
- تهویه مناسب را فراموش نکنید، دستگاه در اتاقی باید قرار گیرد که هوا جریان داشته باشد.
معایب و مزایای دستگاه اکسیژن ساز
مزایا: بطور گسترده کسانی که از این دستگاه استفاده می‌کنند از بیماری‌های ریوی در عذاب هستند. در گذشته استفاده از مخزن‌های اکسیژن مشکلات زیادی مانند پر کردن مداوم مخزن‌ها برای بیماران ایجاد می‌کرد. بنابراین یکی از مهم‌ترین مزیت‌ها این است که نیازی به پر کردن این دستگاه نیست.
مزایای مهم دیگر قابل حمل بودن و باتری قابل شارژ است. حتی برخی از باتری دستگاه‌ها می‌توانند تا 1500 ساعت عمر کنند. از دیگر مزایای استفاده از دستگاه اکسیژن‌ساز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایمنی تضمین شده
- در دسترس بودن انواع مختلف در قیمت‌های گوناگون
- قابل حمل بودن
- هوشمندی بالا
معایب: اولین عیبی که بایستی آن را ذکر کنیم، صدای تولیدی این دستگاه است. صدایی که دستگاه اکسیژن‌ساز تولید می‌کند حتی امکان دارد شنوایی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. سایر معایب دستگاه اکسیژن‌ساز عبارتند از:
- هزینه‌های نگهداری بالا
- تعمیر و مراقبت منظم
- استفاده از جریان برق
هر یک از معایب و مزایا در برندهای مختلف ممکن است دچار تغییر شوند برای مثال امکان دارد دستگاهی ضدآب باشد که این ویژگی می‌تواند برای کاربر حائز اهمیت باشد. بنابراین بایستی با توجه به نیازهایتان دستگاه‌ها را انتخاب کنید.
نتیجه گیری
بیمارانی که سطح جذب اکسیژن خون پایینی دارند حتما بایستی از دستگاه اکسیژن‌ساز استفاده کنند. پزشک با توجه سطح اکسیژن اشباع خون و بیماری افراد مقدار اکسیژن مورد نیاز را تجویز می‌کند. استفاده از دستگاه اکسیژن‌ساز برای افراد دارای بیماری آسم، فیبروز ریوی، ذات الریه، سرطان ریه و ... ضروری است به همین دلیل حال بیمار باید برای خریداری این دستگاه اقدام کند. دستگاه اکسیژن ساز ثابت و قابل حمل دو نوع از این دستگاه هستند که تهیه هر یک از آنها ارتباط مستقیمی با شرایط بیمار و دستور پزشک دارد.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما مفید باشد و بهره کافی را برده باشید.
