پیوند کلیه خوک به انسان برای اولین بار

جراحان نیویورکی موفق شدند یک کلیه رشدیافته در بدن یک خوک تغییریافته ژنتیکی را به طور موفقیت‌آمیز به یک انسان بیمار پیوند بزنند. کلیه پیوند یافته عملکرد طبیعی دارد و ممکن است روزی این پیشرفت علمی منجر به پیوند اعضای دیگر به بیماران شود.

مدت‌هاست محققان به دنبال پرورش اندام‌هایی در بدن خوک بوده‌اند که بتوان آن را به انسان پیوند زد. فناوری‌هایی مانند شبیه‌سازی و مهندسی ژنتیک در سال‌های اخیر این فرضیه را به واقعیت نزدیک‌تر کرده‌اند، اما آزمایش پیوند این اعضا به انسان مسائل اخلاقی زیادی دارد.

بنابراین جراحان در N.Y.U. Langone Health گامی شگفت‌انگیز برداشتند: آن‌ها با رضایت خانواده، کلیه یک خوک را به یک بیمار مرگ مغزی که از دستگاه تنفس مصنوعی استفاده می‌کرد پیوند دادند. سپس به بررسی واکنش بدن و عملکرد کلیه پرداختند.

محققان به مدت ۵۴ ساعت به ارزیابی عملکرد کلیه ادامه دادند اما سؤالات زیادی در مورد عواقب طولانی‌مدت این پیوند باقی ماند. بیماران نمی‌توانند به این زودی از این پیوند استفاده کنند، زیرا موانع پزشکی و نظارتی زیادی علیه آن وجود دارد.

بااین‌وجود، کارشناسان این جراحی را یک نقطه عطف دانستند. دکتر دوری سگو، پروفسور جراحی پیوند دانشگاه پزشکی جانز هاپکینز که در این مطالعه شرکت نداشت، این دستاورد را یک پیشرفت بزرگ قلمداد کرد.

پیوند اعضای بدن خوک‌ها می‌تواند شامل قلب، ریه و کبد باشد. در حال حاضر، بیش از ۱۰۰،۰۰۰ آمریکایی در لیست انتظار پیوند عضو هستند و ۹۰،۲۴۰ نفر از آنها به پیوند کلیه نیاز دارند. هر روز ۱۲ نفر در انتظار پیوند جان خود را از دست می‌دهند.

بیش از نیم‌میلیون آمریکایی مبتلا به نارسایی کلیه برای زنده ماندن به دیالیز نیاز دارند و به دلیل کمیاب بودن اندام‌های انسانی، بیشتر بیماران دیالیزی واجد شرایط پیوند کلیه نیستند و صرفاً کسانی انتخاب می‌شوند که شانس زنده ماندن آن‌ها پس از جراحی بالا است.

کلیه پیوندی در بدن خوکی رشد کرده بود که دست‌کاری ژنتیکی آن به‌گونه‌ای انجام شده بود که بتواند اندامی را در خود رشد بدهد که قابل پیوند و رشد در بدن انسان را داشته باشد. همانند یک پیوند واقعی، کلیه به رگ‌های خونی بالای پای بیمار، خارج از بخش شکمی پیوند داده می‌شود.

دکتر رابرت مونتگومری، مدیر N.Y.U و فردی که این پیوند را انجام داد می‌گوید: کلیه موردنظر بلافاصله پس از پیوند عملکرد طبیعی خود را آغاز کرد و شروع به تولید ادرار و مواد زائد کراتینین کرد.

به گفته کارشناسان، اگرچه کلیه در بدن جای‌گذاری نشده است، اما معمولاً مشکلات مربوط به پیوند عضو از حیوانات (حیواناتی مانند میمون‌ها و خوک‌ها) در محل ارتباط خون و عضو، یعنی جایی که خون انسان در رگ‌های عضو خوک جریان پیدا می‌کند، رخ می‌دهد.

دکتر مونتگومری می‌گوید: «با موفقیت‌آمیز بودن پیوند در خارج از بدن، احتمال زیادی وجود دارد که عضو خوک در بدن نیز عملکرد مناسبی داشته باشد. نتیجه از آنچه انتظار داشتیم بهتر بود. در واقع این پیوند عضو مشابه پیوند عضو از یک انسان اهدا‌کننده در قید حیات بود. بسیاری از کلیه‌های اهدایی افراد فوت شده نمی‌توانند فوراً عملکرد خود را آغاز کنند و روزها یا هفته‌ها طول می‌کشد تا شروع به کار کنند. اما در این مورد کلیه بلافاصله از کار افتاد. خوک‌هایی که از نظر ژنتیکی دست‌کاری شده‌اند احتمالاً می‌توانند منبعی پایدار و تجدیدپذیر برای تولید عضو باشند.»

پرورش خوک‌ها برای پیوند اعضای بدن آنها به انسان، قطعاً سؤالاتی را در مورد حقوق حیوانات ایجاد می‌کند، اگرچه در حال حاضر سالانه حدود ۱۰۰ میلیون خوک در آمریکا برای تأمین غذای انسان‌ها کشته می‌شوند.

واکنش متخصصان پیوند عضو بسیار متفاوت بود، برخی از آنها نگرش از خوش‌بینانه و بعضی محتاطانه داشتند و برخی دیگر هیجان‌زده شدند، اگرچه همه آنها اذعان داشتند که این روش نشان‌دهنده یک دگرگونی بنیادی است.

برخی از جراحان احتمال دادند که تا چند ماه دیگر امکان پیوند کلیه خوک دست‌کاری ژنتیکی شده به انسان امکان‌پذیر باشد اما برخی دیگر معتقدند که هنوز کار زیادی برای انجام‌دادن وجود دارد.

در بین گروهی که نیاز به پیوند عضو داشتند و منتظر اعضای بدن بیمار مرگ‌مغزی‌شده بودند آزمایشی انجام شد. خانواده یکی از بیماران به دلیل اینکه پیوند مناسب برای او یافت نشده بود، موافقت کردند که تحقیقاتی برای آزمایش پیوند اعضای حیوانات بر روی او انجام شود.

دکتر فریدمن معتقد است که می‌شود از قلب، کبد و سایر اندام‌های خوک‌ها نیز استفاده کرد. او می‌گوید: «ما می‌توانیم پیوندهای زیادی را از این طریق انجام دهیم. البته اول باید به فکر پرورش خوک‌ها باشیم.»

سایر کارشناسان نظر محتاطانه‌تری داشتند. آنها منتظر تکرارپذیر بودن نتایج و بررسی اطلاعات N.Y.U هستند.

بدون تردید این یک کار ارزشمند است، زیرا انجام آن سخت است و برای اجرای آن باید از موانع زیادی عبور کرد. پیشرفت این مطالعه بستگی به اطلاعات جمع‌آوری‌شده و به اشتراک گذاشتن آنها دارد.

دکتر دیوید کلاسن، مدیر ارشد پزشکی سازمان اشتراک عضو می‌گوید: «موانع زیادی بر سر راه ما وجود دارد تا بتوانیم از اندام خوک‌های دستکاری ژنتیکی شده به انسان زنده عضو پیوند بزنیم.»

او این جراحی را "نقطه عطف" دانست، اما هشدار داد که ممکن است بدن عضو پیونده شده را حتی پس از مدت زمان طولانی استفاده ازآن‌پس بزند.

کلیه علاوه بر پاکسازی خون از سموم، وظایفی دیگری نیز دارد. در حال حاضر نگرانی اصلی آلوده شدن گیرندگان به ویروس خوک است.

پیوند غیر همنوع یا به اصطلاح فرآیند پیوند اعضا یا بافت بین گونه‌های مختلف، تاریخچه طولانی دارد. تلاش انسان برای استفاده از خون و پوست حیوانات به صدها سال قبل برمی‌گردد.

در دهه ۱۹۶۰ کلیه شامپانزه‌ها به تعداد کمی از انسان‌ها پیوند زده شد. اما بیشتر این انسان‌ها اندکی پس از دریافت پیوند جان خود را از دست دادند. طولانی‌ترین زمانی که یکی از گیرندگان زنده ماند ۹ ماه بود.

در سال ۱۹۸۳، قلب گوریل به دختر شیرخواره‌ای به نام بیبی فای پیوند زده شد. او نیز به فاصله ۲۰ روز جان خود را از دست داد.

در زمینه پیوند عضو، خوک‌ها نسبت به میمون‌ها و شمپانزده‌ها مزایایی دارند، از جمله این که پرورش آنها آسان‌تر است، سریع‌تر به بلوغ می‌رسند و در عرض شش ماه می‌توان اعضای آنها را به انسان پیوند زد. معمولا از دریچه‌ قلب خوک برای پیوند به انسان استفاده می‌شود و برخی از بیماران مبتلا به دیابت سلول‌های پانکراس خوک را دریافت کرده‌اند. پوست خوک نیز به طور موقت به کسانی که سوختگی شدید داشتند پیوند زده شده است.

ترکیب دو تکنولوژی جدید (ویرایش ژن و شبیه‌سازی یا کلون کردن) باعث شد انسان بتواند اندام‌های خوک را از نظر ژنتیکی تغییر بدهد. قلب و کلیه‌ خوک با موفقیت به میمون‌ و گوریل پیوند زده شد اما در مورد انجام این پیوند به انسان نگرانی وجود دارد.

 

منبع

https://www.nytimes.com/2021/10/19/health/kidney-transplant-pig-human.html